Sevdenur NAMALAN'ın 31 Temmuz 2023 tarihli yazısı: Kuram 2: Gündem Belirleme Kuramı
Gündem Belirleme Kuramı
Gündem belirleme kuramı, medyanın izleyenler üzerinde güçlü etki bıraktığı konusunda bir geri dönüşü ifade eder. Gündem belirleme kuramı, dairesel bir iletişim sürecini öngörür. İki aşamalı olan sürecin ilk aşamasında medya kendi içinde bir gündem belirler. İkinci aşamada bu gündemi topluma yöneltir ve bir kamu gündemi oluşturmaya çalışır. Gündem belirleme, medya tarafından ve belli kurumlar veya kişiler aracılığıyla gerçekleştirilebilir.
Buna göre kitle iletişiminin gündem oluşturmasındaki sebebin altında, kitle iletişimin sunduklarıyla halkın görüşlerinin şekillenmesi varsayımı bulunur. Yine bunun temelinde, kamuyu bilgilendiren en etkili enformasyon kaynağının kitle iletişim araçları olması yer alır. Fakat bu araçlar tüm gerçekleri sadakatle yansıtmazlar. Gündeme hangi haberin verileceğini belirleme ve ona göre kitleye sunma durumu vardır. Böyle olunca, kitle iletişimin sunduğu konular, izleyici kitle tarafından önemli addedilir. Daha somut bir ifadeyle, kitle iletişim araçlarının “önemli” olarak verdiği konular, izleyiciler tarafından da “önemli” varsayılır. Burada kişiler farkında olmadan kitle iletişim araçları tarafından onlara sunulan enformasyonu gündem olarak kabul eder.
Suskunluk Sarmalı Kuramı
Kuramda insan psikolojisi dikkate alınır ve kamuoyu açıklanmaya çalışılır. Kişiler, toplumda hâkim olan düşüncelerden farklı düşündüğünde dışlanma korkusu yaşar. Medya, toplumun genel görüşünü yansıttığı için aynı korku medyanın sunduğu görüşlere yönelik olarak da yaşanır.
Neumann, kuramı dört temel unsurla açıklar:
-Sosyal yapı içinde insanlar dışlanmaktan korkar.
-Dışlanma korkusundan dolayı insanlar, çevresindeki görüş, tutum ve davranışları yakından takip eder ve düşüncelerini buna uygun açıklar.
-Kişi, topluma uyum sağlamak için yaygın görüşün gelişmelere uygun olmadığı veya tam aksine gelişmelere açık olduğu zamanlarda duruma göre kendini ifade ederek dışlanma korkusunu aşar.
-Kişiler kendi görüşlerinin toplumda yaygınlaştığını fark ettiklerinde korkmadan fikirlerini açıklar.
Bilgi Açığı (Eksikliği) Kuramı
Kuram, “Mass Media Flow and Differential Growth in Knowledge” başlıklı makaleye dayanmaktadır. Kuramın temel yaklaşımı, medya yoluyla yayılan haber, yorum ve benzeri formlardaki bilgiye, toplumun bütün kesimlerinin eşit düzeyde ulaşamadığı ve kullanamadığı yönündedir.
