Hilal Bilici'nin 28 Ocak 2023 tarihli yazısı: Netflix Dizi İncelemesi
Yakın zamanda Netflix’te paylaşılan ve de birçok kişi tarafından izlenen Şahmeran Efsanesi ve dizisi hakkında görüşlerimi yazmak istedim. Dizinin konusundan çok oyuncu kadrosunun dikkat çekmiş olması, ortaya kalitesiz ve sıradan bir eserin çıkmasına neden oldu. Gerçek hikâye ne? Dizide ele alınanlar ne kadar doğru?
Şahmeran Farsça kökenli mitolojik bir kahraman olarak biliniyor. Sembolü ise bizim de sıkça kullandığımız nazar boncuğu sembolü gibi bolluk bereket ve iyiliği temsil eden bir sembol olduğunu görebiliyoruz. Şahmeran efsanesi hakkında birçok rivayet vardır. Bazı rivayetlerde Mersin’de geçer. Bu olay bazılarında Adana’da, bazılarında da Gaziantep’te geçtiği söylenilir. Efsaneye göre Şahmeran yeraltı ülkesinde yaşayan ve yılanlarıyla birlikte büyük ve güzel bir bahçeye sahip bir kadındır. Şahmeran efsanesi değişik rivayetlere ve değişik olay örgüsüne sahip olsa da sonu her zaman ortak bir şekilde biter. Bu ortak sonda Şahmeran öldürülür ve de bunun amacı şifa bulunmasıdır. Bazı anlatımlarda ise lokman hekimin Şahmeran ile karşılaşması ve de Lokman Hekim’in ilaçları karışımların otları Şahmeran tarafından öğrenmesiyle alakalıdır.
Şahmeran’la tanışan ilk insanın ismi bazı kaynaklarda Belkıya bazılarında Camşab olarak görülmektedir. Bazılarına göre ilk gören insanın Lokman Hekim olduğu anlatılıyor. Efsaneye göre, binlerce yıl önce yer altında yaşayan ve Meran adı verilen yılanlar var. Ciddi anlamda zeki varlıklar olarak nitelendirilen bu yılanlar, barış içinde yaşarlarmış. İşte kraliçenin adı da Şahmeran olarak biliniyor. Çok güzel ve çok genç bir kadınmış. O sıralar odun satan fakir bir ailenin oğlu Cemşab geçimini sağlayabilmek için ormanda arkadaşlarıyla birlikte bal dolu bir mağara keşfediyor. Balı çıkarmak için de cemşab aşağı iniyor, fakat arkadaşları ona ihanet edip daha fazla bal alabilmek için onu mağarada bırakıp kaçıyorlar. Cemşab mağarada nasıl çıkacağını bulmaya çalışırken küçük bir delik görüyor ve deliği elindeki küçük bıçakla genişletip içeriye giriyor. İçeriye girdiğinde binlerce meyvenin olduğu bin bir çeşit çiçeklerle bir havuzun bulunduğu bir bahçeye ulaşıyor. Havuzun başında tahtta oturan bir yılan görüyor. Bu yılan da Şahmeran oluyor zaman içerisinde Şahmeran’ın güvenini kazanıyor ve bunun üzerine birlikte yaşıyorlar. Yıllar sonra cemşab ailesini çok özlediğini ve ailesinin yanına gitmek istediğini söylüyor. Şahmeran’ın da güveni kazanıldığı için yerini kimseye söylememek şartıyla dışarı gitmesine izin veriyor.
Uzun yıllar Şahmeran’a verdiği sözü tutuyor. Bir gün ülkenin padişahı hastalandığı haber geliyor. Padişahın hastalığına bir tek Şahmeran’ın etini yemek olduğu söyleniyor ve bunun üzerine ülkede herkesi tek tek hamama sokup Şahmeran’ı gören birisini yani üzerinde pul olan insanları aramaya başlıyor. Cemşab’ın üzerinde bulunan pullar onu ele veriyor. Uzun uğraşlar sonucunda Şahmeran’ın yerine söylemek zorunda kalıyor. Cemşab kuyunun yerini gösteriyor. Ardından Şahmeran bulunuyor ve dışarı çıkartılıyor. Şahmeran olayı anlayınca Cemşab’a “benim başımı kaynatıp padişahı içir padişah kurtulsun, gövdemi de vezire içir ölsün, kuyruğu mu da kaynatıp sen iç, böylece Lokman Hekim ol” demiş. Böylece vezir ölmüş. Padişah da iyileşip cemşab’ı veziri yapmış ve bir diğer rivayete göre de Cemşab böylece Lokman Hekim olmuş. Efsaneye göre Şahmeran öldürüldü yılanlar o günden beri bilmiyor ancak bildiklerinde Tarsus’un Şahmeran’ın öldürüldüğünü öğrenen yılanlar tarafından bir gün istila edileceği rivayet ediliyor.
Dizide olay örgüsü her ne kadar benzer olsa da, Türk yapımı dizilerde mitolojik esintilerin kullanılması hala daha çok amatörce ne yazık ki.
