Tuğba EROĞLU'nun 19 Ekim 2023 tarihli yazısı: Et Yemenin Faydaları
Bilim insanları, et yemenin, insanların dünyayı fethetmesine olanak sağladığını söylüyor. Yeni bir araştırma, et yemenin; atalarımızın verimli büyümesine, çoğalmasına ve gezegene yayılmasına olanak vermiş olabileceğini öne sürüyor.
İnsanların doğal doğurganlık toplumlarında kadınlar, çocuklarını ortalama 27 ay boyunca yani yeni yürümeye başlayan çocuklar 2 yaş ve birkaç aya ulaşana kadar emzirirler. Bu makul bir süre gibi görünse de her bebeğin maksimum ömrünün yalnızca küçük bir kısmıdır ve şempanzelerin, gorillerin ve orangutanların yavrularını sütten kesmeleri için geçen dört ila altı yılın yanında bu hiçbir şey değil. Büyük maymunlar en fazla 5-60 yıl yaşadıklarından, insanlara göre yıllarının çok daha büyük bir kısmını emzirerek geçirirler.
Büyük maymunlarla karşılaştırıldığında insanlarda erken sütten kesme, bilim adamlarını uzun süredir şaşırtan bir muammadır. Çeşitli hipotezler ortaya atılmış olsa da bunlar niceliksel açıdan test edilebilir değil. Bu teoriler, yemek pişirme, çocuk bakımına yardım ve diğer faktörlerin, farkın olası nedenleri olduğuna işaret ediyor.
Bilim adamları; maymunlar, insanlar ve diğer canlılar da dâhil olmak üzere 67 memeli türünün sütten kesilme modellerini analiz ederek gizemi araştırdılar. Beyin kütlesi ve beslenme de dâhil olmak üzere sütten kesme yaşını etkilediği düşünülen faktörlere dayanan formüller geliştirdiler. Araştırmacılar, enerjilerinin yüzde 20'sini veya daha fazlasını etten alan etobur hayvanların, yavrularını emzirmeyi nispeten erken bıraktığını buldu. Bu grupta insanlarla birlikte kaplanlar ve katil balinalar da yer alıyor.
Çalışma, çok çeşitli memelilerde sütten kesime kadar geçen zamanın belirlenmesinde hangi faktörlerin önemli olduğunu gösteren matematiksel bir model sunuyor. Çok sayıda türden elde edilen verilere dayanıyor ve diyetin genel olarak sütten kesmeye kadar geçen sürenin belirlenmesinde önemli bir faktör olduğunu ve etoburluğun insanlarda erken sütten kesmenin zaman noktasını dikkate değer bir hassasiyetle tahmin ettiğini gösteriyor.
Araştırmacılar, annelerin yavrularını ne kadar çabuk sütten keserlerse, bir kez daha hamile kalabileceklerini açıklayarak "Emzirmenin ve emzirmenin yumurtlamayı engellediği biliniyor" dedi. Sonuç olarak erken sütten kesmeyi uygulayan türlerde her dişiden daha fazla yavru doğabilir.
Peki, et ağırlıklı beslenme neden bebeklerin genç yaşta bağımsız yiyiciler hâline gelmesine olanak sağlıyor? Bilim adamları, jürinin bu soru üzerinde hâlâ kararsız olduğunu ancak iki gücün iş başında olabileceğini öne sürdü. Birincisi, etobur anneler daha kaliteli anne sütü üretebilir ve bebeklerine sağlıklı bir çocukluk için gerekli tüm besinleri daha hızlı ve daha verimli bir şekilde verebilirler. İkincisi, et yiyen gençlerin katı yiyecekleri otobur ve hepçil meslektaşlarından daha erken sindirmeye başlaması mümkündür.
Araştırmacılar, nedeni ne olursa olsun, modern insanın atalarının 2 milyon yıl önce et tüketmeye başladıklarında büyük bir evrimsel avantaj elde ettiklerine inanıyor. Doğumlar arasındaki süre daraldıkça kadınlar, yaşamları boyunca daha fazla çocuk sahibi olmaya başladı. Ardından gelen nüfus patlaması, ilk insanları dünyanın uzak köşelerine yerleşmeye itti.
Vejetaryenler için henüz yolunuzu değiştirmenize gerek yok. Araştırmacılar, bulgularının günümüzde yaşayan insanların beslenme alışkanlıklarıyla hiçbir ilgisi olmadığını vurgulayarak "Çalışma, etoburluğun insan evrimini nasıl etkilediğine dair bir açıklama sunuyor. Modern diyetlerin hiçbir etkisi yok” dedi.
