Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2018-2022 dönemine ait ‘İl Seviyesinde Beşeri Kalkınma Endeksi’ verilerini açıkladı. 2018 yılında 0,844 olan beşeri kalkınma endeksi, 2002’de yüzde 1,1 artarak 0,854’e yükseldi.
Bu değer, Türkiye’nin Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın belirlediği ‘Çok Yüksek Gelişmişlik’ seviyesinde yer alan ülkeler grubunda olduğunu gösteriyor.
Endeksin alt bileşenlerinden olan yaşan yaşam beklentisi endeksi 2022 yılında yüzde 2,2 düşerken, eğitim ve gelir endeksleri sırasıyla yüzde 3 ve yüzde 2,6 oranda artış gösterdi.
Bu veriler, ülkenin kalkınma düzeyindeki bölgesel farklılıkları da gözler önüne serdi.
2022 Verilerine Göre Türkiye, ‘Çok Yüksek Gelişmişlik’ Seviyesinde
Türkiye’nin 2018-2022 dönemi arasındaki beşeri kalkınma endeksi verileri açıklandı. 2018’de 0,844 olan endeks, 2022 yılında yüzde 1,1 artarak 0,854’e yükseldi.
Bu değer, Türkiye’yi Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’na göre 'Çok Yüksek Gelişmişlik' seviyesindeki ülkeler arasında gösterdi.
Endeks Bileşenlerinde Artış ve Düşüşler
Beşeri kalkınma endeksinin alt bileşenleri olan yaşam beklentisi, eğitim ve gelir endekslerinde farklı gelişmeler yaşandı.
2022 yılında yaşam beklentisi endeksi 2018’e göre yüzde 2,2 düşüş göstererek 0,882’ye geriledi. Eğitim endeksi yüzde 3 artarak 0,807’ye, gelir endeksi ise yüzde 2,6 artarak 0,875’e yükseldi.
Başkent Ankara Lider Konumda
2022’de en yüksek beşeri kalkınma endeksine sahip il, 0,891 ile Ankara oldu. Ankara’yı sırasıyla 0,886 ile İstanbul ve Kocaeli, 0,870 ile İzmir ve 0,867 ile Muğla takip etti.
Beşeri kalkınma endeksinin en düşük olduğu il ise 0,748 ile Ağrı oldu. Ağrı’yı, Şanlıurfa, Van, Muş ve Bitlis izledi.
Beşeri Kalkınma Endeksi En Çok Artan İller
Kilis, Şırnak, Çankırı ve Hakkari, beşeri kalkınma endeksinde 2018-2022 yılları arasında en yüksek artışı gösteren iller oldu. Kilis’in endeksi yüzde 4,1 artarken, Şırnak yüzde 4, Çankırı ve Hakkari ise yüzde 3,9 artış sağladı. Ağrı da yüzde 3,8 artışla dikkate değer bir yükseliş gösterdi.
Beşeri Kalkınma Endeksi Düşüş Gösteren İller
Trabzon, Ordu, Rize ve Karabük gibi illerde beşeri kalkınma endeksinde düşüş yaşandı. Trabzon yüzde 0,2, Ordu yüzde 0,1, Rize yüzde 0,03 ve Karabük ise yüzde 0,02 oranında bir gerileme gösterdi.
