Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) Merkez Konsey Üyesi Melike Baysal, son zamanlarda sağlık çalışanlarına yönelik artan şiddet olaylarını büyük bir endişe ve üzüntüyle takip ettiklerini açıkladı. Baysal, "Ülkemizde şiddetin hayatın tüm alanlarına yayılmış olmasını ve boyutlarındaki artışı endişe ve üzüntüyle fark ediyoruz. Sağlık alanındaki şiddet, şiddeti ortaya çıkaran nedenlerden ve şiddetin gerektiği gibi cezalandırılmamasından tam olarak bağımsız değil. Bununla birlikte, özellikle sağlık alanında son yıllarda sağlık sisteminden kaynaklanan sorunlar, bu alandaki şiddeti adeta körüklemiştir. Veteriner hekimliği de ülkemizde birçok konuda sağlık hizmetlerinin dışında bırakılmış ama şiddet söz konusu olduğunda payını ciddi anlamda almıştır. Çoğu kişi veteriner hekimlere şiddetin hastalarından geldiğini düşünmektedir. Veteriner hekimlere şiddetin hayvanlardan geldiği düşünülmektedir. Oysa veteriner hekimler hem hayvanların muayenesi sırasında hayvan sahiplerinden hem de hayvansal gıda ürünlerinin muayenesi sırasında işletme sahipleri tarafından şiddete uğramaktadır. Veteriner hekimlerin görevlerini icra ederken uğradığı bu saldırı sadece veteriner hekimlere değil, aynı zamanda halk sağlığına yapılan saldırıdır." dedi.
Veteriner Hekimlere Yönelik Şiddetin Nedenleri
Baysal, veteriner hekimlik mesleğinin sağlık hizmetleri sınıfında yer almasına rağmen birçok hak kaybına uğradığını belirtti. Baysal, "Sağlık, bilgi asimetrisinin en belirgin olduğu alanlardan biridir yani bilgi tek taraftadır, hekimdedir; bu nedenle hasta-hekim arasındaki güven ilişkisi çok önemlidir. Hekim inisiyatifi, iyi bir sağlık hizmetinin olmazsa olmazıdır. Sağlıkta tedavi etmek değil, korumak önemlidir, hem daha kolaydır, hem daha ekonomiktir, hem de daha insancıldır. Ancak, son yıllarda tedavi edici hekimlik öncelenmiş, hasta değil hastalık önemli olmuş, sağlık ticarileşmiştir. Hastalar adeta ‘’müşteri’’ olarak değerlendirilmektedir. Popülist süreçler ortaya çıkmıştır ve ne yazık ki toplumda, ticari bir alışverişte olabilecek her türlü isteğin sağlık alanında da olabileceği düşüncesi yerleşmiştir. Bunları diğer birçok nedenle birlikte, sağlıkta şiddeti doğuran sebepler arasında en önemlileri haline gelmiş ve sağlık sınıfı bir meslek olan Veteriner Hekimliği de aynı nedenlerle şiddetin hedefi olmuştur. Bu kadar belirgin hale gelmesinde iki yıl önce denetlediği etin halk sağlığına uygun olmadığı için imhasını isteyen Veteriner Hekim Volkan Lale’nin çalıştığı işletmede bir kasap tarafından bıçaklanarak şehit edilmesi önemli bir dönüm noktası olmuştur. Aynı zamanda küçük evcil hayvanlarla yaşama kültürünün artması ile birlikte veteriner hekim muayenehaneleri artmış, veteriner hekimlik görünür olmuş, şiddet başta olmak üzere, mesleki mücadele konusunda meslek örgütlerimizin sesi daha yüksek çıkmaya başlamıştır." dedi.
Şiddetin Önlenmesi İçin Alınması Gereken Tedbirler
Şiddetin önlenmesi için ülkeyi yöneten siyasi iradenin bu sorunu kabul etmesi ve kapsamlı bir çözüm üretmesi gerektiğini vurgulayan Baysal, "Özellikle sağlıkta şiddet konusunda ortak bir tavır alınmalı ve Sağlıkta Şiddet Yasası etkili bir şekilde uygulanmalıdır. Veteriner hekimlerin de bu yasaya dâhil edilmesi, mesleğimizin güvenliğini artıracak önemli bir adımdır" diye konuştu.
