Utku KABAKCI'nın 9 Haziran 2023 tarihli yazısı: Kimler Kitle Hareketi Mensubu Olmaya Daha Yatkındır?
Politik iletişimde, mevcut düzende kendi konumundan hoşnut olmayan insanlar, ikna edilmeye daha yatkındır. Çünkü hoşnutsuzlar, değişimi arzu eder ve kendilerine yenilik vadeden liderin peşinden gitmekten geri durmazlar. Peki, kimdir mevcut düzenden ve kendi konumundan memnun olmayanlar? Genel olarak “ötekiler”, gençler, suçlular, hedefi olmayanlar, yalnız ve güvensiz hissedenler bu sualin yanıtı verilirken sıralanabilir.
Toplumla uyum içinde hareket etmeyen ya da edemeyenler, genel tarafından dışlanarak “öteki” ilan edilir. “Öteki” olarak görülenler, dışlanmadıkları yeni bir toplum düzeninin hayalini kurar. Bu sebeple mevcut sistemin değişmesi için harekete geçirilmeye hazırdırlar.
Yaşları gereği daha tutkulu, daha enerjik ve yeniliğe daha hızlı uyum sağlayabilen gençler, kendilerine değişim vaadinde bulunan liderin etkisi altına girmeye yatkındır.
Toplumun geneli tarafından etiketlenmiş olan suçlular, bu durumdan ve suçluluk duygusundan kurtulabilmek için mevcut değerlerin geçerli olmadığı yeni bir düzeni arzu ederler. Suçlular, yeni inşa edilecek düzende aklanacaklarına, temizleneceklerine inanır.
Hedefi olmayanlar, kafaları karışık bir şekilde gündelik yaşamın içinde savrulmaktan yorgun düşer. Lider, amaçsız ve kafası karışık olan insanlara ortak bir hedef benimsettiğinde onları yorgunluklarından kurtaracak ve harekete geçmelerini sağlayacaktır. Bu kişiler, kendilerine bir amaç gösterildiğinde şiddetli bir şekilde değişimi isteyeceklerdir.
Yalnız ve güvensiz hissedenler, bu yıpratıcı duygulardan kurtulabilmek için kendilerine aidiyet ve güven vaadinde bulunulduğunda bu vaade karşı kayıtsız kalamayacaklardır.
Kitle hareketi lideri, özellikle de mevcut düzene meydan okuyorsa, bu kategorilere giren insanların desteğini sağlamak için stratejiler üretebilmelidir. Çünkü kitle hareketlerine çoğunlukla ilk destek olanlar yukarıda sıralanan kategorilere giren kişilerdir. Bu insanlara yeni bir kimlik, yeni bir statü vaat edildiğinde ve bunun mümkün olduğuna inandırıldıklarında bu olasılığın peşinden gitmek isteyeceklerdir.
Kitle hareketleri, gençler için enerjilerini ve mevcut düzene duydukları öfkeyi atmalarına olanak tanıyan bir atmosfer oluşturduğu gibi; hedefsiz, yönsüz kalmış olanlara da bir amaç sunar. Amaçsız olan insanlar, liderlerinin göstermiş olduğu yolda yürüyerek hedefsiz ve yönsüz kalmanın getirdiği güvensizlik duygusundan kurtulurlar. Kendilerini kimsesiz ve yalnız hissedenler ise büyük bir aidiyetin içinde benliklerini eriterek bu duyguların getirmiş olduğu ağır yükü kaldırmak mecburiyetinde kalmazlar.
Bu kategorilere giren insanlar, ikna edilerek bir kitle hareketinin mensubu olmaya daha meyillidir. Kitle hareketlerinde, genellikle üyelerin doğuştan taşıdıkları ve sonradan edindikleri vasıfları, özel veya iş yaşamındaki başarıları, başarısızlıkları önemsenmez. Önemsenen, sorgulanan tek kıstas, aidiyete olan bağlılıktır. Bu sebeple hayal kırıklığına uğramış, başarısız olmuş, yeni bir düzen ve kimlik hayali kuran insanlar, tüm bu gereksinimlerini gidermek maksadıyla bir liderin peşinden giderek büyük bir aidiyetin parçası olmakla huzura ererler. Kitle hareketlerinde, üyelerden talep edilen şey kutsal olarak kabul ettikleri lidere ve liderin ortaya koyduğu değerlere sevgiyle, tutkuyla bağlı kalmalarıdır.
