Mahmut ÇOLAK'ın 7 Haziran 2024 tarihli yazısı: Stajyer Ücretleri

3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nun 25’inci maddesine göre; aday çırak ve çıraklar ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere işletmeler tarafından ödenecek ücret ve bu ücretlerdeki artışlar, düzenlenecek sözleşme ile tespit edilir. Ancak, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarında staj veya tamamlayıcı eğitim gören öğrencilere asgari ücretin net tutarının; 20 ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde % 30’undan, 20’den az personel çalıştıran işyerlerinde %15’inden, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin %30’undan, kalfalık yeterliğini kazanan mesleki eğitim merkezi 12’nci sınıf öğrencilerine asgari ücretin %50’sinden aşağı ücret ödenemez. Aday çırak, çırak ve öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır.

Aday Çırak-Çırak Ücreti

Yıl

Asgari Günlük

Asgari Aylık

2024

200,03 TL

6.000,90 TL

Kalfalık Yeterliğini Kazanan 12. Sınıf Öğrenci Ücreti

Yıl

Asgari Günlük

Asgari Aylık

2024

333,38 TL

10.001,40 TL

Yıl

Örgün Eğitim Gören Öğrenci Ücreti

Personel Sayısı-Ödenecek Ücretin Asgari Aylık Sınırı

20 ve daha fazla personel

19 ve daha az personel

2024

5.100,64 TL

2.550,32 TL

Yukarıda belirtilen ücret ödeme ile ilgili yükümlülüğe işverenler tarafından uyulmadığı takdirde, 3308 sayılı Kanunun 41’inci maddesine göre öncelikle ihtar cezası verilir, ihtarın tebliğinden itibaren 10 gün içinde ücret ödeme yükümlülüğü yerine getirilmemesi durumunda ise 2024 yılı için 8.215,85 TL idari para cezası verilir. Fiilin tekrarı halinde, bu cezalar 2 katına çıkartılır. Fiilin sürmesi halinde meslekten geçici men cezası verilir. Bu idari yaptırımlara karar vermeye mahalli mülki amir yetkilidir.

Öğrenci meslek eğitimi için staj göreceği işyerine devam etmek zorundadır. Öğrencinin devam etmediği günler için ücretinin kesilebilmesi staj gördüğü işyeri işvereninin takdirindedir. Staj gördüğü işyeri işvereni öğrencinin devamsızlık yaptığı günler için ücretin kesilmesine karar verirse, aşağıdaki formül ile ödenmesi gereken ücreti hesap ederek bunun karşılığı ücreti öder. Örneğin; haftada 3 gün staj gördüğü işyerinde, 2 gün okulunda olması gereken bir öğrenci için her ay 3308 sayılı Kanunun 25’inci maddesinin birinci fıkrasındaki oranlarda ücret ödenmesi gerekir. Yani, ücret ödemesi staj sözleşmesine göre staj göreceği işyerinde kaç gün bulunması gerekiyorsa o kadar süre bulunduğu/çalıştığı için söz konusu olacaktır. Örneğimizde, haftada 3 gün ayda 12 gün karşılığı ödenmesi gereken ücret, 3308/25. maddede belirtilen ücrettir.  Aksi bir görüş Kanunun mantığı ile çelişir.

Ödenmesi Gereken Ücret = (Asgari Ücret x %30) – [(Asgari Ücret x %30 x Devamsızlık Gün Sayısı) : 30]

