Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Küresel Gıda Fiyat Endeksi'nin ekim ayında keskin bir yükseliş göstererek son 18 ayın en yüksek seviyesine ulaştığını açıkladı. Bu artışa, özellikle bitkisel yağ fiyatlarındaki yükselişin öncülük ettiği belirtildi.
FAO’nun aylık olarak yayımladığı Küresel Gıda Fiyat Endeksi raporuna göre, endeks Ekim ayında bir önceki aya kıyasla yüzde 2’lik bir artış göstererek 127,4 puana çıktı. Bu sonuçla birlikte, endeks Nisan 2023'ten bu yana en yüksek seviyesini gördü ve geçen yıla göre yüzde 5,5 oranında yükseldi. Endeks, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başladığı Mart 2022'de 160,2 puanla rekor kırmıştı.
Ekim ayında özellikle bitkisel yağ fiyatlarındaki ciddi artışın, endeksin bir yılın en yüksek seviyesine ulaşmasında önemli bir etken olduğu vurgulandı.
Tahıl Fiyat Endeksi de bu dönemde buğday ve mısır ihracat fiyatlarındaki artışın etkisiyle yüzde 0,9 oranında yükseldi. Kuzey yarımküredeki ana tahıl ihracatçı ülkelerde görülen olumsuz hava koşulları, Rusya'nın yeniden başlattığı gayriresmi taban fiyat uygulaması ve Karadeniz bölgesinde artan gerilim, küresel buğday fiyatlarının yükselmesinde rol oynadı.
Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, Ekim ayında üretimle ilgili endişelerin etkisiyle palm, soya, ayçiçeği ve kolza yağı fiyatlarının artması sonucu yüzde 7,3 oranında yükselerek son iki yılın zirvesine çıktı.
Uzun süren kurak hava koşulları nedeniyle Brezilya’daki 2024/2025 şeker üretim görünümüne dair devam eden belirsizlikler, Şeker Fiyat Endeksi'ni yüzde 2,6 oranında artırdı. Yükselen ham petrol fiyatlarının şeker kamışı üretiminin etanol üretimine yönlendirilmesini teşvik etmesi de bu artışı desteklerken, Brezilya realinin dolar karşısında değer kaybetmesi artışı sınırladı.
Aynı dönemde, FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi yüzde 1,9’luk bir yükselişle geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21,4 daha yüksek bir seviyeye ulaştı. Bu artışta uluslararası peynir ve tereyağı fiyatlarındaki yükselme etkili olurken, süt tozu fiyatlarında ise düşüş kaydedildi.
Et Fiyat Endeksi ise, Batı Avrupa’daki yüksek kesim oranları ve zayıf talep nedeniyle Ekim ayında Eylül’e kıyasla yüzde 0,3 oranında geriledi. Dünya genelinde kümes hayvanları fiyatları Ekim’de hafif bir düşüş gösterirken, küçükbaş hayvan eti fiyatları sabit kalmaya devam etti. Buna karşılık, büyükbaş hayvan eti fiyatlarında artan uluslararası talep ile birlikte ılımlı bir yükseliş yaşandı.
FAO ayrıca küresel üretim, tüketim ve ticaret eğilimlerini içeren Tahıl Arz ve Talep Özeti Raporu'nu da yayımladı. Kuruluş, 2024 yılı için tahmin edilen toplam tahıl üretimini 2,853 milyar tondan 2,848 milyar tona düşürdü. Bu rakamın, kayıtlardaki en büyük ikinci üretim olacağı belirtildi.
Raporda, Asya'daki genişleyen Ekim alanları ve elverişli hava koşullarının, Avrupa’daki büyük üretim düşüşlerini dengeleyerek dünya buğday üretiminde artışa yol açacağı öngörülüyor.
