Baha YILMAZ'ın 30 Kasım 2023 tarihli yazısı: Kore Dalgası ve Ergenlere Hazır Gündüz Düşü! 2
Küreselleşme, en basit tanımıyla aynılaşma olarak ifade edilebilir. Küreselleşme kavramı üzerine tartışılırken, yerel ile küresel olan arasındaki etkileşimin biçimi ön plana çıkması doğal olarak kabil edilebilir. Kimilerine göre küresel dünyada ekonomik gücü elinde bulunduran toplumlar, ekonomik olarak kendilerinden daha dezavantajlı durumda olan toplumların yerelliklerini tahrip ederek, dünya üzerinde yeni bir tür koloniciliğin oluşmasını sağlarlar. Tam da bu noktada kitle iletişim araçları ve sosyal medyanın çarpan etkisini göz ardı etmemek gerekiyor. Günümüzdeki, Kore dalgası kavramının oluşmasının merkezinde tv dizileri var. Özellikle, 20. yüzyılın sonlarında başlayan küreselleşmeyle, Kore dizisi "What is Love?" 90'lı yılların sonunda Çin'de popüler olmaya başladı. Tam da bu dönemde Çin’de Hallyu olgusu için gerekli alt yapı oluştu. Ardından Japonya'da Kore dizilerinin elde ettiği başarılar Hallyu olgusunun dünyaya açılmasına sebep olmuştur.
Ancak şu yanılgıya düşmemek gerekiyor. Hallyu kendine özgü ya da sadece Kore kültürel ürünlerinin bir açılımı değildir. Jung’a göre de; bu ürünlerin özelliklerinin çoğu uluslararası ve melez olmakla birlikte; yerel ve yabancı olanın çok katmanlı ve çok boyutlu bir biçimde birbirine eklemlenmiş halidir. Aslında ironik bir biçimde, Seul yönetimi turist çekme amacıyla Seul’un kuzeybatısında “Hallyu-wood” adında bir tema parkı kurmayı planlamıştır.
Bu vesileyle Hollywood’un temsil ettiği Batı kültürüyle yarışma düşüncesi, yarıştığı şeyi taklit etme açısından incelenmeye değerdir. Ayrıca, Amerikan kültürel ürünlerini kendi yerelliğiyle harmanlayarak K-pop ürünleri olarak yine Amerikan tüketicisine gönderen Güney Kore, böylece ‘Amerikanlaşma’ olgusunu farklı bir boyuta taşımaktadır. Kore Dalgası özgün değil, Batı modernitesini yeterli miktarda Asya duygusallığıyla harmanlamış ‘Kore Melez Dalgası’dır diyebiliriz.
Aslında bu basit ön okumayla birlikte Kore Dalgası(Hallyu) ürünlerine bakmakta fayda var. Ülkemize özellikle 2005 yılında TRT’nin Kore’den ithal ettiği tarihi diziler ile giren Kore dizilerinin ilk etapta ilgi çektiklerini ve beğeni aldıklarını biliyoruz. Akabinde Kpop gruplarının gençler arasında özellikle liseli gruplar arasında yayılmasına şahit olduk. Son dönemde ise Netflix gibi izleme platformlarında Kore dizi, film ve Kpop gruplarının belgesellerine yoğun olarak rastlıyoruz.
“Kore Dalgası” kavramı, özünde Güney Kore popüler kültürünün, diğer Asya ülkelerinde popülerleşmesi anlamına gelir ve çıkış noktası, “Winter Sonata” gibi televizyon dizilerinin Doğu ve Güneydoğu Asya’ya ihraç edilmesidir. Winter Sonata, genç ve çekici insanların kariyerleri ve aşklarıyla ilgili mücadeleleri ile aile meselelerini ele alan bir dizidir. Aynı zamanda iyi oyunculuk, iyi senaryo, Kore’nin tablo misali kırsal bölge görüntüleri ile lüks şehir yaşamından sahneler, izleyicileri baştan çıkarmıştır. Dahası bu dizi, Batı’nın kadın haklarını ön plana çıkaran feminist yapımlarının aksine; aşka kadının gözünden bakan ve özellikle ev hanımlarını hedefleyerek kadınların gündelik olarak yaşadığı depresiflik, unutulmuşluk ya da ilgi görememe gibi en sıradan duygularını yansıttığı için izleyiciyi yakalama anlamında büyük başarı sağlamıştır. Diğer bir anlatımla bu dizi de öne çıkan ilgi odağı Kore dizilerinin temel okuması denilebilir. Hedef etkilenen ilk kitle kadınlardır. Özellikle Müslüman ülkelerde bu dizelerin etkin olması bu bağlamda ayrı bir araştırma konusu olarak değerlendirilebilir.
Kore dizileri en basit haliyle bir kadın ve erkek arasındaki aşkı anlatır. Kimi zaman hikayeler araba kazaları ya da kan kanseri gibi sebeplerle oluşan ani ölümlerle bittiğinden gerçekdışı gibi görünse bizdeki Yeşilcam sinemasının temel dramatik unsurlarıyla benzerlikler gösterebilir. Bir diğer husus, Kore dizilerinin ‘aşırı’ denebilecek ölçüde duygusal etkiyi arttıran bir melodramatik estetiği vardır. Bu dizilerde Kore erkekleri, kadınların kurtarıcısı gibi resmedilmektedir. Bu biraz bizdeki ‘zengin kız fakir erkek’ öykülerinin farklı bir versiyonu gibi algılana da bilir.