İşletmeler tarafından ödenmeyen stajyer ücretinin daha sonraki dönemlerde talep edilmesi mümkün olup, Yargıtay Dördüncü Hukuk Dairesinin bir kararında (T:25.05.2019, E:2018/4099, K:2019/2948); dava, staj ücreti alacağı istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davacı, ... Sağlık Meslek Lisesinde öğrenci iken, ... Devlet Hastanesinde staj yaptığını, ancak staj ücretinin ödenmediğini belirterek staj ücreti alacağının tahsilini istemiştir. 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nun “Ücret ve Sosyal Güvenlik” başlıklı 25. maddesinde “Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere ödenecek ücret ve bu ücretlerdeki artışlar; aday çırak veya çırağın velisi veya vasisi veya kişi reşit ise kendisi; öğrenciler için okul müdürlüğü ile iş yeri sahibi arasında Bakanlıkça belirlenen esaslara göre düzenlenecek sözleşme ile tespit edilir. (Değişik son cümle: 13.2.2011-6111/64 md.) Ancak, işletmelerde meslek eğitimi gören örgün eğitim öğrencilerine, asgari ücretin net tutarının, yirmi ve üzerinde personel çalıştıran iş yerlerinde yüzde 30’undan, yirmiden az personel çalıştıran iş yerlerinde yüzde 15’inden, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin yüzde 30’undan aşağı ücret ödenemez.” denilmektedir. Dosyada yer alan sözleşmeye göre; davacının 2014–2015 döneminde... Devlet Hastanesinde staj yaptığı ancak mahkemece, ... Devlet Hastanesine personel sayısı sorulmadan yapılan hesaplama doğrultusunda karar verildiği anlaşılmaktadır. Şu durumda mahkemece, ... Devlet Hastanesinden davacının staj yaptığı dönemdeki personel sayısı sorulduktan sonra, alınacak cevaba göre hesaplama yapılıp karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru değildir. Kararın bu nedenle de bozulması gerekmiştir. Bu karara göre; staj ücretinin ödenmesi staj yaptığı işyerine ait olup, 3308 sayılı Kanunun 25’nci maddesi çerçevesinde ücret ödenmesi zorunludur.

3308 sayılı Kanunun Geçici 12’nci maddesine göre; aday çırak ve çıraklar ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere, yapılacak ödemeler asgari ücretin net tutarının %30’undan, kalfalık yeterliğini kazanan mesleki eğitim merkezi 12’nci sınıf öğrencilerine yapılacak ödemeler asgari ücretin %50’sinden az olamaz. Mesleki eğitim merkezi programı dışındaki okul ve kurumlarda öğrenim gören öğrencilere ödenebilecek en az ücretin; 20’den az personel çalıştıran işletmeler için 2/3’ü, 20 ve üzerinde personel çalıştıran işletmeler için 1/3’ü; mesleki eğitim merkezi programına devam eden öğrencilere ödenebilecek en az ücretin ise tamamı Devlet katkısı olarak ödenir. Kamu kurum ve kuruluşlarına Devlet katkısı ödenmez.

Çalışan Sayısı

 

Ödenecek

En Az Ücret

 

Devlet

Katkısı

İşverenin

Ödeyeceği Tutar

20 ve Üzeri Çalışanı Olan İşyerleri

5.100,64 TL

1.700,21 TL

3.400,43 TL

1-19 Çalışanı Olan İşyerleri

2.550,32 TL

1.700,21 TL

850,11 TL

Tablodaki bu ücretler; mesleki eğitim merkezi programı dışındaki okul ve kurumlarda öğrenim gören öğrenciler için geçerli olup, mesleki eğitim merkezi programına devam eden öğrencilere ödenebilecek en az ücretin tamamı Devlet katkısı olarak ödenmektedir.

24.07.2023 tarihinde Milli Eğitim Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı arasında müştereken hazırlanarak yürürlüğe konulan “3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa Göre Aday Çırak Ve Çıraklar İle İşletmelerde Mesleki Eğitim Gören, Staj Veya Tamamlayıcı Eğitime Devam Eden Öğrencilere Ödenecek Ücretlere Yönelik Devlet Katkısı Uygulaması Hakkında Usul Ve Esaslar” ın 4’üncü maddesinin (5) numaralı fıkrasına göre; işletmeler (işverenler) ödenmesi gereken ücreti her ayın 8. Gününe kadar öğrencinin banka hesabına ödeyecek, Devlet katkısına ilişkin tutar aynı ayın en geç 25. Gününe kadar işletmelere (işverenlere) ödenecektir.

Sevgi ve saygılarımla.

Sosyal güvenlikle hoşça kalınız.