Kedilerde görülen lösemi, feline lösemi virüsü (FeLV) adı verilen bir retrovirüsün neden olduğu bir enfeksiyondur. Bu virüs, kediler arasında oldukça bulaşıcıdır ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Lösemi, kedilerin bağışıklık sistemini zayıflatarak bir dizi semptoma yol açabilir ve sonuçta ölüme neden olabilir. Ancak lösemi bağışıklık sistemi güçlü kedilerde aynı yıkıcılığa yol açmayabilir.
Virüsün Yapısı ve Bulaşma Yolları
FeLV, retrovirüs ailesine aittir. Kedinin tükürük, burun akıntısı, idrar veya dışkı yoluyla temas ettiği bir enfekte kediyle teması yoluyla bulaşır. Ayrıca, enfekte bir kedinin gebelik sırasında yavrusuna bulaştırması da mümkündür. Bu hastalık enfekte olan kedilerden insanlara, köpeklere bulaşmaz. Bulaş yolları oldukça çeşitli olabilir; tükürük, kan, idrar ve dışkı yoluyla bulaşabilen virüs kedilerin vücudunun dışında uzun süre yaşayamaz ve etkisini birkaç saat içerisinde yitirir. Enfekte olan kedilerle temizlenme ya da kavga gibi eylemlerin ardından hızla yayılan virüs yetişkin, yaşlılık ve yavruluk döneminde olan kedileri etkileyebilir. Yavru kediler bu hastalığı annelerinin rahmindeyken ya da annelerinden süt emme yoluyla kapabilir. Yapılan araştırmalar löseminin sağlıklı kediler aracılığı ile daha çok yayılabildiğini göstermektedir. Bu nedenle sağlıklı görünen kedinin enfekte olmadığı ya da virüsü bulaştırmaya aracılık etmeyeceği düşünülmemelidir. Düzenli veteriner hekim kontrolleri bu nedenle oldukça önemlidir.
Belirtiler
Kedilerle lösemi belirtileri kediden kediye ve enfekte olan kedinin bağışıklık sisteminin ne denli güçlü olduğu doğrultusunda değişiklik gösterebilir. Bazı kedilerde lösemi belirgin hiçbir belirtiye neden olmazken bazılarında ciddi semptomlara yol açabilir. FeLV, farklı semptomlarla kendini gösterebilir. Bunlar arasında iştahsızlık, kilo kaybı, yorgunluk, ateş, ishal, solunum problemleri, üst solunum yolu enfeksiyonları, ağız ve gözlerde sararma, lenf düğümlerinde büyüme, deri ve tüy problemleri gibi belirtiler bulunur. Bazı kedilerde semptomlar belirgin olmazken, diğerlerinde ise ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Benzer semptomlar gösteren kedilerin veteriner hekimler tarafından muayene edilmeleri ihmal edilmemelidir.
Teşhis
Lösemi teşhisi, veterinerlerin klinik belirtilere, kan testlerine ve diğer laboratuvar testlerine dayanır. Enfeksiyonun teşhisi için ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) testi yaygın olarak kullanılır.
Tedavi
Ne yazık ki, FeLV tamamen tedavi edilemez. Tedavi, semptomların yönetimi, bağışıklık sisteminin desteklenmesi ve enfeksiyon riskinin azaltılması üzerine odaklanır. Bazı durumlarda, veterinerler semptomatik tedavi veya hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabilecek ilaçlar önerebilirler. Düzenli veteriner muayeneleri ve koruyucu sağlık bakımı lösemi ile mücadelede en önemli gereklilikler arasında yer alır. Enfekte olan kedilerin hassasiyetle bakım görmesi kendilerini iyi hissetmeleri ve ikincil enfeksiyonlardan korunmaları adına önemlidir. Yılda iki kere yapılan fiziksel muayeneler, parazit kontrolleri ve laboratuvar testleri olası komplikasyonların önlenmesini ve sorunların belirlenmesini sağlayabilir. FeLV enfeksiyonunun ne yazık ki şu an için etkinliği belirlenen kesin bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Bu nedenle tedavi genel olarak yaşanan şikayetlerin ve lösemi nedeniyle ortaya çıkan yan etkilerin giderilmesi yönünde planlanır.
Bağışıklık Sistemi ve Diğer Hastalıklarla İlişkisi
FeLV, kedilerin bağışıklık sistemini zayıflatarak diğer enfeksiyonlara karşı savunmasız hale getirebilir. Bu da kedilerin bakteriyel, viral veya fungal enfeksiyonlara yakalanma riskini artırır. Ayrıca, lösemi aynı zamanda kanser türleri olan lenfoma ve lösemi gibi hastalıkların da riskini artırabilir.
Korunma
En iyi korunma, kedinizi FeLV'ye karşı aşılatmaktır. Aşılar, kedileri FeLV'ye karşı koruyabilir veya enfeksiyonun şiddetini azaltabilir. Ayrıca, FeLV taşıyan ve enfekte kedilerle teması sınırlamak da enfeksiyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Lösemi riskini azaltmanın en kesin sonuç veren yöntemlerden biri de evlerde yaşayan kedilerin sokağa çıkmasının engellenmesidir. Bu şekilde enfekte olan kedilerle temaslarından kaçınmak mümkündür.
Sekiz haftadan büyük kedilerin çok kedili bir aileye teslim edilmeden önce virüs açısından test edilmeleri gerekir. Çoğu veteriner hekim FeLV pozitif teşhisi konan bir kedinin bulunduğu eve yeni bir kedi getirilmemesini önermektedir. Bunun temel nedeni eve gelen kedi aşı olsa dahi enfeksiyon kapabilme ihtimalinin bulunmasıdır. Üstelik yeni bir kedi geldiğinde hali hazırda pozitif olan kedi strese girebilir ve bağışıklık sistemi bu durumdan olumsuz yönde etkilenebilir.
Yaşam Süresi ve Bakım
Lösemi tanısı konmuş kedilerin yaşam süresi, enfeksiyonun ciddiyetine, semptomların şiddetine ve tedaviye yanıtına bağlı olarak değişir. Bazı kediler semptomları yönetmek için uzun süreli bakım ve tedavi gerektirebilirken, diğerleri daha kısa bir süre içinde ciddi sağlık sorunları yaşayabilirler.
Kedilerde görülen lösemi, ciddi bir sağlık sorunu olabilir ve evcil hayvan sahipleri kedilerinin rutin veteriner kontrollerini yaparak ve uygun önlemleri alarak enfeksiyon riskini azaltabilir.
