Utku KABAKCI'nın 8 Mart 2024 tarihli yazısı: Sosyal Medyanın Üstünlüğü
Politikacıların ve hukukçuların ağzından sıklıkla duyarız “hukukun üstünlüğü” tabirini. Bu idea çivi gibi çakıldığından zihinlerimize, öyle kolay kolay doğruluğunu sorgulamaya kalkan çıkmaz. Çünkü kimi zaman bilinçli kimi zaman ise bilinçsizce kullanılan bu söz, toplumsal mutabakata sırtını yaslayan bir anlayışın çıktısıdır. Peki her hukuki olan ahlaki midir? Benim cevabım hayır olsa da siz bakmayın böyle bir girizgâh yaptığıma. Çünkü yazıda asıl üstünde durmak istediğim konu, “Hukuk üstün olmalı mı, olmamalı mı” sorusu değil.
Ezberlerimizi bir kenara koyarak günümüzde gerçekten neyin üstün yani belirleyici olduğunu irdelemenin yararlı olacağı kanaatindeyim. Bence bugün için sosyal medya, bütün alanlara nüfuz edebilecek bir potansiyele sahip. Öyle ki hem ülkemizde hem de dünyanın başka yerlerinde herhangi bir meseleye ilişkin sosyal medyadan yükselen kolektif sesi duymamak mümkün olmuyor. Bu ses bazen öyle kuvvetli olabiliyor ki diğer bütün yapılar üstünde etkisini hissettiriyor. Her şeyin üstünde olan ya da olması gerektiği savunulan hukuk bile zaman zaman sosyal medyanın rüzgârına kapılabiliyor. Günümüzde hukuk sisteminin sosyal medyada gündeme gelmiş bir davada karar verecek olduğunda sadece kendi kural ve dinamiklerine sağdık kalması giderek güçleşiyor. Çünkü herhangi bir olay veya karara ilişkin sosyal medya kullanıcılarının ortak tepkisinin varabileceği sınırları kestirebilmek her zaman için kolay olmuyor. Bu yüzden de artık bazı davalar sadece mahkemelerde değil, sosyal medyada da görülüp karara bağlanıyor.
Sosyal medyanın hukuk üstündeki belirleyiciliğinin ıskalanmaması gerektiğine dikkat çekmenin önemli olduğunu düşünüyorum. Fakat bu etkinin taraftarı olmak ya da olmamak ise apayrı bir tartışma konusu. Burada mühim olan mesele sosyal medya kullanıcılarının herhangi bir vakaya ilişkin tutumunun oluşma sürecinin demokratik olup olmadığının irdelenmesi gerektiğidir. Çünkü kamuoyu hangi zeminde meydana gelirse gelsin yönlendirilmeye oldukça uygun bir yapı. Birilerinin şahsi ve haksız menfaatleri için kolaylıkla manipüle edebildiği bir tepkinin ise hukuk üstünde dahi bu kadar belirleyici olmasının doğurabileceği antidemokratik sonuçların ıskalanmaması gerekir.
