Bünyamin ALTINTAŞ'ın 26 Mayıs 2023 tarihli yazısı

Merkez bankası son olarak yaptığı açıklamada politika faiz oranlarını sabit tutmaya karar verdi. Esasen böyle bir karar beklenmekteydi.

Banka’nın faiz açıklamasının detaylarına baktığımızda iki unsur göze çarpıyor. Birincisi Kahramanmaraş merkezli depremlerin genel ekonomi üzerindeki etkisi ve cari açık. Merkez Bankası’na göre depremden sonra hayatın normalleşmeye başladığı ve depremin ekonomi üzerinde etkisinin beklenildiği gibi olumsuz yansımasının olmayacağı yönünde.

Cari açık konusunda ise Merkez Bankası’nın kafasında bazı sorular olduğu anlaşılıyor. Açıklamada ne dediğine geçmeden önce hatırlatmakta yarar var.

En son açıklanan resmi verilere göre; Türkiye ekonomisinde cari açık Şubat'ta beklentileri aşarak 8,78 milyar dolar oldu. Şubat ayında 12 aylık cari açık da 55,4 milyar dolar oldu. Böylelikle 12 aylık cari açık da 10 yılın zirve seviyesi kaydedildi.

Cari denge Şubat'ta 8,78 milyar dolar açık verdi. 12 aylık cari açık ise 55,4 milyar dolar oldu. Böylelikle 12 aylık cari açık 2012 yılı Ağustos ayından bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Şubat ayında Türkiye'de dış ticaret açığı bir önceki yıla göre yüzde 51,4 artışla 12,1 milyar dolar olmuştu.

Gelelim merkez Bankası’nın yaptığı açıklamada cari açıkla ilgili bölüme. Açıklamada aynen şöyle deniyor:

“Asrın felaketi öncesindeki öncü göstergeler 2023 yılının ilk çeyreğinde iç talebin dış talebe kıyasla daha canlı olduğuna ve büyüme eğiliminde artışa işaret etmekteydi.

Güncel veriler deprem bölgesinde ekonomik faaliyetin beklenenden hızlı toparlandığını göstermekte, orta vadede depremin Türkiye ekonomisinin performansı üzerinde kalıcı bir etkide bulunmayacağı belirginleşmektedir.

Büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bileşenlerin payı yüksek seyrederken, turizmin cari işlemler dengesine beklentileri aşan güçlü katkısı yılın tüm aylarına yayılarak devam etmektedir.

Bunun yanında, iç tüketim talebinde devam eden artış, enerji fiyatlarındaki yüksek seviye ve ana ihracat pazarlarındaki zayıf iktisadi faaliyet cari denge üzerindeki riskleri canlı tutmaktadır.”

Cari işlemler dengesinin sürdürülebilir seviyelerde kalıcı hale gelmesi, fiyat istikrarı açısından son derece önemli.

Fiyat istikrarı yanı enflasyonun makul seviyelere indirilmesi ve o seviyelerde tutulması da bir o kadar önemli. Enflasyonda her ne kadar resmi rakamlara göre düşüşler görülse de depremin yol açtığı arz-talep dengesizliklerinin enflasyon üzerindeki olumsuz etkilerini de görmek gerekiyor.