Birleşmiş Milletler (BM) iklim müzakerelerinde yaklaşık 130 ülke, küresel yenilenebilir enerji kapasitesini üç katına çıkarma sözü vermesinin üzerinden bir yıl geçmiş olmasına rağmen, ülkelerin ulusal hedeflerinde neredeyse bir ilerleme kaydedilmedi.
Londra merkezli enerji düşünce kuruluşu Ember’in analizine göre, 96 ülke ve Avrupa Birliği (AB), 2030 yılına yönelik yenilenebilir enerji hedeflerini inceledi. Bu ülkeler, dünyadaki toplam yenilenebilir enerji kapasitesinin yüzde 96’sını, küresel elektrik talebinin yüzde 95’ini ve enerji sektörü kaynaklı emisyonların yüzde 94’ünü karşılıyor. Analize göre bu ülkelerden 83’ü, 2030 için belirledikleri yenilenebilir enerji kapasitesi hedefini koruyor.
Geçen yıl Dubai’de düzenlenen COP28'de, 130 ülke yenilenebilir enerji kapasitesini 2030'a kadar üç katına çıkarma ve enerji verimliliğini iki katına çıkarma sözü vermişti. Ancak bu taahhüdün üzerinden bir yıl geçmiş olmasına karşın, yenilenebilir enerji konusundaki ulusal hedefler neredeyse hiç değişiklik göstermedi. 2024 Ekim itibarıyla yalnızca 8 ülke yenilenebilir enerji hedeflerini güncelledi ve bu da dünya genelinde sadece 4 gigavatlık bir artış sağladı.
Mevcut yenilenebilir enerji hedeflerine göre, ülkeler 2030'a kadar toplamda 7 bin 242 gigavat kapasiteye ulaşmayı planlıyor; bu hedef ise 2022 yılında kaydedilen 3 bin 380 gigavat kapasitenin yaklaşık 2,1 katına karşılık geliyor. Küresel çapta üç kat artış hedefine ulaşmak içinse 2030’a kadar 3 bin 760 gigavatlık ek kapasite kurulması gerekiyor.
Piyasa Beklentileri Arttı
Hükümetlerin hedeflerinde büyük bir değişim yaşanmamış olsa da yenilenebilir enerji piyasasında ilerleme sağlandı. Güneş enerjisine yönelik beklentiler yükselirken, hükümetlerin hedefleri bu büyümenin gerisinde kaldı. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), son bir yılda 2030 yılına yönelik güneş enerjisi büyüme tahminini yüzde 22 oranında artırdı.
Rüzgar enerjisi için ise ülkelerin hedefleri, kapasitenin 2030’a kadar iki katına çıkmasını öngörüyor. Tahminlere göre 2030'da küresel rüzgar kapasitesi, 2 bin 100 gigavata ulaşarak, üç katına çıkma hedefinin altında kalacak.
Ember’in analizi, Orta Doğu, Kuzey Afrika, Sahra Altı Afrika, Avrasya, Latin Amerika ve Asya gibi bölgelerin mevcut hedefleri ile 2030’a kadar gerekli kapasite arasında ciddi bir açık olduğunu gösteriyor.
Enerji Depolama Hedefleri Yetersiz Kaldı
Kasım ayında Bakü’de düzenlenecek COP29 zirvesi öncesinde ise Başkanlık, küresel enerji depolama kapasitesini 2030’a kadar 2022 seviyesinin 6 katına çıkararak 1500 gigavata ulaştırma hedefi sundu. Ancak Ember’in analiz ettiği 96 ülkeden sadece 30'unun bu alanda hedefi bulunuyor ve bu ülkelerin 2030 için belirledikleri toplam depolama kapasitesi sadece 284 gigavat seviyesinde; bu ise 1500 gigavatlık hedeften oldukça düşük.
Ember Elektrik Analisti Katye Altieri, yenilenebilir enerji piyasalarının büyüdüğünü ancak ülkelerin yeterli hedef belirleyemediğini belirterek, “Yenilenebilir enerjinin büyümesi beklentileri aşmaya devam ediyor ve düşen fiyatlarla birleşiyor. Ancak ülkelerin hala hedeflerini güncelleme konusunda bir adım atmaması sorun teşkil ediyor” dedi.
