Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği'nin ev sahipliğinde toplanan Türk zeytin ve zeytinyağı sektörünün önde gelen 20 kurumu, ihracat yasağına karşı bir bildiri yayınladı.
Dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına 1 Ağustos 2023'te getirilen yasağın 10 ay boyunca kaldırılmaması tepkilere yol açtı. 20 kurumun imzasını taşıyan ortak bildiride, bu yasağın derhal kaldırılması gerektiği vurgulandı.
Kurumlar, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatındaki yasağın hemen kaldırılması gerektiğini belirterek, tarım ürünlerinin ihracatının üreticilerin güvencesi olduğunu ve bu güvencenin ellerinden alınmaması gerektiğini ifade etti.
"400 Milyon Euro Zarar Ettik"
Ortak bildiride, “2023-24 sezonunda Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi tarafından belirlenen 185 bin ton rekolte, önceki rekor üretim yılından kalan 170 bin ton devir stoku ve Suriye'den gelen 30 bin ton ile birlikte toplam 385 bin ton zeytinyağı arzı oluşmuştur. Tahmini 60 bin ton zeytinyağı ihracatı ve 125 bin ton tüketim ile gelecek sezona 200 bin ton zeytinyağı stoku devredilecektir. Bu miktar, iç piyasanın ihtiyacını karşılamanın yanı sıra ihracata da imkan tanıyacaktır.
İspanya ve diğer üretici ülkelerde yaşanan rekolte kayıpları ve ülkemizdeki üretim artışı, ihracat için büyük bir fırsat sunmuştur. Dünya fiyatlarının 10 euro seviyesinde olduğu bu dönemde ihracat yapabilme fırsatı kaçırılmaktadır. Zeytinyağı ihracat kısıtlaması, zeytinyağlarının uygunsuz şartlarda stoklanmasına ve kalite kaybına neden oldu. Bu süreçteki zararımız 400 milyon euro civarındadır” denildi.
"Fiyatlar 180 TL'den 350 TL'ye Çıktı"
Dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına getirilen tedbirin iç piyasada fiyatların düşmesini sağlamak amacıyla alındığı belirtilen açıklamada, “Tedbir kararı alındığında 180 TL olan zeytinyağı fiyatı düşmek yerine 350 TL seviyelerine çıkmıştır. 2022/23 sezonunda 150 bin ton olan ihracatımız, 2023-24 sezonunda yüzde 70 oranında azalmıştır. Tedbir kararı nedeniyle sadece ihracatçılar değil, üreticiler de zarar görmüştür. Üreticiler ürünlerini ihracatçılara satamadığı için gelir kaybına uğramıştır. Türkiye ve Türk zeytinyağı ihracatçıları, ihraç pazarlarında itibar kaybetmiştir” ifadelerine yer verildi.
2024/25 Sezonunda 400 Bin Tonun Üzerinde Rekolte Bekleniyor
Türk zeytincilik sektörünün 20 güçlü kurumu, Türkiye’nin yıllık zeytinyağı tüketiminin 120 bin ton seviyesinde olduğunu belirterek, 2024-25 sezonuna ilişkin bir projeksiyon sundu.
Açıklamada, “2024-25 sezonuna 200 bin ton civarı bir stokla giriyoruz. 50 bin ton Afrin zeytinyağı ve beklenen 400 bin tonun üstündeki rekolteyi dikkate aldığımızda 600-650 bin ton zeytinyağı varlığıyla karşı karşıyayız. Bu zeytinyağını saklayacak tank kapasitemiz bile yok. Bu şartlarda zeytinyağlarımız hızla değer kaybedecek ve sızma zeytinyağlarımız rafinajlığa dönüşecektir. Ağaçlar tam verime geçtiğinde 650 bin ton zeytinyağı ve 1 milyon 200 bin ton sofralık zeytin rekoltesi öngörülmektedir. Bu rekoltenin katma değere dönüşmesi için ihracatçılarımız ve üreticilerimizin teşvik edilmesi büyük önem taşımaktadır. Aksi takdirde 1980’li yıllarda zeytin ağaçlarını kesen üreticilerimiz, mevcut zeytin ağaçlarını da kesmek zorunda kalacaktır. Üreticileri zeytin ağaçlarını kesmek zorunda bırakmamalıyız. Dünya genelinde zeytinyağı rekoltesi yüksek olduğu için ihracat fiyatlarının düşmesi de muhtemeldir. Tedbir kararı devam ettiği sürece sektörün tüm paydaşları ve ülkemiz kaybedecektir” denildi.
