Kabuslar, birçok kişinin zaman zaman deneyimlediği ve uyku kalitesini olumsuz etkileyen rahatsız edici rüyalardır. Klinik psikolog ve uyku uzmanı Dr. Michael Breus'un belirttiğine göre, genel nüfusun yaklaşık yüzde 5'i haftada en az bir kötü rüya görmektedir. Kabuslar genellikle REM uykusu sırasında, gecenin ortası ve sonraki bölümlerinde meydana gelir. Bu rüyalar, yoğun imgeleri ve duygusal içerikleri nedeniyle kişiyi uyandırabilir ve yeniden uykuya dalmayı zorlaştırabilir.
Kabusların Nedenleri
Kabusların tam olarak neden meydana geldiği bilinmese de, Dr. Breus, beynin uyanık yaşamda karşılaşılan zor veya tehlikeli deneyimlere hazırlık yapmasına yardımcı olabileceğini belirtmektedir. Örneğin, bir kişi otoyol kazasından korkuyorsa veya kayınvalidesiyle zor bir konuşma yapması gerekiyorsa, bu tür düşünceler kabuslara yansıyabilir.
Dahiliye ve uyku tıbbı uzmanı Dr. Barry Krakow, travma geçirmiş kişilerin kabus görme riskinin daha yüksek olduğunu ifade etmektedir. Savaş gazileri, cinsel saldırıya uğramış kişiler veya hayatı tehdit eden bir kaza geçirmiş kişiler bu gruba dahildir. Ayrıca, kaygı veya depresyon yaşayan, aşırı opiat veya alkol kullanan kişilerde de kabus görme olasılığı daha yüksektir.
Kabus ve Uyku Apnesi Bağlantısı
Son yıllardaki araştırmalar, uyku bozukluklarından muzdarip kişilerin kabus görme olasılığının daha yüksek olduğunu göstermiştir. Özellikle teşhis edilmemiş veya tedavi edilmemiş uyku apnesi olan kişiler bu riski taşır. Uyku apnesi, uyku sırasında solunumun durması ve tekrar başlaması durumudur ve bu durum gece boyunca birçok kez tekrar edebilir. Uyku apnesi, gün içinde aşırı yorgunluğa, dikkat sorunlarına ve diğer sağlık problemlerine yol açabilir.
Kabusları Azaltma Yöntemleri
İmgeleme Prova Terapisi (IRT): Dr. Krakow ve ekibi, kronik kabusları azaltmak, genel uyku kalitesini iyileştirmek ve PTSD semptomlarını hafifletmek için imgeleme prova terapisi (IRT) kullanmayı önermektedir. Bu terapi, kişinin rüyasının yeni bir versiyonunu zihninde canlandırarak rahatsız edici rüyaların azalmasına yardımcı olur.
Uyku Apnesi Tedavisi: Uyku apnesi olan kişiler için CPAP (sürekli pozitif hava yolu basıncı) tedavisi önerilir. Bu tedavi, uyku apnesini azaltarak kabusların da azalmasına yardımcı olabilir.
Stres ve Anksiyete Yönetimi: Günlük yaşamda karşılaşılan stres ve kaygı düzeyini azaltmak, daha huzurlu bir uyku için önemlidir. Meditasyon, yoga ve derin nefes egzersizleri gibi rahatlama teknikleri bu süreçte etkili olabilir.
Uyku Hijyeni: Yeterli ve düzenli uyku almak, sağlıklı bir uyku ortamı oluşturmak, kafein ve alkol tüketimini sınırlamak gibi uyku hijyeni kurallarına uymak da kabusları azaltmada yardımcı olabilir.
