Begüm ÖNCÜ'nün 13 Nisan 2024 tarihli yazısı: Veri Görselleştirme ve Haritalama
Veri görselleştirme, bilgilerin; çizelgeler, grafikler, haritalar ve infografikler gibi grafiksel veya resimsel bir biçimde temsil edilmesidir. Veri görselleştirmenin amacı, bilgileri ve içgörüleri hedef kitleye etkili bir şekilde ileterek karmaşık veri kümelerinin anlaşılmasını, analiz edilmesini kolaylaştırmaktır. Büyük veri içerisinden anlamlı bilgi çıkartmak, büyük miktarda verinin metin şeklinde ifade edilmesi durumunda oldukça zordur. Veri görselleştirme sayesinde verilerin etkili grafik gösterimleri, verilerin analizini ve algılanabilmesini kolaylaştırır. Bu durum, bir çeşit bilginin form değiştirmesi, daha kolay anlaşılabilir formata dönüştürülmesidir. Soyut ve fiziksel olmayan verilerin bilgisayar tabanlı etkileşimli görsel temsillerinin kullanılmış hâlidir. Görselleştirmede; veri analizi yapacak kişilerin beklenen etkinlikleri algılamalarına, veriler hakkında fikir sahibi olmalarına, büyük veri içerisinde kişilerin çözümleyemeyeceği yapıları görmelerine ve anlamlandırmalarına yardımcı olmak amaçlanır. Çok değişkenli veri görselleştirmesi için, görsel olarak analiz edilecek veri seti büyük boyutlardadır. Örneğin, çok değişkenli veri görselleştirmenin çalışma sahası; pazarlama, mühendislik tasarımı, endüstri ve finansal piyasalar dâhil çeşitli alanlarda sayısız uygulamayı içermektedir. Tüm teknolojik, ekonomik, politik, sosyal değişimler birbiri ile etkileşim içindedir. Görsel anlamlandırmanın insan algı sistemiyle birlikte eş zamanlı işlemesi nedeniyle görsel yolla çok daha hızlı ve derin iletişim kurulabilmektedir.
Dijital çağda artan bilginin neden oldugu karmaşık yapıda bulunan verilerin anlaşılabilir hâle gelmesi için görsel iletişim oldukça önemlidir. Veri görselleştirme uygulamaları, dijital çağın bir gereksinimi hâline gelen görsel iletişim metodunu baz alır. Bu noktada veri görselleştirme uygulamalarına dijital çağın getirdiği veri karışıklığını azaltmak, veriler arasındaki anlam ilişkisini kurmak, önem sıralarını belirlemek, ortaya çıkan veri desenlerinin anlamlarını kişilere sunmak ve çok boyutlu verilerin niteliklerini gösterebilmek için kullanılmaktadır. Gelişen bilgi ve iletişim teknolojileri sayesinde bilginin yapısı ve kullanım alanının değişimi dikkate alındığında veri görselleştirmenin önemli bir ihtiyaca çözüm sunduğunu söyleyebiliriz.
En önemli yaklaşım ise bilginin içeriği bozulmadan en anlaşılır biçimiyle dışarıya aktarılmasının sağlanmasıdır. Verilerin net bir şekilde gösterilebilmesi için tasarım disiplini olan, bilgilendirme tasarımı yöntemlerinin dikkate alınarak sonuçların paylaşılması gerekir. Veri görselleştirme uzmanlarının, sonuç kısmında edinilen bilgiyi hedef kitleye uygun olarak tasarlaması çok önemlidir. Veri görselleştirmesi; karar aşamasında, kavramlar arasındaki farklılıkları göstermede ve bilgi hiyerarşisinde kullanılabilmektedir.
Bilimsel ve akademik çalışmalarda görselleştirme, birtakım yazılım programları kullanılarak elde edilmektedir. Bu tür programlar farklı bilgileri benzer biçimde, farklı görsel sonuçlar ile işleyebilmektedir. Bu görselleştirme yöntemlerine manuel işleme, işaretleme, bilgi tasarımı gibi uygulamalar da eklenebilir.
Veri görselleştirmenin önemini, sahada kullanımı sırasında sağladıgı avantajlar özelinde birkaç başlıkta sıralayabiliriz. Karmaşık verileri ve kalıpları anlamayı kolaylaştırarak insanların ham verilerde hemen ayıt edemeyecekleri ilişkileri ve bağlantıları görmeleri kolay hâle getirilir. Karar verme aşamasında verilerin deseni ve resmi sunulur, bu noktada veriyi kullanacak kişilerin daha bilinçli kararlar almasına yardımcı olunur. Büyük veri kapsamında görselleştirilmesi istenen verinin kapsamının, eğilimlerinin hızlı bir şekilde belirlemesine olanak sağlanır. Bu sayede verimliliğin artmasına, zamandan tasarruf edilmesine imkân tanınır. Farklı uzmanlık düzeylerine sahip kişilerin verilere erişmesi ve anlamlandırmalarının daha kolay olması sağlanır. Aynı zamanda net bilgiye erişim kolaylığı da sağlanmış olur. Son olarak verilerdeki korelasyonların, eğilimlerin ve aykırı değerlerin belirlenmesine yardımcı olarak derinlemesine analiz yapılabilmekte; bu verilerden en doğru çıktıların elde edilmesi, doğru kararlar alınması ve durumun en doğru şekilde çözümlenmesine katkı sağlanmaktadır.
