2024 yılının Ocak-Ağustos dönemlerinde Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) ithalatındaki payı yüzde 4,1 seviyesine ulaşarak rekor kırdı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan analizde, Türkiye'nin AB’ye ihracatında son yıllarda gözlenen artışla birlikte, 2024’te ülkenin AB ithalatındaki payının zirve yaptığı belirtildi.
TCMB’nin blog sayfasında yer alan ve Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel Müdür Yardımcısı Altan Aldan ile Uzman Yardımcısı Didem Yazıcı tarafından hazırlanan “Türkiye’nin AB’ye İhracatında Talep Koşulları ve Pazar Payı Gelişmelerinin Etkisi” başlıklı analiz, bu artışın ardındaki etkenleri ortaya koydu.
Analizde, küresel parasal sıkılaşmanın etkisiyle dış talepteki düşüşe rağmen, Türkiye'nin 2024 yılının ilk sekiz ayında ihracatını geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,9 artırarak 170,8 milyar dolara yükselttiği vurgulandı.
Analize göre, Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı olan AB’ye yönelik dış satışlarda talep koşullarının ve pazar payı kazanımlarının önemli katkısı bulunuyor. Eurostat’ın verilerine göre, AB’nin genel ithalatı 2023 yılı başından itibaren gerileme eğilimi gösterirken, Türkiye’nin AB’ye olan ihracatı aylık ortalamada 8,7 milyar dolardan 8,9 milyar dolara yükseldi. Analizde, “AB pazarındaki zayıf talep koşullarına rağmen Türkiye’nin bu dönemde ihracatını artırması, pazar payı açısından kayda değer bir gelişme” değerlendirmesi yapıldı.
Türkiye’nin AB ithalatındaki payının Ocak-Ağustos dönemlerinde son yıllarda giderek arttığı ve 2024’te yüzde 4,1 ile tarihi bir zirveye ulaştığı ifade edildi. Sektörel yayılımın önemine dikkat çekilen analizde, belirli sektörlere dayalı bir ihracat artışının sürdürülebilir olmadığına işaret edilerek, pazar payı kazanımının geniş bir sektörel tabana yayılmasının gelecekteki ihracat performansı açısından kritik olduğu belirtildi.
AB’nin ithalatındaki düşüşe rağmen Türkiye’nin pazar payını artırdığı ve pek çok sektörde ihracatını yükselttiği de analizde dikkat çekilen noktalardan biri. TCMB, özellikle motorlu kara taşıtları, ana metal sanayi ve kimyasal ürünler gibi sektörlerde AB pazarındaki talep düşüşüne rağmen, Türkiye’nin bu sektörlerde önemli pazar payı kazandığını vurguladı.
Analizde şu ifadelere yer verildi:
“Motorlu kara taşıtı imalatı sektöründe AB’nin ithalat talebindeki daralma nedeniyle Türkiye’nin ihracatı 630 milyon avro azaldı, ancak pazar payı kazanımı bu sektörde ihracata 793 milyon avro katkı sağladı.”
Özellikle ana metal sanayi gibi sektörlerde pazar payı kazanımlarının ihracat artışına büyük katkı sağladığı, diğer yandan giyim, makine ekipman ve tekstil gibi sektörlerde ise zayıf talep koşullarının etkisiyle ihracatın düştüğü belirtildi.
Analizde, “Bulgular, Türkiye’nin AB pazarındaki payını son dönemde belirgin biçimde artırdığını ve bu kazanımın pek çok sektörde yaygınlaştığını göstermektedir” ifadeleri kullanılarak, dış talepteki artış beklentisiyle birlikte bu kazanımların devam edebileceği değerlendirildi.
