NECMETTİN KURUCU
BM patronu, 2023'te sıcaklık kayıtlarının silinmesinin ardından "Emisyonları azaltma konusunda rekorlar kırmaya başlamalıyız" diye uyardı.
Rapor, günümüzün karbon azaltma politikalarının oldukça yetersiz olduğunu ve bu yüzyılda 3 derece ısınmaya ulaşılabileceğini ortaya koyuyor.
Bilim İnsanları Daha Kötüsünün Gelebileceğini Söylüyor
Sıcaklık kayıtları 2023'te zaten silinmiş durumda ve bugüne kadar yaşanan 1,4 derecelik sıcaklık artışına tepki olarak yoğunlaşan sıcak hava dalgaları, seller ve kuraklıklar dünya çapında canlara mal oldu ve geçim kaynaklarını olumsuz etkiledi. Bilim insanları, sıcaklıklar artmaya devam ederse çok daha kötüsünün geleceğini söylüyor. BM genel sekreteri António Guterres defalarca dünyanın “cehennem gibi” bir geleceğe doğru gittiğini söyledi.
BM Çevre Programı raporunda, ülkeler tarafından halihazırda vaat edilen gelecek politikalarının uygulanmasının, 3 derce sınırından 0,1 derece indirim sağlanacağı belirtildi. Gelişmekte olan ülkelerin mali ve teknik destek almaları koşuluyla taahhüt ettikleri emisyon kesintilerinin uygulamaya konması, sıcaklık artışını 2,5 dereceye düşürecek ve bu hâlâ felaket senaryosunun örneği olabilecek.
Rapor incelendiğinde uluslararası kabul görmüş 1,5 derece hedefine doğru ilerlemek için, 2030'da halihazırda öngörülen toplamdan 22 milyar ton CO2'nin azaltılması gerektiği belirtildi. Bu, küresel emisyonların yüzde 42'sine tekabül ediyor ve dünyayı en çok kirleten beş ülkenin (Çin, ABD, Hindistan, Rusya ve Japonya) üretimine eşdeğer.
Unep İcra Direktörü Inger Andersen şunları söyledi: “Gezegende iklim değişikliğinden etkilenmeyen tek bir kişi veya ekonomi kalmadı, bu nedenle emisyonlar, sıcaklık ve aşırı hava koşulları konusunda istenmeyen kayıtlar tutmayı bırakmalıyız. Bunun yerine iğneyi aynı eski yetersiz eylem kanalından çıkarmalı ve başka rekorlar kırmaya başlamalıyız.
Guterres şunları söyledi: "Mevcut eğilimler gezegenimizi 3 derecelik sıcaklık artışına doğru sürüklemektedir. Bu, liderliğin başarısızlığıdır, savunmasız olanlara ihanettir ve büyük bir kaçırılmış fırsattır. Yenilenebilir kaynaklar hiç bu kadar ucuz ve erişilebilir olmamıştı. 1,5 derece sınırını gerçeğe dönüştürmenin hâlâ mümkün olduğunu biliyoruz. İklim krizinin zehirli kökü olan fosil yakıtların ortadan kaldırılması gerekiyor.”
Guterres, ülkelerin COP28'de yenilenebilir enerji kapasitesini 2030 yılına kadar üç katına çıkarmayı ve net bir zaman çerçevesi ile fosil yakıtları aşamalı olarak kaldırmayı taahhüt etmeleri gerektiğini söyledi. Kendisi, Çin ile ABD arasındaki son iklim anlaşmasının olumlu bir adım olduğunu, ancak milyarlarca dolarlık iklim yardımı sağlanmasına ilişkin verilen sözlerin tutulmamasının ardından, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki güveni yeniden tesis etmek için çok daha fazlasının yapılması gerektiğini söyledi.
BM, Kasım ayının başında, dünyadaki fosil yakıt üreticilerinin, gezegenin karbon bütçesini iki katına çıkaracak genişlemeler planladıkları konusunda uyarmıştı. Uzmanlar buna "çılgınlık" adını vermişti. Yakın tarihli bir başka raporda, CEO'su Sultan Al Jaber'in COP28'e başkanlık edeceği Birleşik Arap Emirlikleri'nin devlet petrol şirketinin, dünyadaki herhangi bir şirket arasında en büyük net sıfır yakan genişleme planlarına sahip olduğu ortaya çıktı.
BM İklim Değişikliği'nin 14 Kasım'da yayınlanan bir başka raporu da Unep raporuyla hemen hemen aynı sonuca ulaştı. Emisyonların azaltılmasına yönelik mevcut ulusal taahhütlerin, küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlamak için gereken yüzde 43'lük kesinti yerine, 2030'daki küresel emisyonların 2019 seviyelerinin yüzde 2 altında olacağı anlamına geleceğini buldu.
