Aşure, yüzyıllardır gelenek olarak dağıtılan ve herkese hitap eden bir tatlıdır. İsmi, İbranice ‘aşara’ kelimesinden gelmektedir ve on (10) anlamına gelir. Aşurenin ortaya çıkış hikâyesi, Nuh Tufanı'na dayanmaktadır. Nuh Tufanı, insanların ahlaki çöküşü sebebiyle gönderilen bir felaket olarak bilinir. Kuran’da Hud Suresi’nde anlatılan bu olayda, Hz. Nuh, kavmini doğru yola çağırsa da insanlar onun çağrısına cevapsız kalır. Allah, Hz. Nuh’a bir gemi yapmasını emreder ve Hz. Cebrail’in yardımıyla gemiyi tamamlar. Hz. Nuh, ona iman edenlerle ve her hayvandan birer çift alarak gemiye biner. 40 gün boyunca süren tufandan sağ kurtulanlar gemidekilerdir. Tufan sona erdiğinde, gemide kalan yiyeceklerle aşure yapılır. Bu olay, Hicri yılın ilk ayı olan Muharrem ayının 10. gününde gerçekleşir.
Aşure tarifi, farklı kültür ve bölgelere göre değişiklik gösterir:
Türk Aşuresi: Ana malzemeleri buğday, nohut, kuru fasulye ve pirinçtir. Kuru meyveler ve kuruyemişler eklenir, nar ile süslenir.
İran Aşuresi: Türk Aşuresi ile benzerdir ancak çeşitli baharatlar ve bal eklenir, daha baharatlı bir tada sahiptir.
Arnavut Aşuresi: Buğday ve pirinç dışında kırmızı fasulye kullanılır, daha sıvı bir kıvamı vardır.
Aşurenin Bereketi ve Paylaşılması
Aşure, Nuh Tufanı’ndan sonra gemideki insanların yiyeceklerini bir araya getirerek yaptıkları bir tatlıdır. Muharrem Ayı boyunca aşure dağıtmak, dayanışma ve yardımlaşmayı simgeler. Aşurenin içindeki çeşitli malzemeler, bereketi simgeler ve paylaşmanın önemini vurgular.
Aşure Tarifi için Gerekli Malzemeler
- 2 su bardağı aşurelik buğday
- 2 yemek kaşığı pirinç
- 2 su bardağı haşlanmış nohut
- 2 su bardağı haşlanmış fasulye
- 150 gram kuru kayısı
- 150 gram kuru incir
- 150 gram kuru üzüm
- 1 su bardağından biraz az fındık
- 2 litre su (buğdayları pişirmek için)
- 4 litre sıcak su (su azaldıkça eklemek için)
- 1 tatlı kaşığı karanfil
- 1 çay bardağı su (karanfili kaynatmak için)
- 1,5 su bardağı sıcak süt
- 3 su bardağı toz şeker
- 1 fiske tuz
- 1 fiske karabiber
Aşure Tarifi Nasıl Yapılır?
1. Nohut ve Fasulyeyi Haşlayın: Nohut ve fasulyeyi ayrı ayrı haşlayın.
2. Buğdayı Hazırlayın: Buğdayı yıkayıp tencereye alın, üzerine kaynar su ekleyip 10 dakika kaynatın. Çıkan sarı suyu süzün ve aynı işlemi tekrar edin.
3. Buğdayı Kaynatın: Üzerine 2 litre kadar su ekleyip 50 dakika kadar kaynatın. Dilerseniz bu işlemi akşamdan yapıp buğdayları sabaha kadar sıcak suda bekletebilirsiniz.
4. Kuru Meyveleri Hazırlayın: Kayısı ve inciri küçük doğrayın, kuru üzümle birlikte sıcak suda bekletin.
5. Malzemeleri Karıştırın: Kaynayan buğdaya yıkanmış pirinç, pişmiş nohut, haşlanmış fasulye, doğranmış kuru meyveleri ekleyin ve 15 dakika kaynatın.
6. Karanfil Suyu Ekleyin: Karanfili suyla kaynatın ve süzgeçten geçirdiğiniz suyu karışıma ekleyin.
7. Son Dokunuşlar: Fındık, sıcak süt, şeker, tuz, karabiber ekleyin ve 15-20 dakika daha kaynatın.
8. Servis Edin: Aşureyi kaselere bölüştürüp, üzerini fındık, ceviz, fıstık, kuş üzümü, kuru üzüm ve nar taneleriyle süsleyin.
Aşure Yapmanın Püf Noktaları
- Haşlanmış Nohut ve Fasulye: Nohut ve fasulyeyi önceden haşlanmış olarak kullanabilirsiniz. Konserve nohut ve fasulye de tercih edilebilir.
- Buğdayı İki Kez Kaynatmak: Buğdayı iki kez kaynatıp suyunu dökmek, aşurenin beyaz renkli olmasını sağlar.
- Süt Eklemek: Süt, rengini güzelleştirir ve süt tadı hissedilmez.
- Şeker Miktarı: Şeker miktarını damak tadınıza göre ayarlayabilirsiniz.
- Kıvam Ayarı: Aşure pişerken sıcak suyu hazırda bulundurun ve kıvamını damak tadınıza göre ayarlayın.
- Süsleme: Cevizi süsleme aşamasında kullanın, tatlının içerisine eklemeyin.
