İnsanlık tarihindeki ilk ses kaydının, çoğu kişinin bildiği gibi Thomas Edison'un fonografıyla değil, çok daha önce, 1860 yılında yapılan bir kayıttan kaynaklandığı anlaşılmıştır. Bu keşif, ses kaydının tarihini yeniden şekillendiren önemli bir bilimsel buluştur.
"Au Clair de la Lune," 18. yüzyılda ortaya çıkmış ve halk müziği repertuarında yer alan bir Fransız şarkısıdır. Bestecisi kesin olarak bilinmemekle birlikte, şarkının basit yapısı nedeniyle genellikle müzik eğitiminin ilk aşamalarındaki enstrüman çalıcılarına öğretilir. Ancak, bu şarkı tarihteki ilk ses kaydının kaydedildiği parça olarak kayıtlara geçmiştir.
2008 yılında Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı’nda yürütülen araştırmalar, Édouard Léon Scott de Martinville tarafından 9 Nisan 1860’ta yapılan bir fonotograf kağıdı kaydını dijitalleştirerek dinlenebilir hâle getirmiştir. Bu kayıt, tarihteki ilk tanınabilir insan sesini ve müzik kaydını temsil eder. Başlangıçta kaydın kim tarafından yapıldığı belirsizken, yapılan araştırmalarla bu kaydın Édouard Léon Scott de Martinville tarafından yapıldığı doğrulanmıştır. Bu, Edison’un 1876’daki telefon görüşmesinden ya da fonografından yaklaşık 20 yıl önce gerçekleşen bir buluştur.
Fonotraf: Sesi Görselleştiren İlk Teknolojik Araç
Scott de Martinville, 1857’de fonotrafı icat ederek sesi görsel bir biçimde kaydedebilen ilk cihazı geliştirmiştir. Fonotraf, ses dalgalarını bir yüzeye kaydederek sesi görsel olarak temsil ediyordu, ancak bu kayıtlar sesin yeniden üretilmesine olanak tanımıyordu. Sadece sesin dalga biçimlerini kaydedebilen fonotraf, teknolojinin sınırlı olduğu bir dönemde önemli bir adım olmuştur. Scott de Martinville’in kaydettiği sesler, 2008 yılına kadar dijital teknolojiler kullanılarak anlaşılabilir hâle getirilememiştir.
Edison’un Ses Kaydındaki Devrimi
Thomas Edison’un 1877’de icat ettiği fonograf, sesin mekanik bir şekilde kaydedilmesini ve yeniden oynatılmasını sağlayan ilk cihazdır. Edison’un fonografı, sesin tekrar dinlenebilmesini mümkün kılarken, önceki teknolojilerdeki sınırlamaları ortadan kaldırmıştır. Edison’un kaydettiği ilk ses kaydı, "Mary Had a Little Lamb" adlı bir çocuk şarkısının birkaç dizesinden oluşmaktadır. Edison’un fonografı, endüstriyel çapta ses kaydının üretilebilmesi için temel bir teknolojik ilerleme sağlamıştır.
Bu keşif, Edison’un fonografı ve Graham Bell’in telefon görüşmesi gibi erken dönem teknolojilerinin önceki bir dönemi aydınlattığını ve ses kaydının tarihini bilimsel açıdan yeniden değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Scott de Martinville’in fonotrafı, ses kaydının ilk adımlarını atarken, Edison ve diğer bilim insanları bu temel üzerine inşa ederek modern ses kayıt teknolojilerinin temellerini atmıştır.
