Bünyamin ALTINTAŞ'ın 21 Mart 2023 tarihli yazısı: Tarımda hasar raporu
Kahramanmaraş depremlerinin ekonomiye verebileceği zararlar, devletin resmi raporlarına da yansımaya başladı.
Depremlerden etkilenen bölgelerde ekonomi tamamen durmuş vaziyette. Gıda fiyatlarını doğrudan etkileyen tarımsal üretim de keza aynı şekilde.
Bölgede ekonomik hayatın yerli yerine oturabilmesi için öncelikle hasar tespitinin yapılması ve ona göre de tedbirlerin alınması gerekiyor.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının “Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu” da hasar tespiti açısından önemli veriler içeriyor.
Depremlerin 130 milyar dolara yakın hasar verdiği belirtilen raporda tarım alanında ortaya çıkan hasarlar da kaleme alınmış. Depremlerin tarım sektörüne verdiği zararın 1.3 milyar dolar civarında olacağı tespiti yapılmış.
Raporda dikkat çeken verilere göz atacak olursak;
8 bin 241 büyükbaş, 64 bin 260 küçükbaş, 42 bin baş kanatlı hayvanın öldüğü belirlendi. Adıyaman’da 533 bin, Malatya’da ise 168 bin civciv telef oldu.
Deprem bölgesinde bulunan 233 bin 230 ağıl ve ahırın 13 bin 284 adedi yıkıldı. Bölgede bulunan yaklaşık 1,6 milyon arı kovanından 5.756’sının zarar gördüğü belirlendi.
Adana, Diyarbakır, Gaziantep, Kahramanmaraş ve Hatay’da bulunan özel sektöre ait 558 bin 250 ton kapasiteli 12 ürün deposunun kapasite olarak yüzde 26,1’i ağır hasarlı, yüzde 33,4’ü orta hasarlı ve yüzde 40,6’sı ise az hasarlı.
Bölgede yer alan Toprak Mahsulleri Ofisine ait toplam 315 bin 100 ton kapasiteli 18 deponun kapasite olarak yüzde 9,5’i yıkık, yüzde 22,1’i orta hasarlı, yüzde 68,4’ü az hasarlı.
Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünün (TİGEM) Malatya Sultansuyu Tarım İşletmesinde at tavlaları ve kaba yemin muhafaza edildiği sundurmalarda hasarlar meydana geldi. Ceylanpınar Tarım İşletmesinde ise sulama ünitelerinde hasar tespit edildi.
Deprem bölgesinde yer alan özel sektöre ait bazı iç su yetiştiriciliği tesisinde meydana gelen hasar nedeniyle 101 ton balık ve 37,4 milyon yavru balık öldü.
Gıda sektöründe ise Hatay Gıda Kontrol Laboratuvarı’nda yer alan makine-teçhizatta depremlerde çıkan yangına bağlı olarak yaklaşık 50 milyon TL tutarında, Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’ye bağlı Malatya ve Elazığ şeker fabrikalarında ise yaklaşık 1,3 milyon TL tutarında hasar tespiti yapıldı.
Depremden etkilenen 11 ilde Orman Genel Müdürlüğüne (OGM) ait toplam 224 bin metrekare kapalı alanlı 819 bina ve tesisin 12’si yıkıldı, 65’i ağır hasar gördü, 32’si orta hasarlı ve 89’u hafif hasarlı olarak kaydedildi.
Diğer taraftan OGM’ye ait iş makinesi, muhtelif donanım ve fidanlık tesislerinde de hasar meydana geldi, tüm OGM bina ve ekipmanlarındaki hasarın toplamı yaklaşık 3 milyar TL olarak hesaplandı. DSİ tarafından ilk etapta hesaplanan tahmini hasar tutarı 19,5 milyar TL.
Baraj ve göletler kategorisi altında yer alan en büyük 14 baraj ve gölete ilişkin hasar tutarı 2,7 milyar TL olarak tahmin edildi.
Deprem bölgelerinde tarım alanındaki toplam hasarın maliyeti 25 milyar liraya yaklaştı. Şimdi hızla bu hasarları tamir etme zamanı…
