Mahmut ÇOLAK'ın 3 Kasım 2023 tarihli yazısı: Kıdem Tazminatı Hacze Konu Olur Mu?
Çalışma ve sosyal güvenlik yaşamında, işçilere İş Mevzuatı gereğince ödenecek kıdem tazminatının hacze konu olup olmayacağı devamlı tartışılmakta ve bazı işverenlerce hacze konu edilmekte bazı işverenlerce de konu edilmemektedir. Bu yazımda, kıdem tazminatının hacze konu olup olamayacağı değerlendirilmiştir.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 71’inci maddesine göre; aylıklar, ödenekler, her çeşit ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilama bağlı olmayan nafakalar, emeklilik aylıkları, sigorta ve emeklilik sandıkları tarafından bağlanan gelirler kısmen haczolunabilir. Ancak hacz olunacak miktar bunların 1/3’ünden çok 1/4 ‘ünden az olamaz. Asgari ücreti aşmayan aylık gelirlerin 1/10’ undan fazlası hacz olunamaz.
4857 sayılı Kanunun 35’inci maddesine göre; işçilerin aylık ücretlerinin 1/4 ‘ünden fazlası haczedilemez veya başkasına devir ve temlik olunamaz. Ancak, işçinin bakmak zorunda olduğu aile üyeleri için hâkim tarafından takdir edilecek miktar bu paraya dâhil değildir. Nafaka borcu alacaklılarının hakları saklıdır
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 410’uncu maddesine göre; işçilerin ücretinin 1/4 ‘ünden fazlası haczedilemez, başkasına devredilemez ve rehnedilemez. Ancak, işçinin bakmakla yükümlü olduğu aile bireyleri için hâkim tarafından takdir edilecek miktar, bu orana dâhil değildir. Nafaka alacaklılarının hakları saklıdır. Gelecekteki ücret alacaklarının devredilmesi veya rehnedilmesi geçersizdir.
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 83’üncü maddesine göre; maaşlar, tahsisat ve her nevi ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilama müstenit olmayan nafakalar, tekaüt maaşları, sigortalar veya tekaüt sandıkları tarafından tahsis edilen iratlar, borçlu ve ailesinin geçinmeleri için icra memurunca lüzumlu olarak takdir edilen miktar tenzil edildikten sonra haczolunabilir. Ancak haczolunacak miktar bunların 1/4 ‘ünden az olamaz. Birden fazla haciz var ise sıraya konur. Sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez.
6183, 4857, 6098 ve 2004 sayılı Kanunların söz konusu düzenlemelerinde haciz edilecek unsurlar arasında kıdem tazminatı sayılmamıştır. Bu bağlamda, kıdem tazminatının kısmen veya tamamen hacze konu edilemeyeceğini söylemek mümkün olmayacaktır. Başka bir ifade ile işçilerin hak kazanacağı kıdem tazminatının tamamı hacze konu edilecektir. Bu konuda yargı kararları da kıdem tazminatının tamamının hacze konu edilmesi gerektiğini hükme bağlamıştır.
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi bir kararında (T. 27.12.2004, E. 2004/22540; K. 2004/26972); kıdem tazminatının tamamı haczedilebilir denilmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu bir kararında (T. 25.2.2004, E. 2004/12-119; K. 2004/95); şartlar oluştuğunda toptan ve bir defada ödenmekte olan kıdem tazminatının haczedilemeyeceği yönünde kanunlarda bir açıklık bulunmadığı, bu nedenle kıdem tazminatının tüm alacaklar için haczedilebileceği gözetilerek, mahkemece nafaka alacakları dışındaki alacak kalemleri için kıdem tazminatı üzerine konulan haczin kaldırılmasına hükmedilmiş olmasının usul ve yasaya aykırı olduğu belirtilmiştir.
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi bir başka kararında (T. 14.02.2017, E. 2016/10014, K. 2017/1890); kıdem tazminatının ücretten sayılacağına dair bir hüküm bulunmadığından tamamı haczedilebilir denilmiştir.
Sonuç olarak, gerek ilgili mevzuatta gerekse de yargı kararlarında da görüleceği üzere, işçilerin iş mevzuatı gereği hak kazandıkları kıdem tazminatının tamamı hacze konu edilecektir.
Sevgi ve saygılarımla.
Hoşça kalınız.
