Bünyamin ALTINTAŞ'ın 23 Mart 2023 tarihli yazısı: Ekonomik beklentiler ve ihracat
Merkez Bankası geçtiğimiz günlerde her ay düzenli olarak kamuoyu ile paylaştığı ekonomik beklentiler anketi sonuçlarını açıkladı. Genellikle ankette ortaya çıkan beklentiler, gerçekleşen rakamlarla örtüşmese de ekonominin gidişatı konusunda yine de fikir verebilecek nitelikte.
Kahramanmaraş merkezli depremler elbette ekonomik beklentileri yukarı doğru çekmiş. Anket sonuçlarında bunu görmek mümkün.
Merkez Bankasının reel sektör ve finans sektöründe yer alan katılımcıların cevaplarına göre hazırladığı piyasa katılımcıları anketinin detaylarına bakacak olursak;
Anket katılımcılarının 2023 yılsonu enflasyon beklentisi yüzde 35,76’dan yüzde 37,72’ye yükseldi. 12 ay sonrası için enflasyon beklentisi de yüzde 30,75’ten yüzde 31,63’e çıktı.
Katılımcıların Şubat ayında hazırlanan ankette 2023 yıl sonu için dolar/TL beklentisi 22,84 idi. Mart ayı anketinde katılımcıların yıl sonu kur beklentisi 22,91’e yükselirken 12 ay sonrası için tahminler 23,52 oldu.
Mart ayında Merkez Bankasının uyguladığı politika faizinin yüzde 8,50’de sabit bırakılması bekleniyor.
Katılımcıların 2023 yılı büyüme beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 3,6 idi. Bu anket döneminde tahminler yüzde 3,5 olarak gerçekleşti. 2024 yılı büyüme beklentisi de yüzde 4,5’ten yüzde 4,4’e indi.
Ankette dikkat çeken dolar kuru beklentisi ne kadar gerçekçi diye düşünülebilir. Bir süredir döviz kurları üzerinde baskı kuran hükûmetin seçimlere kadar bu baskıyı sürdüreceği kesin.
Elbette seçimlerin nasıl sonuçlanacağını şimdiden bilmemiz mümkün değil. Lakin hangi parti ya da ittifak iktidar olursa olsun piyasalarda döviz kurlarının seçimlerden sonra fırlayacağına yönelik kanı mevcut.
Nitekim Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkan Vekili Çetin Tecdelioğlu, depremin iç piyasayı yaklaşık yüzde 25-30 olumsuz etkilediğini, mevcut dolar/TL seviyesinin de yeni siparişleri almakta ve ihracatı sürdürülebilir şekilde devam ettirmekte sorun yarattığını belirtiyor.
Depremin ihracatı yüzde 8 oranında olumsuz etkilediğini belirten Tecdelioğlu’na göre bu orandaki düşüşü sadece depremlere bağlamak doğru değil.
Şubat ayında genel ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6,4 düşüşle 18,6 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Düşük kur nedeniyle ithalatta da artış yaşanıyor. İhracatçıların kur beklentisi, her zaman enflasyonla paralel gitmesi.
İhracatın hedeflenen noktaya ulaşması için faiz-kur politikasında değişiklik yapılmasının yerinde olacağına dikkat çeken Tecdelioğlu “İç piyasayı yaklaşık yüzde 25-30, ihracatı da yüzde 8 civarında etkiliyor. Bu rakamlar çok büyük. İç piyasadaki yüzde 30’lara varan küçülme, ihracatta yüzde 10’lara varan daralma, maalesef zor ekonomik koşullardan geçtiğimiz bugünlerde ciddi bir şekilde bizi sarsıyor” diyor.
İhracatçıların bu açıklamalarından mevcut döviz kurları üzerindeki baskının azaltılması ve ihracatın artırılması için dolar kurunun Merkez Bankasının beklentilerinin daha da yukarılara tırmanması gerektiği anlaşılıyor.
Piyasaların nasıl seyredeceğini daha net görebilmek için seçimlerin sonuçlanmasını beklemekte yarar var.
