Mahmut ÇOLAK'ın 24 Mayıs 2024 tarihli yazısı: Malulen ve Vergi İndirimi Emekliliği
Malulen ve Vergi İndirimi Emekliliği Farklıdır
Çalışma hayatında çalışanların emekliliği belki de en yoğun sorulan sorular arasındadır. Gün geçmiyor ki hatta saat geçmiyor ki ben ne zaman emekli olabilirim, ne kadar emekli aylığım bağlanır? Şeklinde onlarca tanıdık veya tanıdık vasıtasıyla tanımadık insanın sorularına muhatap kalmaktayım. Herkes tam sağlıklı bir şekilde emekliliğini maalesef sağlayamıyor. Kimi iş kazası sonucu meslekte kazanma gücünü yitiriyor, kimi engelliliği nedeniyle işinden ayrılmak zorunda kalıyor, kimi çalışma gücünü kaybetmesi nedeniyle malul kalıyor. Ne olursa olsun sonuç olarak Sosyal Güvenlik Kurumumuz belli şartlar altında bir maaş bağlıyor.
Esas konumuza gelecek olursa malulen emeklilik ile vergi indiriminden dolayı emeklilik aynı şeyler mi? İlk etapta herkes tarafından aynı şeyler olduğu söylenebilir. Ama teknik anlamda aynı şeyler olmadığı açıktır. Adı üzerine biri malulen emeklilik diğer engellilikten dolayı emekliliktir.
Şimdi bunları aşağıda açıklayalım.
Malulen emeklilik için, bir defa çalışanın malul sayılması bunun yanında en az 10 yıldan beri sigortalı olup toplamda 1800 gün uzun vadeli sigorta kolları priminin bildirilmiş olması gerekiyor. Malul sayılmada ise kıstas çalışma veya meslekte kazanma gücünün en az %60’ının SGK Sağlık Kurulunca tespit edilmesine bağlıdır. Malulen emekliliğini sağlayan kişiye SGK tarafından malullük aylığı bağlanmakta, ancak sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünü kaybedenlere bu aylık bağlanmamaktadır.
Vergi indirimi emekliliği için, en az %40 oranında engelli olduğu Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ilgili biriminden (vergi dairesi/gelir müdürlüğü/mal müdürlüğü) alacakları vergi indirim belgesi ile gerçekleştirilmektedir. Çalışan kişi Vergi Dairelerine müracaat edip vergi indiriminden yararlanmak istediklerini bildirdikten sonra sağlık kuruluşuna sevk edilerek alınan rapor Gelir İdaresi Başkanlığı Merkez Sağlık Kurulu tarafından değerlendirilerek engellilik oranı tespit edilmektedir. Bu tespite göre; birinci derece engellilik (%80-%100), ikinci derece engellilik (%60-%79), üçüncü derece engellilik (%40-%59) hesaplanmaktadır. Bu derecelere göre en az 15 yıl, en çok 20 yıl sigortalılık süresi; en az 3600 prim gün sayısı, en çok 4400 gün şartıyla kademeli yaşlılık aylığı bağlanmaktadır.
Sevgi ve saygılarımla.
Sosyal güvenlikle hoşça kalınız.
