Nesrin YARIM ÖZOĞLU'nun 31 Mayıs 2024 tarihli yazısı: Kiracılar Kritik Bekleyişte
Son yılların tartışma konularından biri de kiracı-ev sahibi tartışmaları. Kiracı mı haklı, ev sahibi mi? Yapılan zamlar yerinde mi? Kiracı oturduğu evi işgal mi ediyor? Mahkemelerin kiracı-ev sahibi dosyaları ile dolduğu son yıllarda yine mahkemeleri dolup taşıracak kritik bir bekleyişe geçildi.
Bildiğiniz gibi ekonomik nedenler ve enflasyonun en büyük etkisi ile kira fiyatları fahiş şekilde artışa geçmişti. Evi olan kiracısına zam yapma derdine düşmüş, fahiş zamlardan yakınan kiracı ise ev sahibi ile anlaşamayınca mahkemelerin yolunu tutmaya başlamıştı. Mahkemeler de uzlaşamayan kiracı-ev sahibi dosyaları ile dolup taşarken Türk Borçlar Kanunu’na 8 Haziran 2022’de eklenen geçici madde kapsamında konut kiralarına yüzde 25 kira artış zam sınırı getirilmişti. Kiralarda fahiş zamların önüne geçmek amacıyla getirilen düzenleme, 1 Temmuz 2024 tarihine kadar uzatılmıştı. Şimdi bu düzenlemede geri sayım başladı.
Bu düzenlemeye kadar ne olaylar yaşandı. Ev sahibi ile kiracılar bıçaklı, silahlı karşı karşıya geldi; bıçaklandı, yaralandı hatta öldü. Kapıya dayanan ev sahipleri türlü türlü rahatsızlıklara sebep oldu, tehditler havada uçuştu. Değerinin çok altında kirada oturup evden çıkmayan, evi yakıp yıkıp soyan kiracılar da oldu. Her iki taraf da elindeki hakları suistimal etmekten geri durmadı. Bu düzenleme ile birlikte de olaylar durulmadı. Kiracısı çıksın diye türlü yaptırımlar uygulayan, elektriğini, suyunu, doğal gazını kesen, birtakım rahatsızlıklar uygulayarak evden çıkmaya zorlayan ev sahiplerine de denk geldik.
Şimdi kiracılar ve ev sahipleri arasında uygulanan yüzde 25 zam sınırlamasının 1 Temmuz’dan itibaren kalkması gündemde. Ev sahiplerinin yüzünü güldüren bu gelişme karşısında kiracılar şimdiden kara kara düşünmeye başladı.
Uygulandığında ev sahiplerini, kaldırıldığında kiracıları zor durumda bırakan yüzde 25’lik zam sınırı uygulaması ile bizleri daha neler bekleyecek? Enflasyonu düşürmeden sağlıklı bir çözüm bulmak mümkün mü? Peki zam sınırının kalkması ne anlama geliyor?
Bu kararın kalkması ile tekrar dava dosyalarında patlama olup olmayacağı en çok merak edilen konuların başında geliyor. Özellikle son 1 yıl içinde yüz binlerce dava açıldığı belirtiliyor. Bu durum da hâliyle mahkemelerde yoğunluğa ve diğer davaların işleyişinde yavaşlamaya neden oldu. Yeni dönemde konut kira zamlarının tekrar TÜFE oranlarına göre belirlenmesi bekleniyor. Yüzde 25 sınırlama kaldırıldığında kira artış oranları son 12 aylık enflasyonun ortalaması baz alınarak hesaplanacak. Son 12 aylık enflasyon ortalamasının üzerinde zam yapılamayacak.
Umarım yine tekrarlanabilecek kötü olayların yaşanmasına sebep olmaz, ev sahipleri ile kiracıları tekrar karşı karşıya getirmez. Bu hikâyede herkes kendince haklı. Her iki taraf da mağdur. O yüzden en sağlıklı orta yol mutlaka bulunmalı.
