EYLEM ESEN ARABACI'nın 13 Ocak 2024 tarihli yazısı: "Emile Durkheim’den Toplumsal Dayanışmaya Bir Bakış"
Günümüzde hala etkisini sürdüren Emile Durkheim, toplumun yapısal unsurlarını anlamaya yönelik önemli katkılarda bulunan bir toplumbilimcidir. Durkheim, mekanik dayanışmayı incelediği ve bu kavramı toplumun dayanışma mekanizması olarak ele aldığı eserlerinde, ilginç bakış açıları sunmaktadır.
Mekanik dayanışmanın temel karakteristiklerinden biri, toplumun üyeleri arasında belirgin bir benzerlik ve ortak duyguların paylaşılmasıdır. Durkheim'e göre, bu dayanışma türü, geleneksel toplumlarda daha belirgindir. İnsanlar, ortak değerlere sahiptirler ve bireyler arasındaki farklar minimum seviyededir. Toplumsal bir bütünlük, kolektif bir kimlik oluşturur ve bireysel eylemler kendiliğinden bu ortak bilinci güçlendirir.
Ancak, Durkheim'in vurguladığı gibi, mekanik dayanışma modern toplumlarda organik dayanışma ile yer değiştirmiştir. Evrim sürecini ele alan Durkheim, toplumun gelişimi ve karmaşıklaşması sürecinde mekanik dayanışmadan organik dayanışmaya geçişin önemli olduğunu savunur. Modern toplumlarda, toplumsal iş bölümü arttıkça bireyler arasındaki bağlar daha organik ve karşılıklı bağımlılığa dayalı hale gelir.
Durkheim, modern toplumlardaki toplumsal iş bölümünü kuramıyla açıklamaya çalışarak, her bireyin özel bir rol üstlendiği, farklı beceri ve uzmanlık alanlarına sahip olduğu bir yapı öne sürer. Bu da, mekanik dayanışmanın aksine, toplumun daha karmaşık ve çeşitlenmiş bir dayanışma biçimine ihtiyaç duyduğunu gösterir.
Post-Modernist bakış açısından farklı olarak, Durkheim, toplumsal yapı ve dayanışma üzerine kuram geliştiren klasik bir toplumbilimcidir. Onun çalışmaları, günümüzde dahi toplumbilim alanında tartışma konusu olmaya devam etmektedir. Toplumsal evrim sürecini anlamaya yönelik bu çaba, günümüzdeki sosyal dinamikleri anlamak için hala önemli bir referans noktası sunmaktadır.
