Nesrin YARIM ÖZOĞLU'nun 5 Mayıs 2023 tarihli yazısı: Yaşam Süresi Kısalıyor
Türk edebiyatının en büyük temsilcilerinden biri olan Orhan Veli, şöyle diyor bir şiirinde:
Beni bu güzel havalar mahvetti,
Böyle havada istifa ettim
Evkaftaki memuriyetimden.
...Beni bu güzel havalar mahvetti.
Bizleri ise bu havalar mahvetmedi. Bizleri sağlıksız beslenme, hayat mücadelesi, karnını doyurma telaşı, stres, sıkıntı, bitmeyen salgınlar mahvetti. Türkiye’de yaşam süresi kısalıyor. Nedeni, niçini çok açık. Ne kadar stres ve kaygı, o kadar ömür.
Türkiye'de doğuşta beklenen yaşam süresi, 2019-2021 yılları itibarıyla ortalama 77,7 yıl olarak hesaplandı. Yaşam süresi erkeklerde 75 yıl, kadınlarda 80 yıl olurken; kadınların erkeklerden 5,5 yıl daha uzun yaşadığı öngörülüyor.
Çalışma çağının başlangıcı olan 15 yaşındaki kişilerin ortalama kalan yaşam süresi 63,6 yıl olurken, bu süre erkekler için 61 yıl, kadınlar için 66,4 yıl olarak belirlendi. Türkiye'de 30 yaşındaki bir kişi için ortalama 49 yıl olan kalan yaşam süresi, erkeklerde 46,5 yıl, kadınlarda 51,6 yıl olarak tespit edildi. Bu kapsamda kadın ve erkek arasındaki beklenen yaşam süresi farkı 5,1 yıl olarak hesaplandı. Ülke genelinde 50 yaşındaki bir kişinin kalan yaşam süresi ortalama 29,9 yıl, bu süre erkeklerde 27,6 yıl, kadınlarda 32,3 yıl olarak belirlendi.
Ortalama ömürde 3 yıl öncesine göre 1 yıllık azalış söz konusu. Bunda, salgın sürecinin etkisi de olduğu düşülüyor. Uzmanlar ise uzun ve sağlıklı yaşamının sırrını, sıkıntı ve stresten uzak yaşayarak kalp sağlığını korumaya yönelik sağlıklı beslenmeye bağlıyorlar. Bunun için farklı renkteki meyve-sebzeler belli aralıklarla tüketilmeli, protein alımına dikkat edilmeliymiş. Gün içerisinde kişinin kendini yormadan yapacağı yürüyüşler başta kalp sağlığı olmak üzere sağlığa olumlu etki edermiş. Uzun yaşam için stres ve kaygıdan uzak, huzurlu bir yaşam ise ana etkenlerin başında geliyormuş. Biz de yaşam süresinin kısalıyor olmasındaki başlıca nedenleri anlamış oluyoruz böylece.
Hayatı boyunca çalışıp geçim derdinde olan, emekli olduktan sonra ise çalışırken kurduğu hayaller suya düşüp yine çalışmak ve yine geçim derdini düşünmek olan insanımız için sağlıklı yaşam kriterlerini uygulamak fazlasıyla güç.
