Mert Can DUMAN'ın 27 Aralık 2023 tarihli yazısı: Yeni Normal, E-Ticaretin Altın Çağı Oldu
Bir yılın daha sonuna geldik. Bundan tam dört yıl önce bu zamanlarda, Çin’de başlayan meçhul bir yolculuk çok kısa sürede tüm dünyayı etkisi altına alan bir salgın hastalığa dönüşmüştü. 2019 yılının sonlarında başlayan ve 2020 yılının tamamıyla 2021 yılının bir kısmını etkisi altına alan Kovid-19 salgını, bugün hastanelerden gelen haberler, etrafımızdaki eşimizin dostumuzun yakalanıp da bir türlü kurtulamadıkları hastalıklarına baktığımızda evrim geçirerek yolculuğuna devam ediyor. Salgın, aradan geçen bu dönemde sadece insan sağlığını derinden etkilemedi. Daha önce yine bu satırlardan “yeni normal” başlığıyla farklı birçok alandaki değişim ve dönüşümünü incelemiştik. Hiç şüphe yok ki köklü bir değişim ve dönüşüm süreci geçiren alanların başında e-ticaret sektörü geliyor.
Salgın hastalık; dünya üzerinde milyonlarca insanın hayatını kaybetmesine, milyonlarca insanın bünyesinde kalıcı hasara yol açmasına rağmen e-ticaret sektörüne altın çağını yaşattı. Kovid-19 salgınından önce e-ticaret sektöründeki aktörlere ne dilediklerini sorsak, çekinerek de olsa sanırım tam olarak böyle bir dönemi hayal ederlerdi. 2017’de küresel perakende ticaret hacminden aldığı pay yalnızca %10,4 olan e-ticaret sektörünün, salgının henüz küresel bir boyuta ulaşmadan önceki son senede toplam perakende ticaret hacminden aldığı pay %13,6 idi. Takvimler 2020 yılını gösterdiğinde ise e-ticaret için altın çağ başladı ve söz konusu pay önce %18’e, 2021’de %19,5’e, 2022’de %20,4’e ve nihayetinde 2023 yılı sonu itibarıyla ise %21,1’e kadar yükseldi. Sektör çok kısa bir süre içerisinde uzun vadeli hedeflerinin tamamına ulaşan bir hıza varırken elbette tüketicilerin alışveriş alışkanlıkları da bu değişim ve dönüşüm sürecinden nasibini aldı. Salgın öncesinde Asya’da e-ticaretin yaygınlık oranı ortalama %60’lar seviyesindeyken bu oran %70’lerin üzerine; Avrupa’da ise %50’lerden %60’lara ulaştı.
Her yıl 11 Kasım gününde bir alışveriş festivali olarak kutlamaya dönüşen Bekârlar Günü’nde, dünyanın en büyük e-ticaret platformu Alibaba’nın satış hacimlerini inceler, yıllık görünümüne ilişkin değerlendirmelerimi paylaşırım. Her yıl bir önceki rekorunu yenileyen ancak söz konusu rekorlar salgın ile birlikte önemli ölçüde yükselişlere dönüşen Alibaba’nın satışları, bu 11 Kasım’da da kendisine ait olan rekorunu yeniledi ve tam 1 gün içerisinde Alibaba’nın ulaştığı satış hacmi bir önceki yıla kıyasla %2,1 artışla 156,4 milyar dolara erişti. Bu rekor, her bir saniyede 1,8 milyon dolarlık bir satış hacmine işaret ediyor. 2023 yılında 156,4 milyar dolar ile yeni rekorunu kıran Bekârlar Günü satış hacminde son yılda bir miktar gerileme de dikkatimizi çekti. 2021’de bir önceki yıla kıyasla %8,5 artan, 2022’de ise bu artış oranının %2,9 olduğu Bekârlar Günü satışlarında bu seneki %2,1’lik artış, yükselişin azalan bir ivmede devam ettiğini gösteriyor.
Salgın sonrası “yeni normal” dönem, küresel e-ticaret sektörü için olduğu kadar ülkemizde de e-ticaret sektörünün altın çağı oldu. Ticaret Bakanlığının verilerine göre 2019 yılını 136 milyar TL hacim ile kapatan e-ticaret sektörü hızlı bir büyüme trendiyle 2022 yılını 800,7 milyar TL ile kapattı. 2023 yılının ilk altı ayında ise ülkemizde e-ticaret hacmi bir önceki yılın aynı dönemine göre %109,7 artışla 652,7 milyar TL’ye ulaştı. Yılın ilk 6 aylık dönemi için TÜİK’in açıkladığı resmi enflasyon oranı %38,21. E-ticaret hacmindeki artışı TÜFE’den arındırdığımızda karşımıza çıkan %51,7’lik reel artış oranı sektörün ne denli hızlı büyüdüğünün bir göstergesi. Yukarıda ifade ettiğimiz gibi e-ticaret sektörünün küresel perakende ticaret hacmindeki payı %21,1 düzeyinde gerçekleşirken bu oran 2023 yılının ilk altı aylık döneminde %19,1 olarak gerçekleşti.
Ülkemizde ve dünyamızda zorlu bir yılı geride bırakıyoruz. Birçok sınamanın bizleri beklediğini bildiğimiz 2024 yılının sağlıklı, mutlu ve huzurlu bir yıl olarak gelmesini diliyor, siz değerli okuyucularımızın yeni yılını kutluyorum.
Güzel ve sağlıklı bir yıl geçirmeniz ümidiyle...
