Tuğba EROĞLU'nun 5 Ekim 2023 tarihli yazısı: Ukrayna Yüzyıllardır Çatışma Görüyor

Genellikle “Avrupa'nın ekmek sepeti” olarak adlandırılan Teksas büyüklüğünde bir ülke olan modern Ukrayna'nın sınırları içindeki topraklar, uzun zamandır bölgedeki güçlerin gıpta ettiği bir ülke. Antik Çağ boyunca Yunanlar, Romalılar ve Hunların yanı sıra İskitlerden Sarmatyalılara kadar daha az bilinen imparatorlukların her biri burada bir noktada varlıklarını sürdürmüşlerdir.

Sovyetler Birliği'nin çöküşüne kadar hiçbir zaman tam bağımsız olmayan Ukrayna, yarı özerklik dönemleri olmasına rağmen birkaç kez bölündü ve tekrar bir araya getirildi. “Ukrayna" adı da buna uygun olarak "sınırda" veya "sınır bölgesi" anlamına gelir ve milli marşı "Ukrayna henüz yok olmadı" diye beyan eder. Bütün bunlar olurken Ukrayna’nın tarihi ve kimliği son derece tartışmalı bir konu olmuştur.

Yenilenmiş hâliyle bugün hâlâ ayakta olan Kiev'deki Saint-Sophia Katedrali'nin inşası, Kiev Rus prensliğinin yüksek bir noktasına işaret etmektedir. 9. yüzyılda Vikingler tarafından kurulduğu iddia edilen Kiev Rus'u, günümüz Ukrayna'sını, Beyaz Rusya'yı ve Rusya'nın bir kısmını kapsayacak şekilde büyüdü. Tarihçi Anna Reid'in yazdığı gibi, "Doğu Slavlarının ilk büyük medeniyetini" oluşturmaktadır.

Ukrayna üzerinde kontrol sahibi olmayı amaçlayan Sovyet diktatörü Joseph Stalin, Holodomor olarak bilinen ve tahminen 3,9 milyon Ukraynalının ölümüyle sonuçlanan bir kıtlık düzenler. Çoğu bilim insanı bunun önceden tasarlanmış bir soykırım eylemi olduğunu düşünmektedir. Herrera, bu durum için "Tarihsel kayıtlar çok açık" şeklinde yorum yapar: "Moskova'nın tam olarak ne olduğunu bildiğine dair pek çok belge var."

Nazi Almanyası, saldırmazlık anlaşmasını ihlal ederek Sovyetler Birliği'ni işgal etti ve yıl sonuna kadar Ukrayna'nın neredeyse tamamını ele geçirdi. Bazı Ukraynalılar başlangıçta Almanları kurtarıcılar olarak kabul etmiş hatta Nazilerin kötü şöhretli Waffen-SS birimlerinde hizmet edecek kadar ileri gitmişlerdir. Ancak çok geçmeden Naziler, kısmen Ukraynalı sivilleri köle işçi olarak hizmet etmek üzere Almanya'ya toplu olarak sınır dışı ettikleri için bir öfke sorunu başlamıştır. Holokost'un  en kötü katliamlarından biri bu Eylül ayında, Ukrayna polisinin desteklediği Nazi ölüm mangalarının Kiev dışındaki bir vadide yaklaşık 34 bin Yahudiyi öldürmesiyle gerçekleşmiştir.

Rusya, Ukrayna'ya geniş çaplı bir işgal başlattı ancak beklenenden daha ağır bir direnişle karşılaştı. Herrera, işgalin "Ukrayna üzerinde kontrol sahibi olmak isteyen ve bundan paçayı kurtarabileceklerini düşünen Rusya'ya geri döndüğünü" söyleyerek önemli bir değerlendirmede bulunmuştur.