Mahmut ÇOLAK'ın 22 Eylül 2023 tarihli yazısı: “Çalışma Yaşamı Ve Sosyal Güvenlik” Yazılarına Başlıyoruz
Bismillah ve merhaba dileyerek Ticari Hayat Gazetesindeki ilk yazıma başlıyor ve herkese teşekkürlerimi sunuyorum.
Öncelikle tüm okurlarımıza kaleme aldığım ve alacağım “çalışma yaşamı ve sosyal güvenlik” yazılarımın; çalışma yaşamına katkı sağlaması, işçi kesimine, işveren kesimine, kurumlarımıza, sendikalarımıza kısaca toplumumuzun tüm kesimine yol göstermesini, ufuk açmasını tabiri caizse yaralı parmağa merhem olmasını, çalışma ve sosyal güvenlik hayatına ışık tutmasını canı gönülden ve samimiyetle temenni eder, yararlı olmasını dilerim.
Kısaca çalışma ve sosyal güvenlik yaşamı; adından da anlaşılacağı üzere çalışma ve sosyal güvenlik mevzuatını oluşturan ve genel hatlarıyla “4857 sayılı İş Kanunu, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu, 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu, 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu, 3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun, 854 sayılı Deniz İş Kanunu, 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun, 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanunu, 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kanunu ve bu Kanunların uygulama yönetmelikleri, tebliğleri, genelgeleri, genel yazılarından oluşmaktadır.
Yukarıda yer verilen bu mevzuata genel olarak işçiler, sözleşmeli personeller, memurlar, işverenler, stajyer öğrencileri vb. aslında kısaca toplumun tüm kesimi tabidir.
Yazılarımda toplumunun tümünü ilgilendiren tüm kesimlerle ilgili olarak çalışma yaşamı ve sosyal güvenlik meselelerini konu edineceğim. Yol gösterici ve aydınlatıcı olacağım. Rehber niteliğinde yazılar kaleme alacağım. Bu alanda aksayan yönleri pozitif bir bakış açısıyla gündeme getireceğim. Bir konunun aydınlatılmasına, herkes tarafından anlaşılmasına katkı sağlayacağım.
Çalışma Hayatına OVP Neler Kazandıracak?
Bu girişten sonra ilk yazıma güncel bir konu ile başlamak istiyorum. 6 Eylül 2023 tarihinde Mükerrer Resmi Gazete’ de yayımlanan Orta Vadeli Programda (OVP) çalışma ve sosyal güvenlik yaşamında neyin/nelerin yer aldığını sizler için inceledim. 70 sayfadan oluşan 7597 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile onaylanan 2024-2026 yıllarını kapsayan OVP’de 6 ana başlık 35 ara başlık olmak üzere çalışma ve sosyal güvenlik hayatını ilgilendiren hususlara özet olarak 24 madde halinde aşağıda yer vermiş bulunmaktayım.
1. Nitelikli ara eleman ihtiyacı için mesleki eğitim programları hayata geçirilecek
2. Staj ve işbaşı eğitimi programları yaygınlaştırılacak
3. Mesleki ve teknik lise mezunlarının istihdama erken dönemde katılmalarını sağlayacak düzenlemeler hayata geçirilecek
4. Savunma sanayii, yapay zekâ, siber güvenlik, temiz ve sürdürülebilir enerji ile uzay teknolojileri gibi stratejik alanlarda nitelikli işgücü yetiştirilecek
5. Çalışma çağındaki her bireyin üreterek gelir elde edeceği beceriler ile aidiyet hissedeceği meslekleri edinmesine yönelik programlar hayata geçirilecek
6. Bireylerin istihdamda kalmalarının temin edilmesi sağlanacak
7. İstihdam fırsatlarının daha fazla kişiye ulaştırılması sağlanacak
8. Her ailede en az bir çalışan olmasını sağlayacak tedbirler alınacak
9. Gençlerin eğitime ve istihdama katılımlarını sağlayacak programlar hayata geçirilecek
10. Geleceğin mesleklerine yönelik gençlerin kariyer farkındalıklarını artıracak program ve faaliyetler yaygınlaştırılacak
11. Aktif işgücü programları yeni istihdam olanaklarının oluşturulmasında etkin bir şekilde uygulanacak
12. Kadınların işgücüne katılımlarını artıracak girişimcilik, finansal okuryazarlık, kooperatifçilik gibi alanlarda programlar kapsamları genişletilerek yaygınlaştırılacak
13. Bakım veren kişilerin işgücüne katılımını teşvik etmek amacıyla erişilebilir gündüz bakım merkezlerinin sayısı artırılacak
14. Yeni nesil esnek çalışma modellerinde yaşanan gelişmeler doğrultusunda iş dünyasının ihtiyaçları ve iş-özel yaşam dengesi gözetilerek mevzuat düzenlemeleri hızlı hayata geçirilecek
15. İş Kanununda yapılacak değişikliklerle işgücü piyasalarında güvenceli esneklik sağlanacak
16. İş yerlerinde çalışma koşullarının insana yakışır bir biçimde olması sağlanacak
17. Gençlerin gelişimine ve girişimlerine katkı sağlanması, eğitim ve istihdam olanaklarının geliştirilmesini desteklemek üzere Aile ve Gençlik Bankası kurulacak
18. Otomatik Katılım Sisteminin işverenlerin de katkısı ile ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşeceği tamamlayıcı emeklilik sistemi kurulacak
19. Sosyal güvenlik sisteminde kişilerin daha çok istihdamda kalmasını teşvik eden, hakkaniyeti ve aktüeryal dengeyi önceleyen düzenlemeler hayata geçirilecek
20. Sosyal güvenlik sisteminde fiili ve yasal kapsamın artırılması doğrultusunda kadın, gençler, engelliler başta olmak üzere çalışma hayatına kalıcı katılımı sağlamayı teminen esnek çalışma biçimleri yaygınlaştırılacak, sosyal güvenlik mevzuatı ve uygulamaları değişen işgücü piyasası koşullarına ve yeni nesil esnek çalışma şekillerine daha uyumlu hale getirilecek
21. Kayıt dışı istihdam ve kayıt dışı ücretle mücadelede veri analizine dayalı risk odaklı denetim faaliyetleri artırılacak
22. İstihdam teşviklerinden etkin olmayanlar sonlandırılacak, kadın, genç ve engellilere yönelik teşviklerin ağırlığı artırılarak teşvik sisteminin sade ve etkin bir yapıya kavuşturulması sağlanacak
23. Alternatif uyuşmazlık çözüm yollarının etkinliğinin artırılması ve yaygınlaştırılması için çalışmalar yapılacak, gerçek ve tüzel kişiler ile devlet arasındaki uyuşmazlıkları en hızlı ve en az maliyetle çözmek amacıyla idari sulh usulü etkinleştirilecek
24. Sanayide özellikle Ar-Ge alanında ihtiyaç duyulan doktora derecesine sahip nitelikli insan kaynağı üniversite-sanayi işbirliği ile yetiştirilerek istihdamı teşvik edilmeye devam edilecek
Bu hedeflerin, 2024-2026 döneminde çeyrek dilimler halinde kanun düzenlemeler veya idari düzenlemelerle gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Umarım OVP ile getirilmesi düşünülen tüm hedefler gibi çalışma alanındaki bu hedefler de planlanan zamanlarda ve istenilen şekillerde tamamlanarak ülkemizin çalışma ve sosyal güvenlik yaşamına kazandırılır. Sevgi ve saygılarımla. Hoşça kalınız.