Zonguldak'ta Yaşanan Saldırı Olayı
Geçtiğimiz haftalarda, Zonguldak’ın Çaycuma ilçesinde bulunan özel bir veteriner kliniğinde gece nöbetinde olan bir veteriner hekime ve bir veteriner sağlık teknikerine açık cezaevinden izinli olarak çıktığı iddia edilen C.K. tarafından cinsel saldırı girişiminde bulunulmuştu. Çay Mahallesi Nihat Kantarcı Caddesi'ndeki klinikte gerçekleşen olayda, C.K.'nin saldırısı sırasında boğuşma yaşandığı ve saldırganın elindeki bıçakla veteriner hekimin yaralandığı bildirilmiş, yaralı veteriner hekimin, Çaycuma Devlet Hastanesi'ne kaldırıldığı belirtilmişti.
Yaşanan olaya ilişkin konuşan Baysal, "Veteriner hekimler, çalıştıkları tüm alanlarda güvenlikten yoksun hizmet veriyorlar. Halk sağlığının korunduğu en önemli alanlarından biri olan gıda işletmelerinde çok korkunç olaylar yaşanıyor. Örneğin birkaç sene önce, yukarda da değindiğimiz gibi mezbahadaki etin halk sağlığına uygun olmadığı için imhasını isteyen bir meslektaşımız bir kasap tarafından bıçaklanarak öldürüldü. Ruminantlarda yani çiftlik hayvanlarında aşılama dönemleri var, bu dönemlerden birinde sosyal medyada bir kişi, elinde tüfekle fotoğraf paylaşarak 'Aşı için gelen veteriner hekimleri köye almayacağız' şeklinde paylaşım yaptı. Aynı şekilde muayenehanelerimizde de güvende değiliz. Tedaviyi beğenmeyen, ücreti çok bulan, kendisi ya da evcil hayvanıyla ilgilenilmediğini düşünen kişilerce meslektaşlarımız defalarca saldırıya uğradı. Çaycuma’da ise gündüz kliniğe geldiğinde, muhtemelen veteriner hekim ve yardımcı personelin kadın olduğunu fark eden suçlu, gece böyle bir saldırıda bulundu. Kesinlikle planlı olduğunu düşünüyoruz. Ancak güzel bir gelişme oldu, saldırgan dün akşam saatlerinde yani 14 Mayıs’ta tutuklandı." ifadelerini kullandı.
Sağlıkta Şiddet Yasası ve Veteriner Hekimlik
Baysal, veteriner hekimlerin Sağlıkta Şiddet Yasası kapsamına alınmamasını büyük bir eksiklik olarak değerlendirerek şunları ifade etti:
"Sağlıkta Şiddet Yasası aslında insan sağlığı alanında çalışan hekim ve diğer sağlık çalışanlarını koruyan ve tam olarak adı konmuş bir yasa değil. 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Kanununun 12. Maddesine eklenen cezai yaptırımlar. Bu anlamda, aslında genel olarak sağlık çalışanlarının haklarının korunması ve güvenliklerinin sağlanması için etkin bir yasaya ihtiyaç var. Bununla birlikte, veteriner hekimlerin Sağlık Hizmetleri Kanunu’nda da adının geçmemesi, bu maddedeki yaptırımlardan bile yararlanmamasına neden oluyor. Tanımlanan sağlık meslekleri arasına veteriner hekim ifadesinin konması sorunu çözecek ama öncelikle sağlıktaki bu şiddetin çözülmek istenmesi gerekiyor.
Genel olarak toplumda şiddeti oluşturan unsurların ortadan kaldırılması, şiddetin etkin ve tavizsiz şekilde cezalandırılması, toplumun kanunlara, kurallara uyması, kamu hizmeti veren mesleklere işini yapacak olanakları sağlaması konusunda eğitim verilmesi, sağlık hizmeti verilirken, hekimlerin, veteriner hekimlerin sağlığın evrensel kanunları ve ülkenin genel kanunlarına göre hareket ettikleri ve bu konularda bazı yasalarca korundukları anlatılmalıdır."
Şiddete Karşı Mücadelede Ortak Adımlar
Türk Veteriner Hekimleri Birliği olarak, bu konuda farkındalık yaratmak ve kamuoyunu bilgilendirmek için çalışmalarını sürdürdüklerini belirten Baysal, "Siyasilerin desteğini alarak, diğer sağlık meslek örgütleriyle işbirliği yapmayı ve birlikte mücadele etmeyi planlıyoruz. Amacımız, veteriner hekimlerin güvenli bir çalışma ortamında hizmet verebilmesi ve halk sağlığının korunmasıdır" şeklinde konuştu.
