Mert Can DUMAN'ın 9 Ağustos 2023 tarihli yazısı: Harcatan Değil Üreten Bir Turizm Cenneti

Hani kitaplarda yazar ya; Türkiye turizm cennetidir diye. Kendi şehrinin dışına çıkabilen ve ülkemizin farklı yerlerini görme şansına erişen her bir bireyin ağzından dökülen cümledir bu. Bir süredir memleketim olan Karadeniz’de sahil şeridini dolaşıyorum. Maalesef bu cennete ne kadar iyi baktığımız, layık olduğumuz gibi davrandığımız konusu büyük bir tartışmaya konu oldu. Elindeki çöpü bir çöp kovasına atmayacak kadar doğayla barışık olmayanların turizmi canlandırdığı falan yok maalesef. Bununla birlikte bir de daha önce yine bu satırlardan siz değerli okuyucularımızla değerlendirdiğimiz endüstriyel turizm konusunda da gidecek daha çok yolumuzun olması da cabası. Gelin verilere bir bakalım…

Türkiye İstatistik Kurumunun verilerine göre turizmde ‘sezon’ olarak adlandırdığımız dönemin başlangıcı olan Nisan – Haziran ayları arasında ülkemize gelen ziyaretçi sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre %17,2 artarken söz konusu dönemde turizm gelirimiz %23,1 oranında artış gösterdi. Ülkemizi ziyarete gelen vatandaşlarımızı da değerlendirmeye kattığımızda bu artışın daha fazla olduğunu görüyoruz. Ülkemizde daha fazla misafir ağırlıyoruz ancak turizmden katma değer sağlamanın esas amacı olan misafirlerimize para harcatabilme konusunda bir miktar sıkıntılarımız var. Tam bu noktada sonda söyleyeceğimi başta söyleyeyim; para harcatma konusundaki sıkıntımız nitelikli turizm faaliyetleri yoluyla cazibe merkezleri oluşturma konusunda. Yoksa fahiş fiyatlarla insanın içinde ne gezme ne görme ne de yeni şeyler deneme isteğini besleyen bir turizmcilikten bahsetmiyoruz tabii ki. 

Yılın ikinci çeyreğinde ülkemize gelen ziyaretçilerin ortalama geceleme sayısı 8,4 olurken ortalama harcama ise 927 dolar olarak gerçekleştirdi. Kıyaslamalar sağlıklı değerlendirmeler için anlamlı bir yoldur. 2021’in ikinci çeyreğinde ortalama 13 gece kalan misafirler 1.009 dolar harcama yaparken 2022’nin ikinci çeyreğinde ortalama konaklama süresi 9,4 geceye geriledi. Nitekim bu yılı da düşündüğümüzde ülkemize gelen misafirlerimiz artık daha kısa seyahatlerde daha az harcama yaparak ülkemizden ayrılıyor. Kısa bir eklemeyi de buraya bırakalım: hem konaklama süresi hem de harcama miktarı ilk çeyreğe göre de düşüş göstermiş durumda. Ki ikinci çeyrek yaz sezonunun da açılışı olmasına rağmen…

Turist başına düşen ortalama harcama miktarında en fazla 850-900 seviyelerinin üzerine çıkamıyor olmamız, turizmin niceliği kadar niteliği konusunda da gelişim göstermemiz gerektiğini bizlere hatırlatıyor. Bu noktada, endüstriyel turizm alanındaki önemli hususlara eğilmemiz gerekiyor. Bir master plan olarak turizm sektörünün niteliğinin de artırılması, ülkemizde misafir ettiğimiz turistlerin ülkemize sağladığı katma değerin artırılmasına yönelik adımların atılması, böylesine güçlü bir potansiyele sahip olan ülkemizin turizm sektöründen çok daha fazla kazanç sağlamasını beraberinde getirecek. Çünkü rekabet çetin. Küçük bir kıyas yapmak gerekirse; kişi başına ortalama turizm harcaması Avrupa ülkelerinde 1500-1800 dolar düzeyinde ABD’de 2000 doların üzerindeyken Maldivler için bu değer 3.000 dolara yaklaşıyor.

Sağlıklı ve güzel bir hafta dileklerimle…