Mahmut ÇOLAK'ın 10 Mayıs 2024 tarihli yazısı: İş Arama İzni
Bu yazımda iş mevzuatında iş arama iznini işleyeceğim.
Yeni iş arama izninin amacı, işçinin bildirim süresi sonunda çalışmakta olduğu mevcut eski işyeri ve işinden ayrılacak olmasıyla birlikte yeni bir işyerine ve işine kısa sürede başlamasının sağlanmasıdır.
Yeni iş arama izni, bildirim süresi tanınarak yapılan fesihlerde mümkündür. Belirsiz süreli iş sözleşmesinin bildirim süresi tanınmaksızın derhal feshinde ya da bildirim sürelerine ait ücretin veya ihbar tazminatının peşin ödendiği hallerde yeni iş arama izni verilmesi gerekmez.
İşveren işçinin bildirim süreleri içinde, iş arama iznini iş saatleri yani çalışma günleri içinde vermeye mecburdur. İşçinin işyerinde çalışmadığı örneğin; hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri gibi günlerde işveren yeni iş arama iznini veremez. Ancak, bu günlerde de çalıştırılıyorsa yeni iş arama izninin verilmesi gerekmektedir.
Yargıtay’a göre iş arama izninin kullanılma zamanını işveren belirler, işçinin kendiliğinden bu izni kullandığını belirterek ayrılması doğru değildir. Zira ihbar öneli içinde iş görme borcu eksiksiz devam etmektedir.
İşçi yeni iş arama izninden kendi özgür iradesiyle vazgeçebilir, ancak vazgeçme halinde ödenecek olan zamlı ücreti talep edemez.
İşveren işçinin bildirim süreleri içinde, iş arama iznini iş saatleri yani çalışma günleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur.
İş arama izninin süresi günde 2 saatten az olamaz. Bu süre nisbi emredici bir hüküm olduğundan yeni iş arama izin süresi iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi ile artırılabilir.
İşçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak, iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır.
İşçinin ihbar öneli tanımak suretiyle feshinden sonra da işçinin iş arama ihtiyacı devam edebilecektir. Hatta işçi bu arada yeni bir iş bulmuş olsa dahi, iş arama ihtiyacı devam eder. Çünkü işçi iş arama iznini değerlendirerek daha iyi bir iş bulma imkânına kavuşabilecektir.
İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücret işçiye ödenir. Bu ücretin kasten ödenmemesi veya eksik ödenmesi durumu 1.515,00 TL idari para cezasının uygulanmasını gerektirecektir.
Yeni iş arama izninin işveren tarafından verilmemesi halinde işçi, iş sözleşmesini çalışma şartlarının uygulanmamasına bağlı olarak haklı nedenle fesh edebilir.
İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırır ise işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini %100 zamlı öder (her saati için %100 zamlı). Burada yer alan ücret, çıplak ücrettir.
Sevgi ve saygılarımla.
Sosyal güvenlikle hoşça kalınız.
