Mantarlar, doğada kendiliğinden yetişen veya tarımsal yöntemlerle üretilen, çok çeşitli türlere sahip olan ve insanlar tarafından yıllardır tüketilen bir gıda kaynağıdır. Pazarlarda ve marketlerde sıkça karşılaşılan bu doğal ürünler, pek çok kültürde çeşitli yemeklerin vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir.
İşte, yenilebilir bazı mantarlar:
1. Kültür Mantarı
Kültür mantarı, aslında çiftçiler tarafından yetiştirilen mantarların tümünü kapsayan bir terimdir. Türkiye'de en yaygın üretilen ve tüketilen kültür mantarı türü Agaricus bisporus'tur. Beyaz bir sapı ve şapkası olan bu mantar, çoğu mantarlı tarifte kullanılan en yaygın türdür.
2. İstiridye Mantarı
İstiridye mantarı da kültür mantarı gibi kolayca bulunabilen bir türdür. Latince adı Pleurotus ostreatus olan bu mantar, kışın geniş yapraklı ağaçların köklerinde görülür. Dünya genelinde en fazla yetiştirilen ikinci mantar olan istiridye mantarının yelpaze gibi geniş bir şapkası vardır. Mangalda pişirmek için ideal olan bu mantarın sert ve kalın dokusu vardır.
3. Kuzu Göbeği
Delikli şapkası ve karakteristik görünümü ile kolayca tanınan kuzu göbeği, genelde ilkbaharda yetişir. Ancak bazı türleri zehirli olabilir; örneğin, ülkemizde yaygın olan Gyromitra esculenta'dan uzak durulmalıdır.
4. Trüf Mantarı
Türkiye'de "domalan" olarak da bilinen trüf mantarı, dünyanın en değerli mantarları arasındadır. Yoğun aroması ve kokusu ile "kara elmas" olarak da adlandırılan trüf mantarının 120 alt türü vardır ve genellikle toprağın altında yetişir.
5. Keme Mantarı
Tamamen yer altında yetişen keme mantarı, toprak yüzeyinde çatlaklar oluşturarak fark edilir. Kültür mantarına alternatif olarak kullanılabilen bu mantarın tadı patatese benzer ve şekli itibarıyla trüf mantarını andırdığı için "çöl trüfü" olarak da bilinir.
6. Şitake Mantarı
Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz bölgelerinde yetişen şitake mantarı, Uzak Doğu'da oldukça popülerdir. Türkiye'de kara orman mantarı olarak bilinen şitake, trüf mantarları gibi yüksek fiyatlarla satılır.
7. Kanlıca Mantarı
Daha çok Batı Karadeniz'de yetişen kanlıca mantarı, çam mantarı ya da çıntar olarak da adlandırılır. Mangalda pişirme için uygun olan bu mantar, birçok tarifte kullanılabilir.
8. Tirmit Mantarı
5-15 santimetre çapında şapkaya sahip olan tirmit mantarı, olgunlaştıkça dalgalı bir şekil alır. Genellikle kavurması yapılan bu mantar, olgunlaştığında haşlanarak kullanılmalıdır.
9. Ayı Mantarı
Porçini olarak da bilinen ayı mantarı, yaz ve sonbahar mevsiminde toplanır. Çorbalarda ve sotelerde kullanılabilir, kurusu yemeklere aroma katmak için idealdir.
10. Sığır Dili Mantarı
Parlak yüzeyi ve etli gövdesi ile dikkat çeken sığır dili mantarı, genelde Temmuz-Kasım aylarında görülür. Temizlenmesi zahmetli olsa da uzun süre taze kalabilen bu mantar oldukça lezzetlidir.
11. Yumurta Mantarı
Mayıs-Kasım ayları arasında yetişen yumurta mantarı, kaz ayağı ve tavuk mantarı isimleriyle de bilinir. Fındık ve baharat aromaları ile yemeklere karakteristik bir tat katar.
12. Biftek Mantarı
Çiğ biftek renginde olan ve kesildiğinde kırmızı bir sıvı akıtan biftek mantarı, en leziz mantar türlerindendir. Ekşimsi tadı ile yemeklere farklı bir aroma verir ve genellikle çınar ve kestane ağaçlarında yetişir.
13. İmparator Mantarı
Sezar mantarı olarak da bilinen imparator mantarı, keskin aroması ile tanınır. Yaz aylarının sonlarında yetişen bu mantar, meşe, ıhlamur ve kestane ormanlarında bulunur. Zehirli türlerle karıştırmamak için dikkatli olunmalıdır.
14. Borazan Mantarı
Koyu rengi ve farklı şekli ile tanınan borazan mantarı, hem lezzetli hem de pahalıdır. Zehirli türleri de bulunduğundan, emin olmadan tüketilmemelidir. Ülkemizde Ege bölgesinde bulunan bu mantar, sebzeli sotelerde kullanılabilir.
