Kezban YAVUZ'un 7 Nisan 2023 tarihli yazısı: Hiperbolik indirgeme prensibi
a- Bugün size 100 TL vereceğiz ama bir gün beklerseniz yarın 110 TL vereceğiz.
Hangisini seçerdiniz?
b- 40 gün sonra size 100 TL vereceğiz ama 41.günü beklerseniz 110 TL vereceğiz.
Şimdi hangisini seçerdiniz?
Bu gibi testlerde birçok kez denenmesine rağmen katılımcıların büyük çoğunluğu ilk soruda 100 TL alıp gitmeyi tercih ederken ikinci soruda 41. günü bekleyip 110 TL kazanmayı tercih ediyorlar. Sayısal olarak iki seçenek aynı anlama gelmesine rağmen neden insanlar farklı cevaplar veriyor.
Sorunun cevabı psikolojide gizli. İnsanlar hemen elde edebilecekleri ödüllere genelde daha çok ilgi gösteriyor. Bu yüzden ikinci günü bile ilgi çekici bulamaya biliyor.
Ancak 40 gün beklediysem 1 gün daha beklerim diyebiliyor. Her zaman mantıkla açıklanamayan insan davranışları pazarlama stratejisinde oldukça etkili olarak kullanmaktadır.
Merhaba sevgili okurlar ben psikolog Kezban YAVUZ mesleğini çok seven bir psikolog olarak psikolojinin ekonomiye olan etkisi ve işbirliğinin altını çizmeden duramazdım.
Ülkemizde yeni yeni farkındalık oluşsa da gelişmiş ülkelerde davranışsal ekonomi “behavioral economics “ diye adlandırılan bir alan var. Bu alan tıpkı biyolojinin tıp bilimini etkilediği gibi bireylerin davranış psikolojisinin de ekonomiyi etkilediğini savunuyor. En önemli konusu bireylerin karar verme süreçlerini etkileyen faktörler.
Bu ve benzeri konularda pek çok araştırma yaparak yukarıda açıkladığımız Hiperbolik İndirgeme Prensibi gibi Davranışsal Ekonomi Prensiplerinin ekonomik faaliyetlere etkisini açıklıyorlar. Özellikle son 20 yılda davranışsal ekonomi üzerine yapılan çalışmalar öyle önemli bulgulara yol açmış ki Nobel ödülünün birden çok kez bu alanda verilmesine sebep olmuş.
Bu prensipleri sonraki yazılarda tek tek ele alarak incelemeye çalışacağız. İyi okumalar, bir sonraki yazımızda buluşmak üzere.
