Bünyamin Altıntaş'ın 31 Ocak 2023 tarihli yazısı: Şimdi de Prime Takılacaklar
Emeklilikte yaşa takılanlar ile ilgili kanun teklifi nihayet meclise sunuldu. Bu kapsamdaki vatandaşların aylardır beklediği düzenleme ile emekli olabilmek için gerekli olan yaş şartı kaldırılıyor.
Teklifin yasalaşması durumunda 2023 yılında 2 milyon 250 bin kişi emekli olacak. Prim gün sayısı ve sigortalılık süresine göre toplamda 5 milyon vatandaşın bu kapsamda emekli edilmesi söz konusu.
Toplam 4 maddeden oluşan kanun teklifine göre; yaşa takılma engelinin kaldırılması mevzuata göre prim gün sayısını ve çalışma süresini dolduran herkes kendi mevzuatı çerçevesinde yaşa takılmadan emekli olma hakkına sahip.
Yaş sorunu, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ortadan kalacak. 8 Eylül 1999'dan önceye sigortalılık süresini mevcut mevzuatla götüren çalışanlar yaş şartı olmadan emekli olacak.
Yürürlükteki mevzuata göre hangi statüdeyseniz hangi çalışma gün prim sayısı geçerliyse bunları doldurup yaşını bekleyen kişilere yönelik yaş şartı ortadan kaldırılıyor.
Yürürlükteki mevzuatın dediğine göre prim gün sayısı da 8 Eylül 1999 tarihi öncesi istenen 5 bin gün prim değil. Bu tarihte çıkartılan kanun ile getirilen kademeli geçiş sistemine göre prim istenecek.
Yani giriş yılı ve yaşa göre belirlenen 5 bin 400 ile 5 bin 900 arası prim istenecek. Yeni yıl girmeden birçok vatandaş primlerini doldurabilmek için askerlik ve doğum borçlanması yapmıştı.
Bu şekilde prim gün sayılarını 5 bine tamamlayan vatandaşlar emekli olabilmek için bir süre daha prim ödemeye devam edecek.
Bu arada süreç içinde sigortalılık başlangıç süresini 8 Eylül 1999'dan önceye şartlara göre doğum, askerlik borçlanması gibi borçlanma imkânlarından yararlanarak 9 Eylül 1999'dan önce sigorta başlangıcını çekenler de düzenlemeden yararlanabilecek.
Aynı kanun teklifinde taşeron olarak bilinen ve işçi statüsüne geçen tüm çalışanlarla ilgili de düzenleme bulunuyor.
Buna göre 375 sayılı KHK'de geçici 23-24 maddesinde düzenlenen emekliğe hak kazanıldığı takdirde bu çalışan işçilerin zorunlu olarak iş akdinin feshine yönelik düzenleme kaldırılıyor.
Emekliliği hak eden taşerondan işçi kadrosuna geçen çalışanlar için ister emekli olabilme, isterse kendi yerlerinde çalışabilme imkânı sağlanıyor.
Kanun teklifinin mecliste kabulünün ardından Resmi Gazete'de yayımlandığında yürürlüğe girecek. Bu hafta plan bütçe komisyonunda EYT ile ilgili kanun teklifi görüşmeye başlanacak.
En geç haftaya salı ya da çarşamba günü EYT'nin genel kuruldan da yasalaşması öngörülüyor. Şubat ayında yasalaşarak Resmi Gazete'de yayımlanması ve Mart ayı itibarıyla Şubat'ta başvuran tüm emeklilerin maaşlarını alabilmeleri öngörülüyor.
Bu arada staj ile ilgili, aylık bağlama oranları ile ilgili teklifte hüküm yer almıyor. Prim şartının mevcut mevzuata göre düzenlenmesi ise geniş bir hayal kırıklığı yaratacak gibi görünüyor.
