Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsızlık sembollerinden biri olan İstiklal Madalyası, sadece kazandığımız ulusal kurtuluş mücadelesinin değil, aynı zamanda bu zaferi ölümsüzleştiren önemli bir sanat eserinin de ifadesidir. Ancak bu değerli madalyayı tasarlayan heykeltıraş Mesrur İzzet Bey, ne yazık ki adı hak ettiği ölçüde anılmayan isimlerden biridir.
Mesrur İzzet Bey Kimdir?
1873 yılında Bosna-Hersek'te doğan Mesrur İzzet Bey, sanat ve zanaat alanında yetkin bir isim olarak Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi için önemli eserler üretmiştir. İstanbul'da Emirgan Rüştiyesi’ni bitirdikten sonra Tıbbiye’ye girmiş, ancak heykeltıraşlığa duyduğu ilgi nedeniyle Sanayi-i Nefise-i Hümayun’a (bugünkü Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) geçiş yapmıştır. Buradan birincilikle mezun olmuş ve ödüller kazanmıştır.
Mesrur İzzet Bey’in kariyeri boyunca sanata olan tutkusu, çini, madalya, pul ve para tasarımı gibi birçok alanda ortaya çıkmıştır. Ancak annesinin hastalığı nedeniyle yurtdışında eğitim fırsatını kaçırmış ve hayatını İstanbul’da sürdürmüştür.
Sanat ve Mücadele Dolu Bir Hayat
İstanbul’un işgali sırasında geçirdiği trafik kazası sonucunda sağ kolunu kaybetme riski yaşayan Mesrur İzzet Bey, azimle sol eliyle çalışmayı öğrenmiş ve iki elini aynı beceriyle kullanabilmiştir.
Cumhuriyet’in ilanından sonra madalya, para ve pul tasarımlarına devam etmiş, ancak "fazla ilerici" bulunduğu gerekçesiyle devlet görevlerinden uzak tutulmuştur. Hayatını Kapalıçarşı'da antika ticareti ve sanat çalışmalarıyla devam ettirmiştir.
İstiklal Madalyası ve Cumhuriyet’e Katkıları
İstiklal Madalyası, ulusal kurtuluş mücadelesinin onur nişanesi olarak tasarlandı. Bu eser, Mesrur İzzet Bey’in heykeltıraşlık yeteneğiyle hayat bulmuş ve bağımsızlık savaşımızın sembollerinden biri olmuştur. Bunun yanında Türkiye Cumhuriyeti için 100, 5 ve 25 kuruşluk paraların tasarımlarını da gerçekleştirmiştir.
İstiklal Marşı’nın yazarı Mehmet Akif Ersoy tüm halk tarafından bilinirken, madalyayı tasarlayan sanatçının ismi neredeyse tamamen unutulmuş durumda. Mesrur İzzet Bey, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında sanatın ve tasarımın önde gelen temsilcilerinden biri olarak anılmayı hak ediyor.
