Kadriye CİRİTCİ'nin 14 Mayıs 2024 tarihli yazısı: Makarna
Değerli okurlarım, bu hafta köşemde sizlere lezzet şöleni yaşatmak istedim. Makarnayı sevmeyeniniz var mı?
Bir dönem diyet listeme diyetisyenim aralıklarla eklemişti ve benim için ödül gibiydi. Makarna tükettiğim haftalarda kilo kaybım daha fazla olmuştu. O nedenle hâlen sıkça makarna tüketmeye devam ediyorum. Aslına bakarsanız doğru yapılmış makarnanın da tadına doyum olmuyor. Neymiş efendim bu makarna? Gelin birlikte bakalım.
Makarna, dünya tarihindeki en eski besinlerden birisidir ve sağlıklı yaşamın anahtarı olarak kabul edilen Akdeniz diyet örüntüsünün ana bileşenidir. Makarna denildiği zaman elbette herkesin aklına ilk olarak İtalyan mutfağı gelir. Bu yüzden kökeninin İtalya olduğu düşünülür.
Bazı tarihçiler ilk makarnanın İtalya’da yapıldığını düşünse de genel kanı 13. yüzyılda yani 1271 yılında Marco Polo’nun Çin’e olan seyahatinde makarna ile tanıştığı ve bu eşsiz besini İtalya’da tanıttığı yönündedir. Tarihi kayıtlar Çinlilerin milattan önce 5000’lerden beri makarna yediğini gösteriyor. Bilinen ilk makarnanın pirinç unundan yapıldığı belirtilmiştir.
İtalya’da makarna sert buğdaydan yapılır ve uzun şeritler hâlinde şekillendirilir, günümüzün spagettisi. “Spagetti” kelimesi “spargo”dan gelir ve sicim, şerit anlamını taşır. En eski İtalyan makarnaları “vermicelli” türündeki makarnaya görünüm açısından benzerdi. Vermicellinin Türkçe karşılığı “küçük solucan”dır. Çünkü bu makarnanın görünümü küçük solucanlar şeklindedir. Bununla birlikte makarnanın tarihinin çok daha eskilere, Etrüsklere kadar uzandığına dair kayıtlar bulunmuştur. Etrüsklerin birçok tahılı karıştırarak uzun görünümlü bir makarna yaptıklarına dair kayıtlara Hz. İsa’dan sonraki ilk yüzyıllarda Romalı yazarların belgelerinde rastlanmıştır.
Makarna, besleyici olduğu kadar keyifli sofralarla da özdeşleşmiş bir besindir. İnsanlık tarihi boyunca da varlığını korumuş olması, bu özelliğinden geliyor.
Ülkemizde durum buğdayı üretilebildiği için makarna üretimi oldukça yaygındır. Aynı zamanda İtalyan üretimi kuru makarnalar da son yıllarda marketlerde bulunabilmektedir. Kurutulmuş makarnalar çoğunlukla durum buğdayı unu ve irmik kullanılarak üretilir. İrmik çok emici bir malzeme olmadığı için İtalyanların "al dente" dediği hafifçe dişe gelen makarnaların üretimi için çok yararlı olmaktadır.
İtalyan makarna çeşitleri, lezzeti şahaneler şöyle sıralanıyor: Spagetti, fettuccine, tagliatelle, pappardelle, canalini, bucatini, linguini, penne rigate.
En sevdiğim ve sıkça soframda bulundurduğum çeşidi, bolonez soslu makarna. Fettuccine de çok seviyorum ama iyi yapılmış, lezzetinden şüphe duymadığım bir İtalyan restoranında yemeyi tercih ediyorum. Makarnanın en lezzetli çeşitleriyle keyifli sofralarınız olsun. Sevgiyle kalın efendim.
