Utku KABAKCI'nın 17 Kasım 2023 tarihli yazısı: Gazetecilikte Teori ve Pratik Çıkmazı
Gazetecilik zanaatını icra etme gayreti gösteren kişiler, bitmek tükenmek bilmeyen bir bilgi bombardımanına maruz kalır. Bu bilgi yağmuru altında haber üretme telaşına kapılmış olan gazeteciler, ulaştıkları veri üzerine uzun bir süre düşünerek çıkarım yapma lüksüne sahip olmaz. Çünkü “haber atlatmak”, bir gazeteciyi başarılı kılan vasıfların başında kabul edilir. Bunun için de hızlı davranmak olmazsa olmazdır. Gazeteci, meslektaşlarından önce haber değeri olan bir olayı âdeta avlamak ve onu topluma mümkün olan en ivedi biçimde ulaştırmak için çabalar. Bu çabasının karşılık bulabilmesi ise hızlı, tempolu ve dinamik olmasıyla mümkündür.
İşi gereği zaman ile yarışmak mecburiyetinde olan gazetecilerin gündelik yaşamında da bu mesleki deformasyonun yansımalarını görmek mümkündür. Basın mensuplarının yemek yemesi bile çoğunlukla ayaküstüdür. Çünkü bilgi; yerinde durmaz, beklemez ve anında haber olma özelliğini yitirir.
Her gün hatta saniye saniye haber üretmek gerçekten bir gereklilik mi yoksa çağımız insanında giderek artan oranlarda gözlemlediğimiz paranoya, hırs, kaygı bozukluğu, sabırsızlık gibi özelliklerin haber üreten kuruluş sayısındaki artışın beraberinde getirdiği rekabet ile birlikte doğurduğu baskıdan mı kaynaklandığı suali ise hâlâ bir bilmece olarak karşımızda duruyor.
Pratikteki bu koşuşturma hâline karşın akademide ise alana ilişkin meseleleri doğru bir biçimde çözümleyebilmek için derinlemesine araştırmak ve ulaşılan netice üzerinden de uzun tartışmalar yürütmek gerekir. Teoride, mesleğin felsefesi ve etiği masaya yatırılır. Üniversiteler, sektördeki güncel sorunların tespit edilebilmesi ve çözüme kavuşturulabilmesi için harcanması gereken zamana sahiptir. Sahada olanların ise bu hususların ayırdına varabileceği bir zamanı yoktur.
Tüm bunlar dikkate alındığında gazetecilik alanının pratikteki ve akademideki işleyişinin örtüştüğünü söylemek pek mümkün değildir. Bu sebeple pratikte başarıya ulaşmış olanın akademide, akademide başarılı olanın da pratikte aynı performansı sergilemesinin oldukça zor olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.
