Begüm ÖNCÜ'nün 27 Ağustos 2024 tarihli yazısı: Teknoloji ve Psikoloji

Teknolojinin hayatımızın önemli bir parçası haline gelmesiyle birlikte alışkanlıklarımızın değişmesi psikolojik bakımdan da bir takım yenilikler doğurdu. Teknolojiyi her ne kadar hayatımızı kolaylaştıran, geliştiren bir araç olarak nitelendirsekte teknolojik gelişmelerin hızlı ve yoğun bir şekilde ilerlemesi bireylerin psikolojik durumlarını, davranışlarını ve değişimlerini yakından etkilemektedir. Teknolojinin özellikle gençlerin psikolojik gelişimi üzerinde önemli bir rolü bulunmakta. Akıllı telefonlar, tabletler ve bilgisayarların aktif olarak kullanımı ile birlikte sanal bir yaşam alanı oluşturmakta. Kurgulanan bu sanal ortam gençlerin psikolojik gelişimi üzerinde önemli bir rol oynamakta. Bu durum dijital çağın bir sonucu olan bilgi karmaşasını da beraberinde getiriyor. Oluşturulan sanal algı, gençlerin sosyal ilişkilerini, duygusal zekalarını ve stres yönetim becerilerini direkt etkiler hale geliyor. Sosyal medya platformları gençler arasındaki sosyal etkileşimleri şekillendirirken, kişilik algısını da olumsuz etkileyebilmekte. Bunun yanında teknolojinn eğitim, bilgi edinme ve yaratıcılık açısından gelişimlerine fayda sağlayan taraflarıyla olumlu etkileri de bulunmakta. Önemli olan gençlerin teknolojiyi nasıl kullandığı ve bu konuda bilinçli olmalarıdır. Ebeveynler ve eğitimcilerin gençlerin teknoloji kullanımını bir çerçevede tutmaları, denetlemeleri ve rehberlik etmeleri oldukça önemlidir.

Bireysel hayatlarımızda ise teknolojinin günlük yaşantımıza sunduğu olumlu etkilerin başında iletişim kolaylığı geliyor. Gelişen teknoloji sayesinde bireyler daha hızlı ve etkili bir iletişim kurabilemekteler. Özellikle çalışma hayatında uzaktan çalışma iş modeliyle birlikte hem sürdürülebilir, hem daha efektif çalışma sistemleri oluşturulabilmekte. Aynı zamanda bilgi erişiminin kolaylaşmasıyla da her türlü bilgiye hızlı bir şekilde ulaşabilmek mümkün hale gelmekte. Burada önemli olan doğru bilgiyi ayırt edebilme becerisinin geliştirilmesidir. Bu teknolojik yenilikler sayesinde bireylerin psikolojik gelişimleri, stres yönetimleri, öğrenme becerileri olumlu yönde etkilenmektedir.

Teknolojinin bireylerin psikolojisindeki olumsuz etkilerinin başında ise sosyal izolasyon gelmekte. Teknolojiyi hayatımızın merkezi haline getirmek bireyleri dış dünyadan izole edebilmekte ve iletişim becerilerini köreltip insan ilişkilerini olumsuz etkileyebilmekte. Dikkat dağınıklığı yine en önemli olumsuz etkilerinden biridir. Sürekli sanal bir sisteme bağlı ve o sistemin getirdiği yapıya odaklı yaşamaya çalışmak bireylerin dikkat dağınıklığı yaşamasına neden olabilmekte ve verimliliklerini düşürebilmektedir. Diğer olumsuz etkisi ise uyku kalitesinin düşmesi ve uyku sorunlarının oluşmasıdır. Özellikle mavi ekran ışığı bu duruma neden olmakta.

Burada dikkat etmemiz gereken temel nokta ise her zaman teknolojinin bize sağladığı imkanlardan faydalanırken dengeli ve bilinçli olmamızdır. Olumlu ve olumsuz tüm etkilerin kontrol altında tutulması ve teknolojinin bilinçli bir şekilde kullanılması, psikolojik sağlığın korunabilmesi için büyük önem taşımaktadır. Teknolojiyi hayatımızı kolaylaştıran bir yardımcı olarak ele almak ve dengeli bir şekilde kullanmak bahsettiğimiz olumsuz etkilerin minimize edilmesine yardımcı olacaktır.