TCMB’nin "Kartlı Harcama Tercihlerinde Son Dönem Eğilimler" başlıklı analizi yayımlandı. Analizde, dijital kanalların yaygınlaşması ve yüksek enflasyon nedeniyle nakit taşımanın maliyetli hale gelmesiyle, banka ve bireysel kredi kartlarının (BKK) kullanımında belirgin bir artış yaşandığı ifade ediliyor.
Kartlı Harcama Hacmi 12,8 Trilyon TL’ye Ulaştı
Analizde, Türkiye’de yaklaşık 28 milyon aktif kredi kartı kullanıcısının bulunduğu belirtilirken, kartlı harcama hacminin 12,8 trilyon TL’ye ulaştığı vurgulanıyor. Analize göre, 2021 yılından 2023’ün üçüncü çeyreğine kadar enflasyonun faiz oranlarının üzerinde seyretmesi, kartlı harcamalardaki büyümeyi hızlandırdı. Özellikle temassız ödeme sistemlerinin salgın döneminde hızla benimsenmesi ve nakit taşımanın azalması, kartla yapılan harcamalardaki artışın başlıca sebepleri arasında yer alıyor. Aynı dönemde banka kartıyla yapılan harcamalar da önemli ölçüde yükseldi.
Kartlı Ödeme Sistemlerinde Büyüme Trendi Devam Ediyor
Kovid-19 sonrası dönemde, kartlı ödeme sistemlerinin hızla gelişmesi, kredi kartı işlemlerinin sayısını da artırdı. 2024’e gelindiğinde yıllık kredi kartı işlem adedi 10 milyara yaklaşırken, temassız ödeme işlemleri ise 1 milyarın üzerinde gerçekleşti. 2015’te sadece 2 milyon olan temassız işlem sayısının bu seviyelere ulaşması, teknolojik altyapının gelişiminin önemli bir etkisi olarak gösteriliyor.
Harcamalarda Kartın Payı Artıyor
Analiz, hane halkı tüketim harcamalarındaki kart kullanımının giderek yaygınlaştığını gösteriyor. Analizde banka kartı ve taksitsiz kredi kartı harcamalarının hane halkı tüketimindeki payının belirgin bir şekilde arttığına dikkat çekiliyor. Banka kartı ile yapılan harcamaların oranının yüzde 6,8’den yüzde 10’a çıkarken, taksitsiz kredi kartı harcamalarının yüzde 34’e yükseldiği analizde belirtiliyor.
Kart Kullanımı, Borçlanma Eğiliminden Bağımsız Artıyor
Kartlı harcamaların büyük kısmının taksitsiz yapılması ve nakit avans kullanımının düşük seviyede kalması, kredi kartlarının borçlanma amacıyla kullanılma oranının sınırlı olduğunu gösteriyor. Nakit kullanımının azalmasıyla ortaya çıkan bu yeni harcama davranışları, ödeme alışkanlıklarında kalıcı bir değişimi işaret ediyor. Politika yapıcıların, ekonomideki talep koşullarını değerlendirirken kart kullanımındaki artışın borçlanmadan ziyade harcama eğilimlerindeki değişimi yansıttığını dikkate alması gerektiği vurgulanıyor.
