Mehmet KÜÇÜKEKEN'in 4 Aralık 2024 tarihli yazısı: Bürokrasi

Bürokrasi, bir devletin veya kuruluşun işlerini yürütmek için oluşturduğu örgüt ve kurallar bütünüdür. Bürokratlar, devlet yönetiminde ve organizasyonlarda görev yapan, işleyişin aksamadan yürütülmesi için gerekli olan kuralları, prosedürleri ve görevleri yerine getiren kişilerdir.  

Mevzuat ise, bir devletin veya kuruluşun işleyişini düzenleyen yasa, yönetmelik, tebliğ ve benzeri hukuki düzenlemelerdir.

Bürokrasi ve mevzuatlar, toplumun düzeni ve işleyişi için gerekli olan önemli araçlardır. Ancak, aşırıya kaçıldığında, bu araçlar topluma zarar verebilir. Bu nedenle, bürokrasi ve mevzuatların etkin ve verimli bir şekilde yönetilmesi önemlidir.

Bir bürokrat, görevli olarak şehirden kasabaya giderken yolda sulak ama bataklık bir yerde mola vermiş. Nasıl olmuşsa ayağı kayıp bataklığa düşmüş:

- "İmdat, Boğuluyorum. Kurtarın beni!" diye bağırmaya başlamış.

O sırada yakınlardan geçen bir köylü, sesini duyup yaklaşmış.

Bürokrat: "Bataklığa düştüm. Kurtar beni!" diye bağırmış.

Köylü: "Geçmiş olsun" demiş.

Ama kurtarmak için hiç gayret göstermemiş. Hani neredeyse dönüp gidecek.

Bürokrat paniklemiş ister istemez: "Lütfen, bir dal uzat. Kurtar beni!" diye yalvarmış.

Köylü: "Olmaz sen şu anda hazine toprakları üzerindesin. Hazine malından bir şey almak suçtur."

Bürokrat: "Sen, dalga mı geçiyorsun? Ölüyorum. Kurtar beni!" diye bağırmış ağzına dolan çamurlarla.

Köylü hiç istifini bozmadan cevap vermiş: "Ben Hazine'den mal alıp suçlu duruma düşemem. Fakat seni böyle bırakacak değilim. Gidip muhtara haber vereceğim. O kaymakama, kaymakam da valiyi arar mutlaka. Mal müdürüne talimat verilir. Şayet, hazine arazisi değilse itfaiyeye talimat verir ve seni kurtarırlar..."

Bürokrat: "Yahu! Bunlar oluncaya kadar ben ölürüm."

Köylü gülmüş: "Ben ölmezsin demiyorum ki! Bizim devletle bir işimiz olsa, siz de bu yolları önermiyor musunuz? Biz de oradan oraya gide gide ölüyoruz adeta. Sen de ölsen, mevzuata uygun ölmüş olursun!’’

Bürokrasi ve mevzuatlar, toplum yaşamında önemli bir rol oynarlar. Ancak, bunların olumlu etkileri kadar olumsuz etkileri bazen çok büyük olabilir.

 Bürokrasinin olumlu etkileri şunlardır:

* Düzeni sağlama,

* Adaleti tesis etme,

* Hak ve Özgürlükleri koruma.

Bürokrasinin olumsuz etkileri şunlardır:

·         İşleri uzatması ve maliyeti artırması: Bürokrasi, işlerin yapılmasını yavaşlatabilir ve maliyetini artırabilir. Bu durum, özellikle özel sektörde işletmelerin rekabet gücünü olumsuz etkileyebilir.

·         Verimliliği düşürmesi: Bürokrasi, çalışanların verimliliğini düşürebilir. Çalışanlar, bürokratik işlemlerle uğraşmak yerine, üretken işlerle uğraşmak için daha az zamana sahip olabilirler.

·         Halkın memnuniyetini azaltması: Bürokrasi, halkın memnuniyetini azaltabilir. İnsanlar, bürokratik işlemlerle uğraşmak zorunda olduklarında, devletten hizmet almaktan memnun olmayabilirler.

Mevzuatların olumsuz etkileri şunlardır:

·         Esnekliği azaltması: Mevzuatlar, devlet ve kuruluşların işleyişini düzenlerken, esnekliği azaltabilir. Bu durum, yeni durumlara uyum sağlamakta zorlanmaya neden olabilir.

·         Yaratıcılığı engellemesi: Mevzuatlar, yaratıcılığı engelleyebilir. Çalışanlar, mevzuatların izin verdiği sınırlar içinde çalışmak zorunda kalabilirler.

·         Yozlaşmaya yol açması: Mevzuatların karmaşık olması, yozlaşmaya yol açabilir. Çalışanlar, mevzuatların karmaşıklığından yararlanarak, yasadışı işler yapabilirler.

Bürokrasi ve mevzuatların olumsuz etkilerini azaltmak için şu önlemler alınabilir:

·         Bürokrasiyi basitleştirmek: Bürokratik işlemler basitleştirilerek, işlerin daha hızlı ve kolay yapılması sağlanabilir.

·         Bürokrasiyi şeffaflaştırmak: Bürokratik işlemler şeffaflaştırılarak, halkın güveni sağlanabilir.

·         Mevzuatı güncel tutmak: Mevzuat, toplumun ihtiyaçlarına göre güncel tutularak, esnekliği ve işlevselliği artırılabilir.

Özellikle son dönemde uzun yıllardan beri askeri statü gruplarından astsubayların tazminat, uzman çavuşların kadro ve sivil memurların yardımcı hizmetler sınıfının kalkması başta olmak üzere özlük haklarındaki iyileştirmelerin ötelenmesinin vicdanlarda oluşturduğu etki mevzuat ve bürokrasinin olumsuz etkilerine en büyük örnektir.

Canından vatanı uğruna vazgeçmiş kahramanlar topluluğu olan askerlerimizin haklı beklentileri neden karşılanmaz diye de düşünenler yok değildir? Ya şehit ya gazi ve her daim kahraman olan bu askerlerimizin yıllardır eşleri dönmelerini beklemekte, çocukları boynuna sarılmayı beklemekte, anneleri sarıp-koklamayı, babaları karşılıklı çay içip sohbet etmeyi beklemekle birlikte mevzuatlar acilen değişmeyi, bürokrasi değişimi başlatacak iradeyi beklemektedir.

Sorarım size:

- "Vatanını seven, askerini sevmez mi?’’

- "Askerini seven, özlük haklarını vermez mi?’’