Şeker kötü bir üne sahip olabilir, ancak gerçekte enerji sağlamak ve hayatta kalmak için önemlidir.
Tabii ki, tüm şekerler aynı değildir. Meyve ve sebzelerde bulunan fruktoz ve süt ürünlerinde bulunan laktoz doğal şekerlerdir ve bunlar genellikle daha az endişe kaynağıdır çünkü bu yiyecekler ayrıca lif ve kalsiyum içerir.
Ancak işlenmiş gıdalarda sıkça bulunan eklenmiş şekerler, vazgeçilebilecek türden şekerlerdir ve çoğumuz bunlardan fazlasını tüketiriz. Eklenmiş şekerler, yiyeceklere tat vermek için eklenen her şeydir ve bu, bal ve akçaağaç şurubu gibi doğal şekerleri de içerir.
Fazla Şeker Tükettiğinizi Gösteren Belirtiler
Gıda etiketlerinde şekerin en az 61 farklı adı bulunabilir, bu da ne kadar eklenmiş şeker tükettiğinizi bilmenizi zorlaştırabilir. Bu yüzden sağlıklı gıda seçimleri yapma çabalarınıza rağmen, farkında olmadan fazla şeker tüketiyor olabilirsiniz. Bu, çeşitli sağlık sonuçlarına yol açabilir. Eğer diyetinizde yeterince meyve ve sebze tüketmiyorsanız ve dengeli öğünler yerine işlenmiş gıdalar tüketiyorsanız, eklenmiş şekerler diğer besleyici yiyeceklerin yerini alabilir. Bu sadece vitaminler, mineraller ve lif kaybına neden olmakla kalmaz, aynı zamanda fazla şekerin vücudunuzda beklenmedik şekillerde kendini göstermesine yol açabilir.
Peki fazla şeker tüketip tüketmediğinizi nasıl anlayabilirsiniz? Uzmanlar, aşağıdaki belirtilerin göz önünde bulundurulmasını öneriyor.
Artan Açlık ve Kilo Artışı
Eklenmiş şekerlerle fazla kalori alıyorsanız, artan açlık ilk belirtilerden biridir. Protein, lif ve sağlıklı yağlar içermeyen işlenmiş atıştırmalıklar ve şekerli ikramlar vücut şekerleri hızla yakar ve açlığı artırır, bu da dikkatsiz ve hatta kompulsif atıştırmalıklara yol açabilir. Araştırmalar, şekerli içeceklerin hem yetişkinlerde hem de çocuklarda kilo alımını teşvik ettiğini göstermektedir.
Sinirlilik
Ruh halinizin bozulması, sinirli veya gergin hissetmeniz sadece stresin bir sonucu olmayabilir, fazla şeker tüketiyor olmanızın da bir işareti olabilir. Bir çalışma, fazla eklenmiş şeker tüketiminin iltihaplanmayı teşvik edebileceğini, ruh halini kötüleştirebileceğini ve depresyon semptomlarına yol açabileceğini öne sürüyor. Yüksek şekerli bir yemek veya atıştırmalık, protein ve yağ içermediğinde kan şekeri seviyenizi hızla yükseltir, ancak vücudunuz bunu işlemek için acele ederken enerji seviyeleriniz çöker ve kendinizi yorgun ve sinirli hissedersiniz.
Yorgunluk ve Düşük Enerji
Şeker kolayca emilir ve sindirilir, bu yüzden yorgun hissediyorsanız, diyetinizdeki şeker miktarına bağlı olabilir. Şeker çok hızlı bir enerji kaynağıdır, bu nedenle ne kadar yerseniz yiyin, 30 dakika içinde tekrar aç olursunuz, enerji seviyeniz düşer veya tekrar enerji arayışına girersiniz. Büyük kan şekeri ve insülin dalgalanmaları enerji seviyelerini de düşürebilir ve genel enerji seviyenizi etkileyebilir.
Yiyecekler Yeterince Tatlı Gelmiyor
Yiyeceklerin eskisi kadar tatlı gelmediğini fark ettiyseniz veya yiyeceklerin tatlı olmasını sağlamak için şeker eklemeniz gerekiyorsa bu, başlangıçta çok fazla şeker tükettiğinizin bir işareti olabilir. Daha sağlıklı seçimler yapmaya çalışıyorsanız, örneğin aromalı yoğurttan sade yoğurda geçiş yapıyorsanız, fark daha belirgin olacaktır. Şekeri yapay tatlandırıcılarla değiştirmeye çalışıyorsanız, bunu yeniden gözden geçirmek isteyebilirsiniz.
