Tıptaki adı ‘Lenfoma’ olan lenf kanseri, lenfatik sistemde başlar ve lenfosit adı verilen beyaz kan hücrelerini etkiler. Lenfatik sistem, bağışıklık sistemimizin bir parçası olarak bilinir ve vücudu enfeksiyonlara, hastalıklara, tehditlere karşı korur. Lenfoma kanseri olan kişilerde beyaz kan hücreleri olan lenfositler anormal bir şekilde çoğalır. Bu çoğalan ve büyüyen lenfositler, vücudun hemen hemen her yerinde görülebilir.
Lenfatik sistem, lenf düğümleri, lenf damarları, dalak, kemik iliği, bademcikler ve timüs bezinden oluşmaktadır. Lenf kanserinin bu yapıların herhangi birinde başlayabildiği ve zamanla yayılabildiği bilinirken lenf kanserinin en sık görüldüğü yerler ise lenf bezleri (lenf düğümleri), dalak, timus bezi ve kemik iliğidir. Bunun dışında lenfositler koltuk altı, boyun veya kasık bölgesinde yer alan lenf düğümlerinde de oluşabilmektedir.
Lenfoma kan kanserlerinin yüzde 50’sini oluşturur ve hodgkin lenfoma ve non-hodgkin lenfoma adında iki farklı türü bulunur. Non Hodgkin Lenfoma'nın diğer türe nazaran insanlarda görülme oranı yaklaşık 8 kat daha fazladır. Bu türlerin seyirleri, tedaviye cevapları ve tedavilerinde kullanılan ilaçları birbirinden farklı olduğu için lenfoma teşhisi konulduktan sonra hastalığın hangi alt tip olduğunun da doğru bir şekilde saptanması gerekmektedir.
Lenf Kanserinin Türleri Nelerdir?
Lenfoma olarak adlandırılan lenf kanseri iki ana türe ayrılmaktadır.
1. Hodgkin Lenfoma (HL): Bu tür, Reed-Sternberg hücreleri adı verilen anormal hücrelerin oluşumu ile karakterizedir. Genel olarak belirgin lenf bezi büyümesiyle kendini gösterir ve genç yetişkinlerde daha sık görülür. Erken teşhis konulduğu takdirde tedaviye oldukça iyi yanıt verir.
Belirtileri: Boyun, koltuk altı veya kasıkta ağrısız lenf bezi şişliği, gece terlemeleri, sebepsiz kilo kaybı, ateş ve yorgunluk en sık görülen belirtiler arasındadır.
2. Non-Hodgkin Lenfoma (NHL): Bu tür ise daha çeşitli ve farklı alt türleri olan bir kanserdir. B-hücreli ve T-hücreli lenfomalar olmak üzere iki ana gruba ayrılmaktadır. Hodgkin lenfomaya göre daha yaygın görülür ve her yaş grubunda ortaya çıkabilmektedir.
Belirtileri: Büyümüş lenf düğümleri, karında şişkinlik ve ağrı, nefes darlığı ve öksürük, aşırı yorgunluk ve halsizlik bu kanser türünün en yaygın belirtilerindendir.
Lenf Kanserinin Nedenleri Nelerdir?
Lenf kanserinin kesin nedeni bilinmemekle birlikte bazı risk faktörleri bulunmaktadır:
· Genetik yatkınlık
· Bağışıklık sistemi hastalıkları (HIV, lupus gibi)
· Bazı virüsler ve enfeksiyonlar (Epstein-Barr virüsü, Helicobacter pylori vb.)
· Radyasyon ve kimyasallara maruz kalma
· Yaş ve cinsiyet (Bazı türler erkeklerde ve belirli yaş gruplarında daha yaygındır)
Lenf Kanserinin Teşhis ve Tedavisi Nasıldır?
Lenf kanserinin fiziksel muayene yoluyla büyümüş lenf düğümlerinin kontrol edilmesi ile teşhisi mümkündür. Bunun yanında kan testleri verilerek lenfosit ve diğer kan hücrelerinin durumu da değerlendirilebilir. Lenf düğümünden doku örneği alınarak (biyopsi) kanser hücrelerinin varlığını belirlemek de bir teşhis yöntemidir. Aynı zamanda BT, MR, PET taramaları ile yayılımın değerlendirilmesi de teşhis koymak için başvurulan yöntemlerdendir.
Lenf kanserinin tedaviye yanıt oranı oldukça yüksektir. Hodgkin lenfoma %80-90 oranında tamamen iyileşebilir fakat Non-Hodgkin lenfoma türüne ve evresine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Lenf kanserinin türüne, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna göre tedavisi de değişmektedir. Lenfomanın en bilinen tedavi yöntemleri şunlardır:
Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldüren ilaçlar kullanılır.
Radyoterapi: Tümörlü bölgeye radyasyon uygulanır.
İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini güçlendiren biyolojik ilaçlar kullanılır.
Hedefe Yönelik Tedaviler: Kanser hücrelerine özel geliştirilen ilaçlar kullanılır.
Kemik İliği/Nakli: Kanserin ileri evrelerinde uygulanabilir.
