Elif Aybike DEMİR'in 4 Temmuz 2023 tarihli yazısı: Dünden Bugüne Maria ve Marialar
Bir süredir izlemek istediğim filmler arasında bulunan Metropolis filmine ve günümüzde hâlâ ne gibi yansımaları olduğuna bakacağız bu haftaki yazıda.
Metropolis; yönetmenliğini Fritz Lang'ın yaptığı ve senaryosunun yine Fritz Lang ve Thea von Harbou'ya ait olduğu ilk uzun metraj bilim kurgu filmi örneklerinden, 1927 yılında perdeye aktarılmış bir Alman yapıtıdır.
Eserde, işçi ve yönetici sınıflarının yaşantıları sergilenmiştir. İşçi sınıfı, yer altında makineler arasında yaşamlarını devam ettirirken şehrin ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Yöneticiler ise yukarıda lüks içinde bir hayat sürmektedir. Şehirdeki devlet temsilcisinin oğlu, işçi sınıfından bir kadına aşık olunca işin rengi değişmeye başlar. Bu kadın, işçi sınıfının maneviyatını yükseltme görevini üstlenmiş, onlara bir nevi doğru yolda olmayı öğütleyen figür olarak karşımıza çıkar. Oğlunun bu kadına aşık olduğunu ve işçilerin de yine o kadını takip ettiğini gören Joh Fredersen (yönetici) verdiği bir emir ile bilim adamı olarak adlandırabileceğimiz Rotwang'a, yaptığı robota o kadının bedenini vermesini söyler. Kadının adı, Maria. Yine bir işçiler ve Maria buluşması sonrasında Rotwang, Maria'yı kaçırarak robotuna kopyalar. Robotun görevi, Maria'nın kurduğu düzeni tersine çevirmektir. Filmde Rotwang tarafından Fredersen'e gönderilen davet notunda şunların yazdığını görüyoruz: "O, şimdiye kadar bir insanın sahip olduğu en mükemmel ve itaatkâr araç. Göreceksin, bu gece yüz tane zengin adamın gözleri önünde dans ettiğinde eğer bir tanesi bile makine olduğunu anlarsa kendimi beceriksiz, başarısız bir adam olarak adlandıracağım." -Bir tanesi bile makine olduğunu anlamayacak.-
Gösteri zamanı geldiğinde Robot Maria sahneye çıkar ve herkesi büyüler. Bu arada Robot Maria'nın gösterisinde kullanılan figürler, Maria ile buluşmak için sözleştikleri katedrale giden yöneticinin oğlunun (Freder) rahipten dinlediği, İncil'de yazılı olduğu iddia edilen "dünyadaki nefret edilen şeylerin annesi" tasvirinin aynısıdır. Rahip bir de şöyle bir şey söyler: "Doğrusu, size söylüyorum... Kıyametten konuşulacak günler yakındır."
Filmin devamında da Robot Maria, aldığı emirleri yerine getirmeyi sürdürür ve en son işçileri ayaklandırarak onları, kendilerini yok edecek hâle getirir. Evet bu, 1927'nin Robot Maria'sı. Gelelim 2023'te Maria’nın kimin bedeninde hayat bulduğuna bakmaya.
Çoğunuzun haberdar olduğunu düşündüğüm bir "büyük gösteri"den, bir turneden bahsetmek istiyorum; Beyonce'nin "Renaissance (Rönesans)" adını verdiği 2023 dünya turnesi 10 Mayıs'ta İsveç'in başkenti Stockholm'de başladı. "Gösteri", 8 Temmuz'dan sonra da Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Kanada'da devam edecek.
"Kraliçe" lakabı ile sektörde özel bir konuma getirilen Beyonce'nin şovu pek çok farklı kısımdan oluşmakta. Her şeyin olabildiğince abartılı olduğu gösterinin birinci kısmında, sahnenin arkasında bulunan led panelde, onun da insan olduğunu kanıtlamak istercesine Beyonce'nin çıplak etinin sergilendiği bir fotoğraf yer alıyor ve sonra dönüşüm başlıyor. İkinci görselde "kraliçe" robotik bir varlığa evrilirken gösteriliyor. Üçüncü kısım, Beyonce'nin bölünmüş kişiliğinin yansıtıldığının düşünüldüğü iki tane robotik kraliçe görselinden oluşuyor. Daha sonra "yeniden doğuş" olarak yorumlanan iki yana açılmış bacakların ortasında konumlandırılmış bir tünel görüntüsü sahnedeki panelde kendini gösteriyor. Bu görselin ardından Beyonce sahneye robot olduğunu düşündürecek parlak ve metalik bir kıyafetle gelerek bir yıldızın altında duruyor. Bu, Metropolis'teki robot kadına açık bir selam olarak değerlendiriliyor. Sıradaki görselde Beyonce'nin tekrar yaratılışını temsil ettiği varsayılan, kraliçenin yüzünün etrafında Ay'ın evrelerinin yerleştirildiği bir anlatım bulunuyor. Sonra o da ne? Ekrana yansıtılan tasvirde kraliçenin bir elinde mikrofon var ve diğer eli kelepçeli. Bunun da "kraliçenin de bir sahibi var" şeklinde bir mesaj olduğu aktarılıyor. Şovun devamında izleyicilere şu ifadeler gösteriliyor: "Medyayı kontrol eden, zihni de kontrol eder. / Zihin kontrolü"
Medyayı yönetme gücü olanların zihinler üzerinde de kontrol sağladığı herkese söylendikten sonra Beyonce bu kez sahneye robotik bir haber spikeri olarak çıkıyor.
Tamam her şey iyi hoş da bu insanlar tüm bunları nasıl oluyor da bu derece aleni, ulu orta hiç çekinmeden sergileyebiliyor? Çünkü…
J. D. Salinger tarafından yazılmış "Çavdar Tarlasında Çocuklar" adlı kitapta şöyle bir cümle okumuştum: "İnsanlar hep yanlış şeyleri alkışlıyorlar."
