Şevval Elif KIRAN'ın 11 Temmuz 2023 tarihli yazısı: Bitkiden Al Haberi
Herkese merhabalar, bu yazımda sizlere her derde derman olacak, ruhumuzu dinlendirecek ve temizleyecek, kokularıyla mest olacağımız çaylar ve etkilerinden bahsedeceğim. Türk insanına, “Zorunda olmasan bile içeceğin o içecek nedir” diye sorsak şüphesiz ki “Çay” cevabını alırız. Toplumumuzla özdeşleşmiş, farklı çeşitleri bulunan çayların sadece tadı değil ruhumuza etkileri de tadı kadar zevk verici.
Bitki çaylarının en başında gelen, günümüzde popüler olan ilk çayımız tabi ki PAPATYA Çayı olacak.
Papatya Çayı, Papatya çayı, mide-bağırsak sistemi spazmları, gaz, hazımsızlık, şişkinlik sıkıntılarında etkilidir. İltihap giderici, alerji oluşumunu önleyici, mikropların gelişimini engelleyici ve yara iyileştirici etkiye sahiptir. Papatya çayı cildin temizlenmesi, sivilce oluşumunun önlenmesi ve şişkinliğin giderilmesi gibi durumlarda etkindir. İrritabl bağırsak sendromu, kramplar, hazımsızlık, gaz, ishal ve kolik semptomlarını azaltabilir. Papatya çayı, adet döneminde krampları hafifletmeye yardımcı olabilir. Emziren anne ve bebekleri için de yararlıdır. Taze hazırlanan çayın ılıtılarak bebeğe verilmesi gaz çıkarmasına yardımcı olur. Ayrıca papatya bitki çayı hafif yatıştırıcı etkisi ile de bebeğin rahat uyumasını sağlar. Emziren annenin papatya çayı içmesi de bu olumlu etkiyi artırır ancak miktar günde iki. Bebeklerde kullanımı öncesi doktorunuza danışmanız gerekir. Farenjit, bademcik iltihabı, larenjit, ağız ve boğaz mukozası iltihaplarında gargara olarak kullanılması şikayetleri hafifletir. Günümüzde asabi ve sinir hastalıklarına iyi geldiği gerekçesi ile de tüketilen papatya çayının, içimi kolay ve hafiftir. Kokusu ve rengi de ruhu dinlendirici etkiye sahiptir. Kişi çay tükettiğinde sakinlik ve huzura kapılma düşüncesi ile bu çaya başvurur desek yalan olmaz.
Bir diğer çayımız Mate Çayı, Paraguay çayı olarak da anılan mate çayı, yüksek oranda kafein içerdiğinden dolayı dikkatli tüketilmesinde fayda olan bitki çayları arasında yer alıyor. İyi bir antioksidan kaynağı olan mate çayı, metabolizmayı hızlandırmaya yardımcı olduğu için özellikle kilo vermek isteyen kişilerin gözde içeceklerinden biri haline geliyor. Ayrıca alerjileri rahatlatmayı da sağlayan mate çayının sinüsleri açmada etkili olduğu da biliniyor. Mate çayını hazırlamak için kurutulmuş ve ufalanmış halde satışa sunulan mate yapraklarından almanız pratik bir kullanım sunacaktır. Bu yaprakları kaynamış su içine ekleyip demleyin ve ardından süzerek tüketin. Tatlandırmak isterseniz çayınıza çubuk tarçın da ekleyebilirsiniz. Bakteri, parazit ve mantardan koruyarak enfeksiyonu önlemede etkili olabiliyor. Kan şekerini düşürmeye, diyabetin yaratabileceği komplikasyonların önüne geçilmesini sağlayabilir. Stres ve uykusuzluğun azaltılmasına yardımcı olur. İştahınızı keserek sindirim sistemini rahatlatır. Yeşil çaya göre yaklaşık yüzde 90 daha fazla antioksidan içerir. Linosis Üniversitesi tarafından yapılan araştırmalar, mate bitkisinin kanser hücrelerini yavaşlatıcı etkisi ve orofaringeal, özofagus, gırtlak ve mesane kanserlerinin yavaşlatılması ile arasında bir ilişki olduğunu ortaya koyuyor. Mate bitkisinin anti-kanser olduğunu belirten bazı çalışmalar da mevcut. Aktarlara daha çok, zayıflama etkisi ve kanser hücrelerinin yavaşlatıcı etkisinden kaynaklı başvurduğumuz bir çay türüdür.
