Şevval Elif KIRAN'ın 25 Nisan 2023 tarihli yazısı: Kendini Gerçekleştiren Kehanet?
Merhabalar, bugün yazımda sizlere psikolojik bir terim (pygmalion etkisi) olan ama çoğumuzun araştırıp üzerinde durmadığı bir konudan bahsedeceğim.
Kendini gerçekleştiren kehanet kavramı, günlük yaşantıda inandığımız ve gerçekleşmesini istediğimiz düşüncelerimizin, beklentilerimiz doğrultusunda davranışlarımıza yön vererek gerçekleşmesini ifade eder.
Aslında kişisel inançların, davranışı değiştirme gücü olarak tanımlanabilir. Günlük hayattan örnek verecek olursak; bildiğiniz bir yoldan giderken bir kere herhangi bri sebepten kaynaklı kaza yapabilirsiniz. O yola her çıktığınızda ya da o yoldan geçmeniz gereken bir durum olacakken kendi kendinize ‘’ben bu yoldan gidersem kesin kaza yaparım’’ düşüncesi zihninizde yer ediyor. Bu da kehanetinizi peşinizden sürüklüyor. Aslında o yoldan geçseniz belki de kaza yapmayacaksınız ama o kalıplaşmış düşünce siz farkınızda olmadan davranışlarınıza yansımaya başlıyor. Bunu gündelik dilinizde de sıklıkla kullanıyor olabilirsiniz ‘’ ben sana söylemiştim’’ ‘’korktuğum başıma geldi’’ ‘’en başından beri böyle olacağı belliydi’’ gibi.
Kendini gerçekleştiren kehanet şunu der; inançlarımız ve düşünce şeklimiz performansımızın belirleyicisidir. Dolayısıyla performansımıza dair olumlu inançlarımız üst düzey performans göstermemize, olumsuz inançlarımız ise düşük performans göstermemize yol açabilir. Bu durum ise genellikle farkında olmadan gerçekleşir. Çünkü neye inanırsak beyin bu inancımızı haklı çıkarmaya çaba harcayacaktır.
Bu tarz düşüncelerimizi ve duygularımızı, o kalıplaşmış düşünce yönetiminden uzaklaştırarak belki de bu düşüncelerimizin üzerine daha fazla giderek yıkabiliriz.
Örnekte de olduğu gibi o yoldan aslında derin bir nefes alarak geçsek kaza yapma olasılığımız azalacak. İnsanlar genelde bu kodlamalardan ya da kaygılardan kaynaklı o yola bir daha girmemeyi tercih ederler.
Kehanetten kurtulmanın asıl faydası ise kendimize olacaktır. Mahatma Gandhi’nin bir sözü var;‘’Söylediklerinize dikkat edin, düşüncelere dönüşür. Düşüncelerinize dikkat edin, duygularınıza dönüşür. Duygularınıza dikkat edin, davranışlarınıza dönüşür. Davranışlarınıza dikkat edin, alışkanlıklarınıze dönüşür. Alışkanlıklarınıza dikkat edin, değerlerinize dönüşür.’’
Aslında çözümde, burada yatıyor. Kendinizi nasıl etiketlediğinizi fark ederek bu durumu çözümleyebilirsiniz…
