Haftanın günlerinin isimleri, Türkçeye Arapça ve Farsça kökenli kelimelerden geçmiştir ve her birinin ardında tarihî ve kültürel anlamlar yatmaktadır.

Fethiye, Arabasız Bir Gün Geçirdi Fethiye, Arabasız Bir Gün Geçirdi

“Hafta” kelimesi, Farsçada "heft" (yedi) kökünden türemiştir ve "yedi gün" anlamındaki "hefte" kelimesinden gelir. Bu kelime Türkçeye "hafta" olarak geçmiştir. Hafta, aslında pazar gününden başlar. Dini kaynaklara göre Tanrı, âlemi pazar gününden itibaren altı günde yaratmış ve yedinci gün dinlenmiştir. Bu anlatı, haftanın başlangıcı olarak pazar gününün seçilmesinde önemli bir rol oynamıştır.

Pazar, alışveriş günü olarak bilinir ve bu kelime Farsça "bāzār"dan gelmektedir. Bāzār, alışveriş yapılan yer anlamına gelir ve geleneksel olarak pazar günü, insanlar alışveriş için bu yerlere gidip ihtiyaçlarını karşılamıştır.

Pazartesi, ismini pazar gününden sonra gelmesinden alır. Bu kelime, "pazar" ve Türkçedeki "erte" kelimesinin birleşmesiyle oluşmuştur. Erte, Türkçede "sonra" anlamına gelir. Dolayısıyla, pazartesi "pazardan sonraki gün" anlamına gelir.

Salı, Arapça "yevmü's-selâse" veya "yevmü's-salîs" kelimelerinden türemiştir. Arapça’da "salîs" üçüncü anlamına gelir. Haftanın üçüncü günü olan salı, bu şekilde adlandırılmıştır.

Çarşamba, Farsça kökenli bir kelimedir. Farsça'da "çehâr" dört anlamına gelir ve "şembih" ya da "şenbe" gün demektir. Çehâr-şenbe, haftanın dördüncü günü olarak adlandırılır. Bu isim Türkçede çarşamba olarak kullanılır.

Perşembe de Farsçadan gelir. Farsça'da "penç" beş demektir ve "şembih/şenbe" gün anlamına gelir. Böylece "penç-şembih", haftanın beşinci günü olan perşembe olarak Türkçeye geçmiştir.

Cuma, Arapça "cem" kökünden türetilmiştir ve "bir araya gelmek, toplanmak" anlamına gelir. İslam kültüründe müminlerin toplanıp ibadet ettikleri bu özel gün, toplanma günü anlamında cuma olarak adlandırılmıştır.

Cumartesi, cuma ertesi anlamına gelir. Türkçede, cuma gününden sonra gelen günü tanımlamak için "cuma" kelimesine "ertesi" eklenmiş ve bu şekilde cumartesi oluşmuştur.

Bu gün isimleri hem etimolojik kökenleri hem de kültürel anlamlarıyla, tarih boyunca toplumların haftalık zaman dilimlerini anlamlandırma biçimlerini yansıtır.

Muhabir: Handan Işıksal