Beyaz Çay, Ülkemizde yeni yeni popüler hale gelen bu çay türü, daha çok kadınların yaz aylarında kullandığı çay türlerindendir. Yazın gelmesiyle beraber hızlı kilo verme, fit görünümden kaynaklı talebi karşılayan bir çaydır. Yüksek miktarda antioksidan içeren beyaz çayın özellikle kanser türlerine karşı olumlu etkileri olduğu görülmektedir. Ek olarak yağ yakıcı etkisi de bulunan beyaz çayın cilt sağlığına da faydaları olduğunu gözlemleyebilmeniz mümkün. Beyaz çayı tüketime hazır hale getirmek içinse kaynar su yerine yaklaşık 70 derece sıcaklığa sahip su kullanmanızı tavsiye ederiz. Demleme yöntemiyle içime hazırlayacağınız beyaz çayın yapraklarını ise içmeden önce süzmeniz yararınıza olacaktır. Fazla tüketilmesi halinde çarpıntı ve uykusuzluk sorunlarına yol açabileceği için beyaz çayı tüketirken dikkatli olmanızda fayda var.
Kuşburnu Çayı, Kuşburnu, gülgiller familyasına ait ve yabani gül olarak da adlandırılan bir bitkinin meyveleridir. Bitkinin boyu 1-3 metre aralığında değişir, dalları ve gövdesinde ise tıpkı gülde olduğu gibi dikenler bulunur. Meyvelerini Eylül ve Ekim aylarında verir. Bu meyveler küçük boyutlu ve yuvarlaktır, kırmızı ve turuncu arası bir renge sahiptir. Kuşburnu bitkisinin anavatanı Türkiye’dir. Marmelatı da çayı kadar lezzetli olan kuşburnu çayı, rengi ve kokusuyla da insanları kendine çekmektedir. Tam bir C vitamini deposu olan kuşburnu, çay haline getirildiğinde kolesterolü dengelemeye yardımcı oluyor. Kabızlık şikayeti olanlara doğal bir çözüm olan kuşburnu çayının kansızlığa iyi geldiği de görülüyor. Öte yandan göz hastalıklarının ilerlemesini yavaşlattığı gözlemlenen kuşburnu çayının güzel bir cilde sahip olmanızı desteklediğini de söylemeden geçmeyelim.
Rezene Çayı, Maydanozgiller ailesinin bir üyesi olan bu bitki, hoş kokusu ve besleyici içeriği ile dikkatleri çekiyor. Pek çok faydasından dolayı adeta bir ilaç gibi görülen rezene çayı, birçok mineral ve vitamine de sahip içeriğiyle listemize mutlaka girmesi gereken çaylardan biri olduğunu gösteriyor. Tokluk hissi yaratan rezene çayı, özellikle regl döneminde yaşanan krampların rahatlamasına yardımcı oluyor. Ayrıca emziren kadınların süt üretimini artırmayı sağladığı bilinen rezene çayı, gaz sorunlarını da azaltmayı mümkün kılıyor. C vitamini bakımından zengin olan rezene çayı, cilt dokusunu yeniler ve kolajen yapının oluşmasını sağlayarak cildi canlandırır. Vitamin ve mineral bakımından zengin olduğundan olası enfeksiyonlara karşı bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olarak vücudu korur. Rezene Çayı, kan basıncını dengeler, metabolizmayı hızlandırır, solunum sistemine iyi gelir, solunum sistemiyle ilgili sıkıntı yaşayan bireylerin rezene tüketince rahatlayarak bu şikayetten kurtulduğu bilinmektedir. Rezene, diğer etkenleri gibi baş ağrısı gibi gün içerisinde yaşadığımız sıkıntılara da iyi gelmektedir. İş yerinde, evde, mekanda rahatlıkla tüketebileceğimiz rezene çayı, faydalarıyla gönlümüzde yer edinmektedir.
Doğanın bize sunduğu bu güzel bitkilerin aslında ne kadar önemli olduğunu, derdimize derman olduğunu, doğaya saygı duydukça ve onu korudukça karşımıza hep güzelliklerin çıkacağı kanaatindeyim. Birbirinden faydalı bu bitkiler umarım hayatımızda yer edinir.
