Umut ÖZKAN'ın 9 Haziran2023 tarihli yazısı: Umut Üzerine Aforizmalar
Bu gök kubbe altında umut üzerine çok söz söylenmiştir. Yüzyıllardır imbikten süzülerek bugüne gelen yazılı ve sözlü kültürümüzün ürettiği eserler kaynak alınarak umutla birlikte yaşamın ve hayatın sürdürülebilirliği tanımlanabilir. Bununla birlikte sayfalar dolusu şiir, makale, deneme, roman, tiyatro, öykü yazılabilir.
“Umutla” ilgili imgeleri hiçbirimiz unutmamışızdır. Bu imgeler içinde gece umutsuzluğu; sabah umudu yansıtmaktadır. Umutsuzluk ölümü; umut ise yaşamın adı olarak hep akıllarımızda kalmıştır.
Yurdum insanın samimi, içten şu repliğine bakın bize ‘’umut’’ işte budur diyor: “Bu yükün altında öleceksin.” dedim hamala.
“Ölüm kolay, sen umuttan haber ver bana” dedi ve ekledi:
“Umut” varsa dünyayı vur sırtıma!”
Abbas Sayar “Yılkı Atında” umutlar en son ölür der. Alaca bir karanlığın içinde bir şafak görürüz o umudun ismidir. İnsanın yaşamda “sağlam, güçlü ve dik duruşunu için de sürekli beslediği umut sağlar. Bilge bir öğretmendir umut.
Büyük Ozan Ruhi Su, zifiri karanlıkta, bir ışık seli gibi güçlü şekilde yankılanan sesiyle, “Her gecenin bir sabahı var” sabahın da sahibi var sorarlar bir gün” der. İşte o umuttur. Kimi zaman halkımız umudu fakirliğin, yoksulluğun, çaresizliğin kurtarıcısı haline getirmek için “Umut fakirin ekmeği, ye Memet ye.” diyerek ironi yapmıştır. Yaşamın tek ilacı haline gelen umut; uzun, müzmin rahatsızlıkların, çaresizliklerin gönül yelpazesi olmuştur. Her zaman her derde devadır.
Zaman zaman da siyasi bir figür olmuştur. Yetmişli yıllarda siyasette bir umut olan Başbakan Ecevit’in mitinglerinde meydanları süsleyen bir slogan. “Umudumuz Ecevit”ti. Türk sinemasının usta oyuncusu Yılmaz Güney’in unutulmaz filmlerinden Umut bir başyapıttır. Orada umut, bir altın “donuna” girer. Yılmaz Güney ve Tuncel Kurtiz için umut kuş olup uçan, yılan olup yerde sürünen bir metafordur.
Dostoyevski Suç ve Ceza’da umudu şöyle aktarır: “Yüksek ve sarp bir kayalıkta ancak iki ayağımın sığabileceği, dar bir çıkıntıda dört yanım uçurumlar, okyanuslar, sonsuz bir gece, sonsuz bir yalnızlık ve hiç bitmeyen fırtınayla sarılmış durumda yaşamak zorunda olsam ve bütün ömrümce, bin yıl boyunca, hatta sonsuza kadar bir karış toprakta durmam gerekse o şekilde yaşamak, şu anda yarım saat içinde ölecek olmaktan iyidir.” İnsanın yaşam da tutunacağı tek dayanak umuttur. Yine Dostoyevski Suç ve Ceza’da idam cezasına karşı duruşunu belirtirken hayatta var olmak ya da yok olmayı umutla eş değer görür.
Yaşar Kemal eserlerinde hep umudu öne çıkarmıştır. “İnsanoğlu, umutsuzluktan umut yaratandır.” Sözü ona aittir. Umut sözcüğünün bir ışıltısından, ufak kırıntısından sinemamız, yazın dünyamız, tiyatromuz, kültür hayatımız en güzel yapıtları ortaya koymuştur. Yeryüzünde sevda; aşk, yaşam ve insanoğlu var oldukça. Yaşamda umut kılavuz olmaya devam edecektir.
