Bünyamin Altıntaş'ın 21 Ocak 2023 tarihli yazısı: Faiz Cephesinde Neler Oluyor?
Merkez Bankasının arka arkaya indirdiği politika faiz oranları yüzde 9 seviyelerine kadar geldi. Lakin faiz indirimleri piyasa faizlerinin düşmesine yaramadı. Hatta son zamanlarda piyasa faizlerinin artmaya başladığını görüyoruz.
2023'ün ilk yarısında mevduatta liralaşma hedefini yüzde 60'a yükselten Merkez Bankasının devreye aldığı ödül-ceza sistemi, bankaları mevduat yarışına soktu.
Son olarak Merkez Bankası hafta başında üç ay üzeri TL mevduatta ve yılsonuna kadar yurt dışından temin edilen altı aydan uzun yabancı para yükümlülüklerdeki zorunlu karşılık oranını sıfırladı.
Bankacılar, bu karar sonrası mevduat faizlerinde sektör genelinde 1-2 puanlık yükseliş görülürken yüzde 30'a yakın hatta bazı kampanyalar ile bu oranın da üzerinde mevduat faizi sunulduğunu belirtiyor.
Bunun yanı sıra son üç haftada 95 milyar lira olmak üzere Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarından çıkış eğiliminin başlaması da ekonomi yönetiminin döviz üzerinde kurduğu suni istikrarı tehdit ediyor. Nitekim Kapalıçarşı'da dolar fiyatının 19 lirayı aşması da döviz talebinde artış başladığını gösteriyor.
Bankacılık uzmanlarından edinilen bilgiye göre, bankalar yarısını KKM'de tutmak şartı ile 92 günlük TL mevduata yüzde 32-34 faiz vermeye başladılar. Geçen hafta açıklanan 6 Ocak verilerine göre KKM hacmi 1 trilyon 370 milyon liraya geriledi.
Bu arada Merkez Bankasından bankalara yönelik kredi maliyeti uyarısı geldi.
Merkez Bankası, bankalara ilettiği yazı ile düzenlemeleri dolaylı yoldan aşarak ticari kredi maliyetlerini artıran uygulamalara son vermelerini istedi.
Merkez Bankasının bankalara gönderdiği yazıda, "Gerçekleştirilen denetim faaliyetlerinde, düzenlemeleri dolaylı yoldan aşarak ticari kredi maliyetlerini artırıcı uygulamalara gidildiğine yönelik bulgular tespit edilmiştir.
Özellikle bazı bankalar tarafından ticari kredilerin kısa sürelerle temdit edilmesi suretiyle, hâlihazırda azami sınır öngörülmemiş olan ‘Yapılandırma, Temdit / Ödeme Planı ve Faiz Değişikliği Ücreti’ kalemi çerçevesinde ücret tahsil edildiği saptanmıştır" deniliyor.
Bankacılar, Merkez Bankasının “aşırı” nitelediği ücretlendirmenin genişleyen kredi-mevduat faizi farkından kaynaklandığını "Verdiğimiz kredinin faizi görece düşük, krediyi fonladığımız mevduatın faizi ise yüksek. Mevduat ile kredi faiz makası açıldığı için maliyetler ancak böyle telafi edilebiliyor" şeklinde ifade ediyor.
Merkez Bankası, bankalara ilettiği yazıda uygulamalara devam edilmesi hâlinde “Aşırı ücretlendirmenin önlenmesi, öngörülebilirliğin ve şeffaflığın artırılması amaçları çerçevesinde ilave düzenlemelerin yapılmasına yönelik ihtiyaç doğabilir.” uyarısı yapıyor.
2022 yılı bankalar açısından kârlı gibi görünüyor fakat ağır kamu baskısı nedeniyle stresli bir yıl olduğunu söyleyebiliriz.
Ekonomi yönetiminin bu yıl da rasyonel olmayan ve bankaları daha da zorlayıcı kararlar almaya devam edeceği anlaşılıyor.
Seçim döneminde yoğun kredi kullanımı yönündeki baskılar nedeniyle kullandırılacak kredilerde geri dönüş sıkıntısı olabileceğini, bununla birlikte pandemi döneminde kredilerin sınıflandırılması ile ilgili getirilen uygulamalar sona erdirilirse bankaların pek çok krediyi takipteki kredilere aktarması durumuyla karşılaşacakları aşikâr.
