ABD Başkanı Donald Trump’ın "Önce Amerika" politikası doğrultusunda attığı yeni adımlar, küresel ekonomide risk iştahını önemli ölçüde azaltırken, Çin ile girilen tarife mücadelesi ikinci dalgasına ulaştı.
ABD’nin Çin’e yönelik son gümrük vergisi kararının ardından iki ülke arasındaki ticaret ilişkilerinde artan belirsizlik, yatırımcıları tedirgin ediyor. Bugün ABD Merkez Bankası’nın (Fed) açıklayacağı Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantı tutanakları ve tarife gelişmeleri, piyasalarda yakından takip ediliyor.
2 Nisan’da açıklanan yeni tarifelerin ardından bazı ülkelerin diplomasi kanallarını devreye sokması, piyasalarda kısa süreli iyimserlik yaratmıştı. Ancak Çin’in misilleme yapması ve Washington’un ithalat vergilerini yüzde 104’e çıkaracağını duyurması, küresel düzeyde tansiyonu yeniden artırdı.
ABD ekonomisinin bu tarifeler nedeniyle yavaşlayabileceği endişesi artarken, Fed’in enflasyon ve resesyon arasında denge kurmakta zorlanabileceği yönünde görüşler güç kazanıyor.
Beyaz Saray: Adeta Para Yağıyor
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, Trump’ın uygulamaya koyduğu tarifelere ilişkin yaptığı açıklamada, "Yaklaşık 70 ülke, bu süreçte müzakere başlatmak için Başkan Trump’a ulaştı" dedi. Leavitt ayrıca Çin'e uygulanacak ve toplamda yüzde 104'e ulaşacak tarifelerin 9 Nisan itibarıyla yürürlüğe gireceğini açıkladı.
Bu açıklama, Çin'in Trump’ın yüzde 50 oranında ek vergi tehdidine karşılık “karşılık vermekte tereddüt edilmeyeceği” yönündeki mesajının ardından geldi.
Trump ise enerji politikalarına dair yaptığı konuşmada, tarife kararlarının ABD ekonomisine sağladığı katkıya dikkat çekerek, “Adeta para yağıyor” ifadesini kullandı ve ülkesinin günlük 2 milyar dolar gelir sağladığını belirtti.
Uzmanlar, ABD ve Çin arasındaki ticari gerginliğin birçok sektörde risk algısını artırdığını ve bu durumun yatırım kararlarını zorlaştırdığını vurguluyor.
Fed Cephesinden Temkinli Açıklamalar
San Francisco Fed Başkanı Mary Daly, ticaret politikalarının etkilerinin netleşmeden faiz kararlarında aceleci olunmaması gerektiğini savundu. Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee ise açıklanan tarifelerin beklenenden daha büyük ölçekli olduğunu belirterek, bu durumun tüketici harcamalarına yansımasının henüz net olmadığını ifade etti.
Piyasalarda, Fed’in mayısta faiz indirimine gitme ihtimalinin yüzde 55 seviyesinde olduğu değerlendiriliyor. Bugün açıklanacak FOMC tutanakları, bankanın izleyeceği yön hakkında sinyaller verebilir.
ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi artış trendini sürdürerek yüzde 4,51’e kadar çıktı. Şu anda ise yüzde 4,49 seviyesinde işlem görüyor. Dolar endeksi yüzde 0,7 gerileyerek 102,1 seviyesine indi.
Altının ons fiyatı yüzde 0,9 artışla 3.010 dolara yükselirken, Brent petrolün varil fiyatı yüzde 1,8 düşüşle 60,3 dolara geriledi. New York Borsası'nda ise S&P 500 yüzde 1,57, Nasdaq yüzde 2,15 ve Dow Jones yüzde 0,84 değer kaybı yaşadı. Vadeli işlemlerde negatif seyir devam ediyor.
Avrupa’dan Diplomatik Çözüm Çağrısı
Avrupa borsaları ise tarifelere ilişkin müzakerelerden umutlu. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Çin Başbakanı Li Çiang ile yaptığı görüşmede, Trump’ın açıkladığı gümrük vergilerinin olumsuz etkilerinin müzakere ile aşılması gerektiğini belirtti.
Von der Leyen, “Dünyanın en büyük iki pazarı olan AB ve Çin’in adil ve kurallara dayalı bir ticaret sistemi oluşturmak gibi bir sorumluluğu var” dedi. Tarife krizinin tırmanmasının önlenmesi gerektiğinin altını çizdi.
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, tarifelerin İtalyan ekonomisine etkilerini değerlendirmek üzere iş dünyası temsilcileriyle bir araya gelirken, 17 Nisan’da Trump ile Washington’da görüşeceğini duyurdu.
Dün Avrupa’da DAX 40 yüzde 2,48, CAC 40 yüzde 2,50, FTSE 100 yüzde 2,71 ve FTSE MIB 30 yüzde 2,44 oranında yükseldi. Avrupa vadelileri ise güne karışık bir başlangıç yaptı.
Asya’da Piyasalar Baskı Altında
Asya borsaları ise ABD’nin Çin’e uyguladığı tarifeleri yüzde 104’e çıkarmasıyla sert satışlara sahne oldu. Tarife savaşının derinleşmesi endişeleri bölgede baskı yaratıyor.
Japonya Merkez Bankası Başkanı Kazuo Ueda’nın ekonomi yönetimiyle gerçekleştireceği görüşme sonrasındaki açıklamaları merakla bekleniyor.
Çin Devlet Konseyi’nden yapılan açıklamaya göre, Başbakan Li Çiang, AB ile iş birliğini vurgulayarak, "Dış şoklara karşı hazırlıklıyız. Gerekli tüm politika araçlarına sahibiz" dedi.
Japonya Maliye Bakanı Katsunobu Kato ise ABD ile döviz kuru dahil olmak üzere birçok ticari konunun masaya yatırılacağını söyledi. Japonya’da mart ayı tüketici güveni beklentilerin altına düşerek 34,1 seviyesine geriledi.
Bölgedeki düşüşler dikkat çekiyor, Nikkei 225 yüzde 4,5, Kospi yüzde 1,8, Hang Seng yüzde 2,4 ve Şanghay Bileşik Endeksi yüzde 0,1 oranında değer kaybetti.
Borsa İstanbul Yükselişle Tamamladı
Yurt içinde Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,74 primle 9.477,14 puanda tamamladı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, Yassı Çelik Konferansı’nda yaptığı konuşmada, “Küresel ticaret ve ekonomi politikalarındaki belirsizlikler arttı” dedi. Ayrıca, uzun vadeli tahvil faizlerinde aşağı yönlü baskının ve emtia fiyatlarında ciddi düşüşlerin görüldüğünü belirtti.
Karahan, iç talebin ılımlı seyrettiğini ve ekonomik toparlanma sinyallerinin güçlendiğini söyledi.
Dolar/TL kuru dün yüzde 0,1 düşerek 37,95 seviyesinden kapanırken, bugün 38,0030 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde önemli bir veri akışı olmadığını, dışarıda ise ABD’de açıklanacak Fed tutanakları ve toptan stok verilerinin öne çıktığını belirtiyor. BIST 100 endeksinde 9.500 ve 9.600 puan direnç, 9.400 ve 9.300 seviyeleri destek olarak izleniyor.