Tatlı Yeme İhtiyacı
Tatlılara ihtiyaç duyuyorsanız, beyninizde şekerin sağladığı keyif verici etkiler nedeniyle bağımlı olabilirsiniz. Basit bir şekilde, şeker yemek dopamini artırır ve dopamin artışı kendisi şeker isteğini artırabilir, bu da kısır döngüye yol açabilir.
Yüksek Tansiyon
Yüksek tansiyon (hipertansiyon) tanısı aldıysanız, diyetinizde fazla eklenmiş şeker de bir etken olabilir. Araştırmalar, şekerli içeceklerin yüksek tansiyon ve hipertansiyon insidansı ile önemli bir ilişki içinde olduğunu göstermektedir. L
Akne ve Kırışıklıklar
Akne ile mücadele ediyorsanız, fazla eklenmiş şeker tüketiminizi göz önünde bulundurmak faydalı olabilir. Örneğin, bir çalışma, insülin direncinin akne riskini artırabileceğini öne sürdü. İnsülin direnci, karaciğer, kas ve yağ hücrelerinizin insülini (kan şekeri seviyelerini düzenleyen bir hormon) etkili bir şekilde yanıtlamadığı durumdur. Yüksek eklenmiş şeker diyetleri, insülin direnci riski faktörüdür. Fazla şeker ayrıca yaşlandıkça cildinizin daha fazla kırışmasına neden olabilir. Şeker fazla tüketildiğinde, vücudunuz "ileri glikasyon ürünleri" olarak bilinen maddeleri üretir. Bu ürünler, cilt yaşlanmasını teşvik eder.
Eklem Ağrısı
Eklem ağrısı yaşıyorsanız, yaşlanmanın yanı sıra fazla şeker tüketimi de bir etken olabilir. Fazla şeker, sistemik iltihaplanmaya yol açabilir, bu da eklem ağrısına neden olabilir.
Uyku Sorunları
Uykusuzluk çekiyorsanız veya uykuda kalmada zorluk yaşıyorsanız, ne yediğinizi gözden geçirmek isteyebilirsiniz. Araştırmalar, yüksek eklenmiş şeker tüketiminin kötü uyku kalitesi ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Uyku döngülerimiz ve uyku kalitemiz, ortam ışığı ve sıcaklığı ile birlikte glisemik kontrol tarafından düzenlenir. Kronik olarak fazla miktarda eklenmiş şeker tüketen biri için, bu kesinlikle uyku döngüsünü ve uyku kalitesini bozabilir.
Sindirim Sorunları
Mide ağrısı, kramplar veya ishal yaşıyorsanız, birçok potansiyel neden olabilir ve doktorunuz semptomlarınızın nedenini anlamaya yardımcı olabilir. Ancak, fazla şeker, bilinen bir bağırsak tahriş edici maddesi olabilir. Ayrıca, irritabl bağırsak sendromu, Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi altta yatan sağlık durumları olan kişiler için, şeker de gastrointestinal semptomları artırabilir.
Diş Çürükleri
Ağzımızdaki bakteriler basit şekerleri sever, bu yüzden diş hekiminiz daha fazla çürük buluyorsa veya diş eti hastalığı teşhisi aldıysanız, bu kısmen fazla eklenmiş şekerin bir sonucu olabilir. Şekersiz kahve ve çay içmek, lif açısından zengin meyve ve sebzeler yemek ve şekersiz sakız çiğnemek diş sağlığını koruyabilir. Eklenmiş şekerleri azaltmak iyi bir fikirdir, ancak yüksek şekerli bir gıda tüketecekseniz, ağzınızı su ile çalkalamak veya bu yiyecekleri havuç veya süt gibi dişleri koruyan ve kaplayan gıdalarla yemek, dişlerinizi korumaya yardımcı olabilir.
Zamanla fazla eklenmiş şeker tüketimi, kilo alımı, uyku problemleri, sindirim sorunları, beyin sisliği ve diş çürükleri gibi çeşitli sağlık sonuçlarına yol açabilir. Şekerleri tamamen ortadan kaldırmak gerçekçi olmasa da, etiketleri okumak, işlenmemiş tam gıdalara odaklanmak ve daha sağlıklı gıda seçimleri yapmak iyi bir fikirdir.
